Błędnie wybrany identyfikator podatkowy
Jedną z pierwszych informacji, którą podatnik uzupełnia w swoim PIT jest wskazanie identyfikatora podatkowego. W przypadku dwóch najbardziej popularnych zeznań o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) czyli PIT-36 i PIT-37, podatnik może wybrać identyfikator podatkowy NIP lub PESEL - zarówno dla podatnika jak i dla jego małżonka. Odpowiadając na pytanie - Który z identyfikatorów należy wybrać? Podatnik powinien zwrócić się w stronę regulacji Ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 166). Wskazując w art.3, że identyfikatorem podatkowym jest:
- numer PESEL - w przypadku podatników będących osobami fizycznymi niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług lub nieprowadzących działalności gospodarczej;
- NIP - w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu.
Nieprawidłowy formularz podatkowy
Bardzo podstawowym błędem rzutującym następnie na całą pracę podatnika jest wybór nieprawidłowego formularza PIT. Podatnicy szczególnie często mylą między innymi deklaracje PIT 36 i PIT 37. W takim przypadku podatnik nie rozliczy się poprawnie i nie spełni odpowiednio swojego obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 45 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.). Dlatego w każdym przypadku warto zapoznać się z pouczeniami znajdującymi się na początku formularza, broszurami informacyjnymi do tego druku, a w przypadku korzystania z PIT online wykorzystać wsparcie profesjonalnych aplikacji w wyborze odpowiedniego wzoru zeznania.
Nieaktualny wzór formularza
Drugim powodem, dlaczego formularz PIT może zostać uznany za nieprawidłowy jest wykorzystanie nieaktualnego wzoru formularza. Formularze ulegają zmianom i aktualizacjom. W przypadku najpopularniejszych z nich można wskazać, że dla formularzy składanych od 21.12.2021 PIT-36 obowiązuje druk numer 29, dla PIT-37 druk numer 28, dla PIT-38 druk numer 15. Numer druku można sprawdzić:
- w przypadku zeznania w formie tradycyjnej na dole każdej jego strony obok nazwy (numeru) formularza w nawiasie, na przykład: PIT-37(28);
- Dla PIT elektronicznego (PIT online) należy sprawdzić, czy dostawca oprogramowania udostępnia aktualne dane i formularze.
Błędy obliczeniowe
Typowymi błędami popełnianymi przez podatników są również błędy obliczeniowe. Wynikają one z różnych przyczyn, w tym z braku zaokrąglenia (lub nieprawidłowych zaokrągleń), wpisywania wartości w niewłaściwe pola, nierzetelnego przepisywania danych z PIT-11. W tym miejscu warto rekomendować co najmniej podwójną weryfikację deklaracji podatkowej przed jej wysłaniem – w tym na przykład sprawdzenie jej przez innego członka rodziny (zasada tak zwanych dwóch par oczu). Dobrym rozwiązaniem będzie również skorzystanie z profesjonalnych narzędzi do pracy nad formularzem.
Nieuprawnione skorzystanie z ulg i zwolnień
Część podatników wykorzystuje zwolnienia i ulgi w sposób nieuprawniony lub za wysoki. Z dość popularnych błędów można wskazać między innymi zbyt wysokie skorzystanie z ulgi na dzieci, podczas gdy limit kwoty jaka przysługuje do zwrotu zależy od wysokości składek ZUS i zdrowotnych. Kolejnym częstym błędem jest wykorzystanie ulgi prorodzinnej za cały rok, w przypadku jeżeli dziecko w ciągu roku podatkowego ukończyło maksymalny wiek uprawniający do skorzystania z ulgi. W takim wypadku rodzicom przysługuje prawo do ulgi tylko za miesiące do ukończenia danego roku życia (np. 18).
Błędne rozliczenie z małżonkiem
W przypadku wyboru opodatkowania wspólnego z małżonkiem podatnicy powinni pamiętać, że zostało ono skierowane tylko do tych podatników, którzy spełniają określone w ustawie o PIT warunki. Zgodnie z art. 6 tego aktu prawnego ze wspólnego opodatkowania dochodów małżonków skorzystać mogą:
Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, pozostający w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:
1)przez cały rok podatkowy albo
2)od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego - w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego
- mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot pomniejszających dochód; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
Braki i ominięcia
Należy pamiętać, że formularz ma określone obligatoryjne do wypełnienia części. Jeżeli taki błąd (np. nie podanie numeru PESEL lub danych identyfikacyjnych) zostanie uzupełniony, to deklaracja może zostać uznana za złożoną w terminie. Błędem formalnym jest również niepodpisanie deklaracji podatkowej, zarówno w wersji papierowej jak i w wersji elektronicznej. Dlatego należy koniecznie pamiętać o jej podpisaniu, jeżeli taki brak nie zostanie uzupełniony deklaracja nie wywoła żadnych skutków prawnych. W praktyce można zauważyć, że tego typu braki zdarzają się zasadniczo częściej w PIT tradycyjnych niż w PIT elektronicznie. Wynika to z faktu, że najczęściej aplikacje do PIT uniemożliwiają przesłanie formularza nie wypełnionego w całości.
Źródła opracowania:
- Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 166).
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.).