Ulga abolicyjna 2021
W środę (28 października) Sejm uchwalił nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw.
Oprócz wieli istotnych zmian podatkowych, które mają wejść w życie już na początku 2021 r., nowela zakłada także zmianę art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej także „ustawa o PIT”), która polega na ustanowieniu limitu wysokości odliczenia w ramach ulgi abolicyjnej.
Co dokładanie zmieni się w przepisach i jakie niesie ze sobą konsekwencje dla podatników?
Opisane tutaj zmiany wprowadza ustawa z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw, podpisana przez prezydenta w dniu 29 listopada 2020 r. i opublikowana w Dzienniku Ustaw z 30 listopada 2020 roku (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 2123).
Ulga abolicyjna w podatku PIT
Wyjaśnijmy, że ulga abolicyjna, o której mowa w art. 27g ustawy o PIT, została wprowadzona do systemu podatku dochodowego 1 stycznia 2008 r. na mocy ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 894).
Istotą ulgi abolicyjnej jest zniesienie skutku metody proporcjonalnego odliczenia w stosunku do wybranych źródeł przychodów i zrównanie ich efektywnego opodatkowania ze skutkiem jaki powoduje metoda wyłączenia z progresją.
Obecnie z ulgi abolicyjnej mogą skorzystać podatnicy osiągający przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z następujących źródeł:
- o których mowa w art. 12 ust. 1, art. 13, art. 14, lub
- z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, z wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej, z wyjątkiem dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi.
Ulga abolicyjna znajduje więc zastosowanie do szeroko określonych źródeł przychodów uzyskiwanych za granicą: z pracy najemnej, działalności wykonywanej osobiście, praw majątkowych i pozarolniczej działalności gospodarczej.
Według szacunków resortu finansów w rozliczeniu podatku dochodowego za 2018 r. łączna wartość odliczonej od podatku przez podatników ulgi abolicyjnej wyniosła 261 mln zł. A głównym państwem osiągania przychodów z zagranicy, które mogą skorzystać z ulgi abolicyjnej z tytułu pracy najemnej była Holandia. Podkreśla się też, że ulga abolicyjna w obecnym kształcie stanowi zachętę do podejmowania aktywności ekonomicznej poza terytorium Polski, co często stanowi pierwszy etap procesu stałej relokacji miejsca zamieszkania za granicę.
Co istotne, ulgę abolicyjną mogą stosować podatnicy bez względu na wysokość przychodów osiąganych ze źródeł objętych tą ulgą.
Ulga abolicyjna z limitem odliczenia
Nowelizacja przyjęta w dniu 28 października przez Sejm wprowadza limit odliczenia dla ulgi abolicyjnej.
Zmian przewiduje, że podatnicy będą mogli dokonać odliczenia od podatku dochodowego kwoty ulgi, jednak w wysokości nieprzekraczającej kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w art. 27 ust. 1a pkt 1 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8000 zł, kwota zmniejszająca podatek wynosi 1360 zł.
Oznacza to, że wszyscy podatnicy będą mogli dalej korzystać z ulgi abolicyjnej, przy czym kwota odliczenia od podatku dochodowego z tego tytułu nie będzie mogła przekroczyć kwoty 1360 zł.
Wprowadzenie limitu, jak podkreśla resortu finansów, spowodowane jest tym, że obecne uregulowania w zakresie ulgi abolicyjnej nie realizują polityki podatkowej, jeśli chodzi o eliminowanie podwójnego opodatkowania dochodów, a także nie zachęcają do osiągania dochodów w Polsce.
Wyjątek od limitu odliczenia z tytułu ulgi abolicyjnej
Przy czym, nowela wprowadza wyjątek od ograniczenia odliczenia z tytułu ulgi abolicyjnej, tj. limitu nie będzie w przypadku dochodów osiąganych poza terytorium Polski ze źródeł, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 8 lit. a i pkt 9 ustawy o PIT, z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw.
Podatnicy rozliczający się z tych dochodów w Polsce będą zatem uprawnieni do odliczania ulgi abolicyjnej w pełnej wysokości, bez stosowania limitu odliczenia.
Ograniczenie ulgi abolicyjnej a podwójne opodatkowanie
Odpowiadając na zarzuty dotyczące ograniczenia ulgi abolicyjnej, że spowoduje podwójne opodatkowanie osób pracujących za granicą, czy opodatkowanie studentów pracujących poza Polską, wiceminister finansów Jan Sarnowski wyjaśnił, że zmianami dotknięte będą jedynie osoby które mieszkają w Polsce, ale przez mniej niż sześć miesięcy w roku i pracują za granicą. - W efekcie podatek bardzo często nie jest płacony ani w miejscu pracy ani w miejscu zamieszkania czyli w Polsce - stwierdził Sarnowski.
Dodał, że ulga abolicyjna bardzo często służy nieuczciwym firmom, żeby w ogóle nie płacić podatku w Polsce. - Podatków unika się poprzez transfer wypracowanego w Polsce zysku do zarejestrowanej w innym kraju spółki. Taki zysk wypłacany jest potem do polskiego właściciela jako wynagrodzenie dyrektora, który przez ulgę abolicyjną w ogóle nie płaci podatku - wyjaśnił wiceminister.
Sarnowski zapewnił, że zmiany dotyczące ulgi abolicyjnej nie będą dotyczyć Polonii, ani 2,5 mln Polaków, którzy mieszkają w innych krajach Unii Europejskiej i na świecie. Studentów w ogóle to nie dotknie ponieważ są objęci zerowym PIT-em dla młodych.