Pojęcie „suma pieniężna” jest charakterystyczne dla ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Charakter wypłaconego świadczenia na mocy przedmiotowej ustawy zbliżony jest właśnie do zadośćuczynienia. Zatem wypłacona podatnikowi kwota zasądzona przez sąd zwolniona jest z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT.
Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 25 września 2013 r., sygn. IPPB4/415-547/11/13-10/S/SP.
Sprawa dotyczyła podatnika, który otrzymał odszkodowanie zasądzone wyrokiem sądu okręgowego z tytułu przewlekłości postępowania w sprawie cywilnej. Podatnik wystąpił do
Dyrektora Izby Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym zapytał, czy przedmiotowa kwota podlega zwolnieniu z PIT.
Prezentując własne stanowisko, podatnik wskazał, że otrzymane przez niego odszkodowanie podlega zwolnieniu z opodatkowania PIT. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 3b ustawy o PIT, zwolnieniu z podatku podlegają m.in. odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku sądowego lub ugody. W opinii podatnika otrzymana przez niego kwota stanowi właśnie zadośćuczynienie zwolnione z podatku.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał to stanowisko za nieprawidłowe. W uzasadnieniu interpretacji stwierdził, że zasądzona kwota podlega opodatkowaniu PIT na zasadach ogólnych, jako przychód z innych źródeł, bowiem nie stanowi odszkodowania ani zadośćuczynienia określonego w powołanym przez podatnika przepisie.
Podatnik nie zgodził się z tym stanowiskiem i po wyczerpaniu toku instancyjnego złożył skargę do WSA, który ją uwzględnił.
Czy zadośćuczynienie za przewlekłość postępowania podlega opodatkowaniu
W opinii sądu o statusie otrzymanej przez spółkę kwoty świadczy nie jej nazwa, lecz rzeczywisty charakter, tytuł prawny oraz cel, jakiemu służy. Świadczenie pieniężne uzyskane przez podatnika ma przede wszystkim zrekompensować negatywne przeżycia psychiczne i moralne związane z przewlekłością postępowania sądowego oraz z naruszeniem prawa do rozpoznania sprawy sądowej bez zbędnej zwłoki. Zatem kwota ta, poza funkcją represyjną i prewencyjną, ma też znaczenie kompensacyjne.
Na tle powyższego sąd uznał, że otrzymana przez podatnika suma pieniężna pełni rolę takiego zadośćuczynienia i tym samym jest zwolniona z podatku.
W związku z tym, sąd uchylił zaskarżoną interpretację i stwierdził, że nie może być ona wykonana w całości.
Mając na względzie przytoczone orzeczenie, Dyrektor Izby Skarbowej wydał interpretację indywidualną, w której uznał, iż stanowisko podatnika za prawidłowe.
Wybór przepisów:
Ustawa o PIT
Art. 21. 1. Wolne od podatku dochodowego są:
3b) inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;
Magdalena Polak, konsultant w Zespole Zarządzania Wiedzą Działu Prawno-Podatkowego PwC