Do ustalenia podatku leśnego na 2021 r. przyjmuje się średnią cenę drewna uzyskaną przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały tego roku. Ile wynosi podatek leśny w 2021 r.? Co podlega opodatkowaniu? Kto płaci podatek, a kto jest zwolniony? Jak obliczyć podatek leśny i jak go zapłacić? Jak złożyć deklarację?
Co to podatek leśny?
Podatek leśny w Polsce pojawił się za sprawą ustawy z dnia 28 września 1991 roku o lasach. Dokładnie rzecz biorąc, kwestie dotyczące podatku rolnego zostały zawarte w rozdziale dziewiątym tej ustawy, czyli w przepisach art. 60-66. Ustawa ta weszła w życie 1 stycznia 1992 r.
Tyle jeżeli chodzi o zarys historyczny. Obecnie, począwszy od roku 2003, zasady określające podatek leśny znajdują się w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (dalej także „ustawa”).
Co podlega opodatkowaniu podatkiem leśnym?
Aktualnie opodatkowaniu podatkiem leśnym podlegają określone w ustawie lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna.
Lasem w rozumieniu ustawy o podatku leśnym są grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy. Natomiast za działalność leśną uznaje się działalność właścicieli, posiadaczy lub zarządców lasów w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymywania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania – z wyjątkiem skupu – drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów w stanie nieprzerobionym.
Przy czym, ustawodawca za lasy zajęte na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna nie uznaje lasów:
1) przez które przebiegają urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, 1104, 1629, 2073 i 2244 oraz z 2019 r. poz. 80), wchodzące w skład przedsiębiorstwa przedsiębiorcy prowadzącego działalność telekomunikacyjną, działalność w zakresie przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów lub energii elektrycznej lub zajmującego się transportem wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej,
2) zajętych na pasy technologiczne stanowiące grunt w otoczeniu urządzeń, o których mowa w pkt 1, konieczny dla zapewnienia właściwej eksploatacji tych urządzeń,
3) zajętych na strefy bezpieczeństwa oraz strefy kontrolowane urządzeń, o których mowa w pkt 1, służących do przesyłania lub dystrybucji ropy naftowej, paliw ciekłych lub paliw gazowych, lub transportu wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej, które zostały określone w odrębnych przepisach
– chyba że lasy te są jednocześnie zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność leśna oraz innej niż działalność, o której mowa w pkt 1.
Kto płaci podatek leśny?
Jeżeli chodzi o podatników podatku leśnego to należą do nich osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:
1) właścicielami lasów (z zastrzeżeniem, że w przypadku gdy las znajduje się w posiadaniu samoistnym, obowiązek podatkowy w zakresie podatku leśnego ciąży na posiadaczu samoistnym);
2) posiadaczami samoistnymi lasów;
3) użytkownikami wieczystymi lasów;
4) posiadaczami lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Poza powyższym obowiązek podatkowy w zakresie podatku leśnego:
- od lasów pozostających w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, zwanego dalej „Lasami Państwowymi”, oraz wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, nieobjętych obowiązkiem podatkowym na podstawie ust. 1 pkt 4, ciąży odpowiednio na jednostkach organizacyjnych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i Lasów Państwowych.
- ciąży na posiadaczu samoistnym, jeżeli las znajduje się w posiadaniu samoistnym,
- jeżeli las jest współwłasnością lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, stanowi wówczas odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem leśnym, a obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach (z zastrzeżeniem art. 2 ust. 5 ustawy, który wskazuje, że odpowiedzialności solidarnej za zobowiązanie podatkowe nie stosuje się, jeżeli jeden lub kilku współwłaścicieli lub posiadaczy jest zwolnionych od podatku leśnego. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na współwłaścicielach lub posiadaczach, którzy nie są zwolnieni od tego podatku, w zakresie odpowiadającym ich łącznemu udziałowi w prawie własności lub posiadaniu).
Kto jest zwolniony z podatku leśnego?
Od konieczności uiszczania podatku leśnego ustawodawca zwalnia następujące jednostki i podmioty, tj.:
1) lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat;
2) lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków;
3) użytki ekologiczne;
4) uczelnie ( w tym federacje podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki);
5) publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie lasów zajętych na działalność oświatową;
6) instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk;
7) prowadzących zakłady pracy chronionej spełniające warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, lub zakłady aktywności zawodowej w zakresie lasów wymienionych w decyzji w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej lub zgłoszonych wojewodzie – zajętych na prowadzenie tego zakładu, z wyłączeniem lasów, które znajdują się w posiadaniu zależnym podmiotów niebędących prowadzącymi zakłady pracy chronionej spełniające warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub zakłady aktywności zawodowej;
8) instytuty badawcze;
9) przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych;
10) Krajowy Zasób Nieruchomości, w zakresie nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Nieruchomości, o którym mowa w ustawie o Krajowym Zasobie Nieruchomości;
11) Centrum Łukasiewicz i instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Poza powyższymi zwolnieniami, rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ustawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących pomocy publicznej.
Kiedy podatek leśny?
Podstawę opodatkowania podatkiem leśnym jest powierzchnia lasu, wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.
Oznacza to, że jeżeli jesteś właścicielem lasu, tzn. masz grunt oznaczony w ewidencji gruntów i budynków „Ls”, czyli las, wówczas może pojawić się konieczność zapłaty podatku leśnego.
Obowiązek podatkowy w podatku leśnym powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał tytuł prawny do lasu lub nastąpiło objęcie lasu w posiadanie. Wygasa natomiast ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności, uzasadniające ten obowiązek.
W przypadku gdy w trakcie roku podatkowego las został zajęty na wykonywanie działalności gospodarczej innej niż działalność leśna lub po zaprzestaniu wykonywania tej działalności przywrócono działalność leśną, albo z innych powodów jego powierzchnia uległa zmniejszeniu lub zwiększeniu – kwota należnego podatku leśnego ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła ta zmiana.
Jak obliczyć podatek leśny?
Jeżeli chodzi o stawkę podatku, to jest ona ustalana co roku. Podatek leśny od 1 ha, za rok podatkowy wynosi bowiem, równowartość pieniężną 0,220 m3 drewna, obliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Do ceny, o której tutaj mowa, nie wlicza się kwoty podatku VAT.
Przy czym, dla lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych stawka podatku leśnego ulega obniżeniu o 50%.
Średnią cenę sprzedaży drewna, która jest potrzebna do obliczenia wysokości podatku na kolejny rok podatkowy, ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału.
Co istotne poszczególne gminy mogą obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna przyjmowaną jako podstawa obliczania podatku leśnego na obszarze gminy.
Jaki podatek leśny w 2021 r.?
Wobec powyższego, obliczmy wysokość podatku leśnego na rok 2021 r. Możemy tego dokonać, ponieważ znamy już potrzebną wartość, tj. średnią cenę sprzedaży drewna uzyskaną przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2020 r.
Zawiera ją komunikat Prezesa GUS z dnia 20 października 2020 r. w sprawie średniej ceny sprzedaży drewna, obliczonej według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2020 r. - Monitor Polski rok 2020 poz. 983.
Zgodnie z treścią tego komunikatu, średnia cena sprzedaży drewna, obliczona według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2020 r., wyniosła 196,84 zł za 1 m3.
W związku z tym podatek leśny od 1 ha (równoważnik 0,220 m3 drewna) w 2021 r. wynosi 43,30 zł.
Kiedy płacić podatek leśny?
Podatek leśny na rok podatkowy od osób fizycznych ustala, w drodze decyzji, organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia lasu, a organem podatkowym właściwym w sprawach podatku leśnego jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Osoby fizyczne zobowiązane są opłacać podatek w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Przy czym, nie ma konieczności zapłaty podatku, w przypadku gdy wysokość zobowiązania podatkowego na dany rok podatkowy nie przekraczałaby, określonych na dzień 1 stycznia roku podatkowego, najniższych kosztów doręczenia w obrocie krajowym przesyłki poleconej za potwierdzeniem odbioru przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy – Prawo pocztowe.
Natomiast osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, a także jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa są obowiązane:
1) składać, w terminie do dnia 15 stycznia, organowi podatkowemu, właściwemu ze względu na miejsce położenia lasów, deklaracje na podatek leśny na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku;
2) odpowiednio skorygować deklaracje, w razie zaistnienia zmian, o których mowa w art. 5 ust. 4, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian;
3) wpłacać w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego obliczony w deklaracji podatek leśny na rachunek budżetu właściwej gminy, za poszczególne miesiące, do dnia 15 każdego miesiąca.
Jak płacić podatek leśny?
Podatek można zapłacić przelewem na konto organu podatkowego. Osoby fizyczne mogą również płacić gotówką (jeżeli pobór podatku odbywa się w formie inkasa).
W przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty.
Jak złożyć deklarację na podatek leśny?
Podatnicy podatku leśnego składają do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce położenia lasu:
- informacje o lasach w terminie 14. dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania – dotyczy osób fizycznych,
- deklaracje na podatek leśny w terminie do 15 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14. dni od dnia wystąpienia okoliczności, które uzasadniają powstanie tego obowiązku lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania – dotyczy osób prawnych i jednostek organizacyjnych, w tym spółek nieposiadających osobowości prawnej.
Jeżeli las stanowi współwłasność (znajduje się w posiadaniu) osoby fizycznej oraz osoby prawnej bądź jednostki organizacyjnej (w tym spółki) nieposiadającej osobowości prawnej, wówczas osoba fizyczna składa deklarację na podatek leśny oraz opłaca podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne. W tym przypadku osoba fizyczna nie dostaje decyzji o wysokości zobowiązania podatkowego.
Obowiązek składania informacji o lasach oraz deklaracji na podatek leśny dotyczy również podatników, którzy korzystają ze zwolnień na mocy przepisów ustawy o podatku leśnym (w tym na mocy uchwały rady gminy).
Obecnie obowiązujące wzory formularzy zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2019 r. w sprawie wzorów informacji o lasach i deklaracji na podatek leśny - Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1126.
Rozporządzenie to określa następujące wzory informacji o lasach i deklaracji na podatek leśny, tj.:
- informacji o lasach (IL-1);
- załącznika do informacji o lasach – dane o przedmiotach opodatkowania podlegających opodatkowaniu (ZIL-1);
- załącznika do informacji o lasach – dane o przedmiotach opodatkowania zwolnionych z opodatkowania (ZIL-2);
- załącznika do informacji o lasach – dane pozostałych podatników (ZIL-3);
- deklaracji na podatek leśny (DL-1);
- załącznika do deklaracji na podatek leśny – dane o przedmiotach opodatkowania podlegających opodatkowaniu (ZDL-1);
- załącznika do deklaracji na podatek leśny – dane o przedmiotach opodatkowania zwolnionych z opodatkowania (ZDL-2).
Informacje i deklaracje mogą być składane przez internet.
autor: Adam Kuchta
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym - t.j. z dnia 13 maja 2019 r. - Dz.U. z 2019 r., poz. 888,
- komunikat Prezesa GUS z dnia 20 października 2020 r. w sprawie średniej ceny sprzedaży drewna, obliczonej według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2020 r. - Monitor Polski rok 2020 poz. 983,
- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2019 r. w sprawie wzorów informacji o lasach i deklaracji na podatek leśny - Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1126.