W praktyce najczęściej spotykaną przyczyną wypowiedzenia umowy najmu przez wynajmującego jest zaleganie przez najemcę z płatnością czynszu. W takiej sytuacji, po analizie zapisów łączącej strony umowy najczęściej wynajmujący decyduje się na złożenie najemcy jednostronnego oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy najmu wraz ze wskazaniem chwili rozwiązania umowy i terminu opuszczenia lokalu przez najemcę.
Często zdarza się tak, że otrzymanie przez najemcę wypowiedzenia skutkuje natychmiastowym uregulowaniem zaległości, a wynajmujący dochodzi jednak do wniosku, że korzystniej dla niego będzie, jeśli umowa będzie kontynuowana. Czy można w takiej sytuacji odwołać oświadczenie o wypowiedzeniu, czy też potrzebna jest na to zgoda najemcy albo zawarcie nowej umowy?
W tym miejscu należy odwołać się do przepisów kodeksu cywilnego, a konkretnie do art. 61 § 1, który stanowi, że: „oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią”. Jeśli wypowiedzenie było złożone bez zachowania terminów wypowiedzenia, czyli ze skutkiem natychmiastowym, umowa ulegnie rozwiązaniu z chwilą dotarcia oświadczenia o wypowiedzeniu do najemcy. Jeżeli umowę wypowiedziano z zachowaniem terminów wypowiedzenia, skutek ten nastąpi z upływem tego terminu. Zdanie drugie omawianego przepisu stanowi natomiast, że „odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej”.
Co do zasady więc, ustawodawca przewiduje możliwość odwołania złożonego oświadczenia woli, przy czym dopuszczalność takiego odwołania została ograniczona w czasie. Skuteczne odwołanie oświadczenia woli poprzez złożenie odrębnego oświadczenia, z którego wynika zamiar cofnięcia wcześniej złożonego oświadczenia wywołuje taki skutek, jakby w ogóle nie doszło do jego wyrażenia. Powszechnie przyjmuje się, iż oświadczenie o odwołaniu nie wymaga zachowania żadnej szczególnej formy, może być zatem dokonane w każdej formie i każdym środkiem komunikowania się na odległość, przy czym nie ma również znaczenia, w jakiej formie zostało złożone oświadczenie, które ma zostać odwołane.
Warto jeszcze zaznaczyć, że w doktrynie oraz orzecznictwie dopuszczono jednak możliwość odwołania oświadczenia woli także po upływie terminu do odwołania, o którym mowa w art. 61 § 1 zdanie 2 kodeksu cywilnego. W takiej sytuacji odwołanie jest możliwe, o ile adresat odwoływanego oświadczenia wyrazi na to zgodę.
Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Powyższe znajduje odzwierciedlenie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22.02.2007 r. (sygn. akt I ACa 916/06), zgodnie z którym "skuteczne jest nie tylko odwołanie oświadczenia woli, jeżeli doszło do adresata jednocześnie z oświadczeniem lub wcześniej, ale także odwołanie późniejsze - za zgodą drugiej strony". Takie stanowisko wyraził również Sąd Najwyższy w wyroku SN z dnia 05.07.2005 r. (sygn. akt I PK 176/04) oraz w uchwale SN z dnia 23.10.1986 r. (sygn. akt III PZP 62/86).
Autor: Agnieszka Trzaska, Adwokat
Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”
Zobacz także: Prawo