Najem może być przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej, może również stanowić źródło przychodów dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej.
Ustawodawca przewidział kilka wariantów opodatkowania najmu, różnicując nieco zasady opodatkowania przychodów z najmu uzyskiwanych w związku z prowadzoną działalnością i poza nią.
Przypomnijmy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Odrębnymi źródłami przychodów są pozarolnicza działalność gospodarcza oraz najem składników majątku niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Zobacz także: Ustawa o PIT
Równocześnie przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z najmu oraz z innych umów o podobnym charakterze składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.
Co do zasady wybór sposobu rozliczania przychodów należy do podatnika. Jednakże wybór ten jest ograniczony istnieniem związku pomiędzy wynajmowanym składnikiem majątku a prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą. Jeżeli przedmiotem najmu są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą, to wynajmowanie lokalu traktowane jest jako pozarolnicza działalność gospodarcza.
Dochody osiągane przez podatników z najmu poza działalnością gospodarczą są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie o PIT.
Osoby wynajmujące nieruchomości i nie prowadzące działalności gospodarczej mogą jednak wybrać opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych od najmu prywatnego wynosi 8,5%. Jednakże warunkiem skorzystania z tej formy opodatkowania jest, złożenie pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego.
Zobacz także: PIT-28 - rozliczamy ryczałtem przychody z najmu i dzierżawy
Natomiast podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego – powinien złożyć to oświadczenie nie później niż do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy przychód z tego tytułu, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnie w grudniu roku podatkowego.
Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
W przypadku rezygnacji z prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wynajmie lokali oraz wycofania przedmiotu najmu z działalności gospodarczej, przedmiotem najmu nie będą składniki majątku związane z działalnością gospodarczą.
Jeżeli podatnik rozpocznie osiąganie przychodów z najmu prywatnego w trakcie roku podatkowego i złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy to przychody z najmu będą mogły być zaliczone do przychodów z najmu uzyskiwane przez podatników nieprowadzących działalności gospodarczej i opodatkowane ryczałtem według stawki 8,5% od przychodów ewidencjonowanych w czasie trwania roku podatkowego.
Zmiana formy wynajmu powinna zostać potwierdzona aneksami do umów z najemcami, ze wskazaniem daty zakończenia działalności i zmiany formy prawnej prowadzonego najmu, z najmu w ramach działalności gospodarczej, prowadzonej przez osobę fizyczną, na najem przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej.
Podstawa prawna:
- art. 9 ust. 1 i 4, art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a), art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- art. 10 ust. 1 pkt 3 i pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Źródło: interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 29 grudnia 2011 r. - nr IPTPB1/415-223/11-3/MD oraz nr IPTPB1/415-223/11-2/MD.