- Od pewnego czasu zauważamy wzmożoną ilość czynności sprawdzających, które zazwyczaj są zapowiedzią kontroli. Jest to problem istotny, gdyż w wielu branżach dochody nie zawsze były wykazywane w taki sposób, jak powinny być ewidencjonowane – mówi prof. Adam Mariański, adwokat, doradca podatkowy w Kancelarii Prawno-Podatkowej Mariański Group. – Kontrole mogą dotyczyć dochodów osób, osiągających dodatkowe korzyści majątkowe. Należą do nich, m.in., kelnerzy, fryzjerzy, taksówkarze, którzy często otrzymują napiwki. Trafiają do nas także sprawy dotyczące prezentów ślubnych i darowizn rodzinnych – dodaje prof. Mariański.
Kontrole podatkowe są jedną z najbardziej stresujących sytuacji dla podatnika. Jak wynika ze spraw, prowadzonych przez Kancelarię Prawno-Podatkową Mariański Group, zarówno niejasne przepisy podatkowe, jak i niski poziom kompetencji urzędników sprawiają, że kontrole stanowią dla przedsiębiorcy kluczowe ryzyko w prowadzeniu działalności gospodarczej, a także, że coraz więcej przedsiębiorców korzysta z pomocy fachowych pełnomocników, którzy wspierają ich w tej nierównej walce.
Przyczyny zwiększonych kontroli
Krajowy Plan Działania Administracji Podatkowej oraz nowelizacja Ordynacji podatkowej i przepisy o inwigilacji składają się na ryzyko wzmożonych kontroli, szczególnie w zakresie dochodów nieujawnionych, gdzie kontrolowanym może być każdy, bez względu na to, czy jest się osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, czy pracownikiem, wspólnikiem, czy wykonuje się usługi na bazie innych umów.
Często może dochodzić do sytuacji, w których na skutek kontroli przeprowadzonej, np., w ramach działalności gospodarczej, wtórnie mogą zostać podjęte czynności w zakresie dochodów nieujawnionych.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Krajowy Plan Działania Administracji Podatkowej wyznacza kierunki działania administracji na dany rok, uwzględniając obszary, stanowiące ryzyko zaniżonych wpływów do budżetu państwa. Do branż newralgicznych i typowanych do wzmożonych kontroli w 2016 r. należą: tekstylna, budowlana, spożywcza, paliwowa i transportowa, medyczna, usługi niematerialne (np. marketing).
Dnia 1 stycznia 2016 r. weszła w życie duża nowelizacja Ordynacji podatkowej, wprowadzająca wiele nowych rozwiązań, dotyczących także tzw. dochodów nieujawnionych. Zgodnie z nimi organy podatkowe są uprawnione, m.in., do dokonywania już w ramach czynności sprawdzających weryfikacji poniesionych przez podatnika wydatków i uzyskanych przychodów (dochodów), opodatkowanych lub nieopodatkowanych. Działania organów podatkowych będą mniej sformalizowane, co daje im więcej możliwości do sprawdzenia źródła pochodzenia środków finansowych podatników, przeznaczonych na dokonanie danego zakupu, np. nieruchomości. Konsekwencją będzie częstsze podejmowanie tych działań przez urzędy, a więc w efekcie zwiększona liczba samych postępowań przygotowawczych.
Skąd urzędy czerpią wiedzę o naszych dochodach?
Organy podatkowe mają szerokie możliwości pozyskiwania informacji o majątku podatnika.
- Informacje o finansach podatników mogą trafiać do urzędów skarbowych z różnych źródeł, np. od komorników, notariuszy, banków, które są zobowiązane przekazywać fiskusowi informacje o określonych operacjach finansowych swoich klientów, nie powiadamiając ich o tym, oraz z donosów. Także w momencie, gdy sprzedajemy nieruchomość, jest przygotowywana odpowiednia informacja do organu podatkowego. Również organy prowadzące, np., spis pojazdów powinny wysyłać do urzędów odpowiedni rejestr o zbyciu i nabyciu samochodów – mówi Monika Wolska-Bryńska, radca prawny w Kancelarii Prawno-Podatkowej Mariański Group.
Warto pamiętać, że nie wszystkie tłumaczenia podatników będą spotykały się z akceptacją organu czy sądu. Każda sytuacja jest indywidualna, niemniej wypracowano już trwałe stanowisko w orzecznictwie w zakresie, np. kwestii udowadniania prostytucji, żebractwa i podobnie wypracowywane są nowe, dotyczące innych dochodów. W wypadku, np., darowizny, już jej wskazanie powoduje, że organ zweryfikuje, czy darczyńca miał możliwości finansowe do jej dokonania. Brak jej wcześniejszego zgłoszenia, pomimo przekroczenia progów wskazanych w ustawie, będzie rodził wysokie sankcje podatkowe.
Aktualną, wyczerpującą informację na temat dochodów nieujawnionych zawiera nowa publikacja książkowa pt. „Dochody nieujawnione” autorstwa prof. Adama Mariańskiego i zespołu prawników z Mariański Group.