Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej karą porządkową mogą być ukarani:
- strona postępowania podatkowego,
- pełnomocnik strony,
- świadek lub
- biegły (lub osoba, która wyraziła zgodę na powołanie jej na biegłego),
którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:
1. nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
2. bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności, lub
3. bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem,
Karę porządkową można nałożyć również na
- osoby trzecie, które bezzasadnie odmawiają okazania przedmiotu oględzin,
- uczestników rozprawy, którzy poprzez swoje niewłaściwe zachowanie utrudniają jej przeprowadzenie.
Maksymalna wysokość kary porządkowej, o której mowa w art. 262 § 1 ordynacji podatkowej, podlega w każdym roku podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszych dwóch kwartałach danego roku w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku, a jeżeli wskaźnik ten ma wartość ujemną, kwota nie ulega zmianie.
Minister Finansów w porozumieniu z Prezesem GUS, ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, do 15 sierpnia danego roku, tą zwaloryzowaną maksymalną kwotę kary porządkowej, zaokrąglając ją do pełnych setek złotych (z pominięciem dziesiątek złotych).
W roku 2012 obowiązuje maksymalna kwota kary porządkowej w wysokości 2700 zł - obwieszczenie Ministra Finansów z 2 sierpnia 2011 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 262 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa (M.P. Nr 71 poz. 707).
W roku 2013 obowiązuje maksymalna kwota kary porządkowej w wysokości 2800,- zł - obwieszczenie Ministra Finansów z 8 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 262 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa (M.P. poz. 584).
Czy strona postępowania podatkowego musi przyjść na przesłuchanie?
Kary porządkowe dla podatników
Kary porządkowej nie stosuje się jednak w przypadku przesłuchania strony w trybie art. 199 ordynacji podatkowej (czyli za zgodą strony).
Karę porządkową nakłada organ Podatkowy, przed którym toczy się postępowanie podatkowe w formie postanowienia, na które służy zażalenie. Termin płatności kary porządkowej wynosi 7 dni od dnia doręczenia tego postanowienia.
Organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, może, na wniosek ukaranego, złożony w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej, uznać za usprawiedliwione niestawiennictwo lub niewykonanie innych obowiązków i uchylić postanowienie nakładające karę.
Na postanowienie o odmowie uchylenia kary przysługuje ukaranemu zażalenie.
Ukaranie karą porządkową nie wyklucza możliwości zastosowania wobec opornego świadka lub biegłego środków przymusu przewidzianych w przepisach szczególnych.
Przepisy dotyczące przedawnienia zobowiązań podatkowych (art. 68 § 1 i art. 70 ordynacji podatkowej) stosuje się odpowiednio do kar porządkowych.
Kiedy można ustanowić zastaw skarbowy
Podstawa prawna: art. 262-263 ordynacji podatkowej