O ile uzyskanie odpowiedniego statusu akcyzowego jest bardzo proste (albo trzeba złożyć zawiadomienie do urzędu celnego, albo należy zużywać węgiel lub koks do celów zwolnionych), to właściwe dokonanie jego przemieszczenia jest trudniejsze.
Jest tak m.in. dlatego, że stosuje się inne zasady dokumentowania, niż w przypadku innych wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od tego podatku, a błędna dokumentacja to brak prawa do zwolnienia i konieczność zapłaty akcyzy węglowej.
Ponieważ sama ustawa o podatku akcyzowym jest bardzo enigmatyczna w tym zakresie (wyłącznie nakazuje stosować dokument dostawy), to koniecznym jest sięgnięcie do odpowiedniego rozporządzenia wykonawczego.
Chodzi o rozporządzenie Ministra Finansów z 19 grudnia 2011 r., wprowadzające szczegółowe regulacje w zakresie stosowania dokumentu dostawy (Dz. U. Nr 292, poz. 1717).
W przypadku węgla i koksu (tj. tzw. wyrobów węglowych) nie będzie się stosować dotychczasowego formularza dokumentu dostawy. Minister Finansów postanowił bowiem częściowo ułatwić życie podmiotom dokonującym obrotu wyrobami węglowymi i wprowadził nowy, dodatkowy wzór dokumentu dostawy, przeznaczony wyłącznie do przemieszczania tych wyrobów.
Wzór ten, co prawda zawiera kilka rubryk więcej na swojej pierwszej stronie, związanych ze specyfiką obrotu węglem, ale na jego drugiej stronie dokonano połączenia dwóch dotychczasowych kolumn, dzięki czemu uproszczono jego wypełnianie.
Akcyza na węgiel 2012 – jak korzystać ze zwolnień podatkowych
Zmiana ta polega na tym, że zamiast odrębnego podawania jednostek miary związanych ze stawką podatku oraz ilości wyrobu w tych jednostkach, co w przypadku wyrobów węglowych wymagałoby każdorazowego wyliczania ich wartości energetycznej w gigadżulach (GJ), nakazano jedynie wpisywać ilość tych wyrobów w 1000 kg - co niewątpliwie będzie dużym ułatwieniem.
Odmienność powyższej regulacji od dotychczasowej nie polega jedynie na nowym wzorze dokumentu dostawy, ale przede wszystkim na ilości kart takiego dokumentu, które muszą być wykorzystywane.
W przypadku innych wyrobów akcyzowych, dokument dostawy stosowany przy ich przewozie na terenie kraju miał i nadal będzie miał 3 karty, natomiast w przypadku wyrobów węglowych stosować trzeba będzie 4 karty dokumentu dostawy.
Jedynie w przypadku obrotu z zagranicą wyrobami węglowymi będą mieć zastosowanie 2 karty dokumentu dostawy, podobnie jak i przy innych wyrobach akcyzowych.
Standardowy przewóz węgla lub koksu na terenie kraju pomiędzy dwoma pośredniczącymi podmiotami węglowymi (tymi, które składają zawiadomienie w urzędzie celnym) lub pomiędzy pośredniczącym podmiotem węglowym a podmiotem zwolnionym (tym, który zużywa węgiel lub koks na cele zwolnione), wymaga zastosowania 4 egzemplarzy dokumentu dostawy, tj.:
- pierwszy przeznaczony jest dla odbiorcy,
- drugi jedzie z towarem i po potwierdzeniu przez odbiorcę musi być odesłany do nadawcy,
- trzeci jest dla tego, kto wydaje towar,
- czwarty jest dla sprzedawcy.
Akcyza na węgiel 2012 – zasady płacenia podatku
Akcyza na węgiel 2012 – zwolnienia
Czasami trzeci i czwarty egzemplarz otrzymuje/zatrzymuje ten sam podmiot, ale specyfika obrotu węglem, a w szczególności często opisywana w mediach praktyka sprzedaży hałdowej (węgiel leżąc na hałdzie kilkukrotnie zmienia właścicieli), spowodowała konieczność „rozmnożenia” tych kart.
Jeżeli zdarzy się sytuacja, że odbiorca jednak nie będzie chciał odebrać przesyłki, to wtedy dotychczasowy nadawca (ten, kto sprzedał węgiel), musi wystawić kolejny dokument dostawy znowu w 4 egzemplarzach.
Tym razem zostawia sobie jeden egzemplarz (czwarty) a pozostałe 3 przekazuje temu, kto zwraca mu węgiel. Obowiązkiem zwracającego jest potwierdzenie faktu zwrotu na wszystkich trzech egzemplarzach i dołączenie dwóch z nich do przesyłki – egzemplarze te, identycznie jak przy p[pierwotnym przewozie, przeznaczone są odpowiednio dla tego, kto wydał węgiel oraz dla tego, kto go sprzedał.
Gdy ktoś postanowi obracać węglem lub koksem z zagranicą, tj. dokonywać importu, eksportu, nabycia wewnątrzwspólnotowego lub dostawy wewnątrzwspólnotowej, to będzie do tych celów stosować tylko 2 egzemplarze dokumentu dostawy. Jeden z tych egzemplarzy jest oczywiście przeznaczony dla polskiego podmiotu dokonującego danej operacji, ale drugi musi towarzyszyć przewożonemu towarowi.
O ile w przypadku wywozu z kraju (eksport lub dostawa wewnątrzwspólnotowa) nie powinno to sprawiać problemu (jak i potwierdzanie przez samego siebie faktu dostarczenia towaru do odbiorcy), o tyle problematycznym jest dołączanie tego dokumentu do przywożonych do kraju wyrobów węglowych (import i nabycie wewnątrzwspólnotowe), gdyż musi być on przy towarze od momentu jego wjazdu na teren kraju…
Jako szczęście w nieszczęściu uznać należy pewne ułatwienia w wystawianiu dokumentu dostawy, tj. w 2 przypadkach można będzie wystawiać go raz w miesiącu dla wszystkich wyrobów wysyłanych w danym okresie, tj.:
- przy przemieszczaniu w sposób ciągły przenośnikiem taśmowym bezpośrednio od pośredniczącego podmiotu węglowego dokonującego sprzedaży tych wyrobów do podmiotu korzystającego ze zwolnienia,
- przy przemieszczaniu węgla brunatnego na podstawie zawartych umów długoterminowych w sposób ciągły bezpośrednio od pośredniczącego podmiotu węglowego dokonującego sprzedaży tych wyrobów do podmiotu korzystającego ze zwolnienia.
Niezależnie jednak od zastosowanych ilości egzemplarzy dokumentu dostawy oraz terminów ich wystawienia, podmiot wystawiający takie dokumenty musi sporządzać miesięczne zestawienia wystawianych dokumentów dostawy a następnie przesyłać je do naczelnika urzędu celnego w terminie do 25 dnia następnego miesiąca. Zestawienie takie musi zawierać informację o dacie jego sporządzenia, nazwie albo imieniu i nazwisku oraz adresie siedziby albo miejsca zamieszkania podmiotu sporządzającego zestawienie oraz wykaz wystawionych dokumentów dostawy.
Ponieważ stosowanie dokumentu dostawy i właściwe jego wypełnienie jest warunkiem stosowania zwolnienia z podatku akcyzowego, a wszelkie braku w tym zakresie oznaczać będą konieczność uiszczenia akcyzy przez wysyłającego (sprzedawcę), to pojawia się również oczywiste pytanie – a co zrobić, jak kupujący nie będzie chciał podać danych niezbędnych do wypełnienia dokumentu dostawy, zasłaniając się przykładowo ustawą o ochronie danych osobowych ?
Odpowiedź jest prosta – jak kupujący nie chce podać danych do dokumentu dostawy, to możemy mu sprzedać wyłącznie węgiel z akcyzą, a więc droższy… Jeżeli jednak przydarzy nam się taka sytuacja, że pobierzemy akcyzę, to pamiętajmy o przelaniu jej na odpowiedni rachunek organów celnych oraz złożeniu stosownej deklaracji podatkowej z tego tytułu.