Jaki kurs przeliczeniowy dla faktur korygujących w przypadku gdy faktura została wystawiona w walucie obcej - nowe przepisy od 2023 roku
W ustawie o VAT pojawi się od nowego - 2023 roku nowy artykuł 31b o następującej treści:
„Art. 31b. 1. W przypadku gdy podstawa opodatkowania określona w walucie obcej uległa zmianie, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej przyjętego dla podstawy opodatkowania przed jej zmianą.
2. W przypadku, o którym mowa w art. 106j ust. 3 (podatnik wystawia zbiorczą fakturę korygującą z powodu udzielenia opustu lub obniżki ceny - przypisek Autora), przeliczenia na złote podatnik dokonuje według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
3. W przypadku gdy udzielono opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczonych usług wykonanych w danym okresie na rzecz podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub podatnika, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5, udokumentowanych fakturą dotyczącą tego okresu, przeliczenia na złote podatnik dokonuje według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia tej faktury. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury, przy czym w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
4. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli podatnik wybrał do stosowania zasady przeliczenia podstawy opodatkowania określonej w walucie obcej, o których mowa w art. 31a ust. 2a. W takim przypadku odpowiednie zastosowanie mają przepisy o podatku dochodowym, obowiązujące tego podatnika na potrzeby rozliczenia danej transakcji.”;
Faktura w walucie obcej - kurs przeliczeniowy dla faktury korygującej in plus i in minus (zasada)
Wyżej wskazany art. 31b ust. 1 ustawy o VAT ma stanowić podstawową zasadę w zakresie przeliczenia kursu waluty obcej zarówno w wystawianych fakturach korygujących in plus, jak też in minus. Kurs przyjmowany do przeliczenia kwoty korekty podstawy opodatkowania na fakturze korygującej będzie zasadniczo powieleniem kursu przyjmowanego dla pierwotnego rozliczenia. Ministerstwo Finansów wskazuje przykładowo w uzasadnieniu omawianego projektu, że podatnik, który zastosował dla świadczonej usługi kurs z 1 października 2021 r., ten sam kurs zastosuje w przypadku wystawienia faktury korygującej pierwotne rozliczenie (dotyczy to korekt in plus oraz in minus).
Resort finansów wskazuje, że zasada określona w ww. projektowanym przepisie - tj. przeliczania kursu waluty dla potrzeb ustalenia podstawy opodatkowania w oparciu o moment powstania obowiązku podatkowego (tzw. kurs historyczny) w pełni odpowiada przepisom unijnym. Bowiem w myśl art. 91 ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy VAT, w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania transakcji innej niż import towarów są wyrażone w walucie innej niż waluta państwa członkowskiego, w którym następuje określenie tej wartości, jako kurs wymiany stosuje się ostatni zanotowany kurs sprzedaży, w chwili gdy VAT staje się wymagalny, na najbardziej reprezentatywnym rynku lub rynkach walutowych danego państwa członkowskiego, lub też kurs ustalony przez odniesienie do takiego rynku lub rynków, na warunkach określonych przez to państwo członkowskie.
Przy przeliczaniu walut prawo UE odnosi się bowiem wprost do chwili wymagalności podatku, dlatego też zasadę tą należy również stosować w przypadku faktur korygujących (obok faktur pierwotnych).
Zbiorcza faktura korygująca z tytułu udzielonych opustów lub obniżki ceny (wyjątek)
Wyjątkiem od ww. zasady będzie sytuacja, gdy podatnik na podstawie art. 106j ust. 3 ustawy o VAT zdecyduje się na wystawienie zbiorczej faktury korygującej, z tytułu udzielonych opustów lub obniżki ceny - nie będzie wówczas musiał stosować pierwotnego kursu zastosowanego do każdej z korygowanych transakcji. Przeliczenia na złote podatnik dokona w takim przypadku według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej (odpowiednio zastosuje kurs średni Europejskiego Banku Centralnego) - w takim przypadku stosowany będzie jeden zbiorczy kurs do wszystkich korygowanych transakcji.
Analogicznie jak w zakresie transakcji krajowych, omawiany projekt zawiera propozycję doprecyzowania zasad stosowania kursu walutowego w przypadku przyznania opustu lub obniżki i otrzymania przez podatnika zbiorczej faktury korygującej takie transakcje, dokonane w warunkach o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4-5 ustawy o VAT oraz w przypadku dokonania przez tego podatnika wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Podatnik nie będzie zobowiązany stosować pierwotnego kursu w odniesieniu do każdej z korygowanych transakcji. Jeżeli wystawiona zostanie faktura zbiorcza korygująca dokonane w danym okresie transakcje, podatnik będzie mógł dokonać przeliczenia na złote kwot wykazanych na tej fakturze według kursu średniego waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej. W przypadku transakcji dokonanych w warunkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4-5 ustawy o VAT, możliwa jest sytuacja, iż kontrahent spoza Unii Europejskiej nie wystawi faktury (np. dlatego, iż w kraju jego siedziby nie obowiązuje podatek o podobnym charakterze do podatku od wartości dodanej). W odniesieniu do takiej sytuacji nie znajdą zastosowania powyższe zasady przeliczania kursów walut. W sytuacji bowiem, gdy taki zagraniczny kontrahent nie wystawi faktury dokumentującej udzielenie opustu lub obniżkę ceny, co oczywiste nie będzie też istniała data, w oparciu o którą należałoby ustalić kurs przeliczeniowy waluty (tj. ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej).
Korzyści z nowych przepisów
Proponowane w omawianym projekcie przepisy mają na celu uproszczenie zasad przeliczania kursów walut. Omawiany przepis art. 31b ustawy o VAT, co do zasady utrzymuje dotychczasową praktykę organów i podatników w zakresie przeliczania kursów walut w przypadku wystawienia zbiorczych faktur korygujących. Regulacja ustawowa tej kwestii wyeliminować powinna pojawiające się u niektórych podatników wątpliwości.
Ważne!
Ministerstwo Finansów wskazuje, że projektowane przepisy art. 31b ust. 1-2 ustawy o VAT nie będą miały zastosowania w przypadku korekt dokonywanych przez podatników stosujących przeliczenie z podatku dochodowego (obowiązujący obecnie art. 31a ust. 2a-2d ustawy o VAT). Podatnik stosujący zasady z podatku dochodowego powinien stosować je również w przypadku ustalenie kursu do przeliczenia stosowanego przy korekcie.
Termin wejścia w życie nowych przepisów
Omawiany projekt przewiduje, że nowelizacja ustawy o VAT co do zasady wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r. - w tym także omawiany przepis art. 31b.
oprac. Paweł Huczko