Kto i od kiedy będzie miał obowiązek wystawiać e-faktury? Co trzeba wiedzieć o KSeF i fakturach ustrukturyzowanych?

Czym jest KSeF?

KSeF, Krajowy System e-Faktur, to platforma, która służy podatnikom do wystawiana i odbierania faktur ustrukturyzowanych drogą elektronicznych w specjalnie opracowanym formacie opublikowanym przez Ministerstwo Finansów. Przepisy warunkujące wystawienie e-faktur oraz przesyłanie ich na platformę KSeF zawarte są w ustawie VAT w art. 106na-106nd, doprecyzowując ogólne zasady wystawiania, otrzymywania i dostępu do faktur ustrukturyzowanych. 

Czym jest faktura ustrukturyzowana?

Ustawodawca wprowadza definicję faktury ustrukturyzowanej w art. 2 pkt 32a ustawy VAT, którą należy rozumieć jako fakturę wystawioną przy użyciu Krajowego Systemu e-faktur wraz z przydzielonym numerem identyfikującym tę fakturę w tym systemie.

Aby poprawnie wystawić e-fakturę w rozumieniu przepisów o KSeF musi być ona przede wszystkim zgodna pod kątem technicznym ze strukturą logiczną tzw. schemą, dedykowaną fakturze ustrukturyzowanej. Inaczej nie zostanie przepuszczona przez bramkę Ministerstwa Finansów, a tym samym dostarczona do KSeF. Faktura ustrukturyzowana przyjmuje format XML zgodny ze strukturą logiczną e-Faktury FA(1), która została opublikowana na stronie Ministerstwa Finansów wraz przykładami faktur ustrukturyzowanych oraz broszurą informacyjną. Poza aspektami technicznymi faktura powinna zawierać prawidłowe dane wymagane i szczegółowo określone w strukturze logicznej odzwierciedlające stan faktyczny zawartej transakcji.

E-faktura 2023. Jak to wygląda obecnie? 

Od stycznia 2022 roku ustawodawca wprowadził do ustawy VAT możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych jako dodatkową opcję wystawiania faktury, tuż obok faktur papierowych oraz elektronicznych.  Oznacza to, że każdy podatnik obowiązany przepisami ustawy VAT do wystawienia faktury, może zdecydować czy wystawia e-faktury w KSeF. W obecnie obowiązującym trybie dobrowolnym podatnik ma możliwość wystawiania wszystkich faktur w KSeF lub tylko części. Natomiast w przypadku odbioru faktury z KSeF przez nabywcę, wymagana jest odrębna zgoda kupującego na odbiór faktury ustrukturyzowanej z systemu KSeF. Może dojść do sytuacji, kiedy sprzedawca wystawia e-fakturę mimo braku zgody nabywcy, a dostarcza ją odbiorcy na dotychczasowych uzgodnionych zasadach między stronami, np. drogą mailową. 

Wprowadzenie możliwości korzystania przez podatników z KSeF od stycznia 2022 w reżimie dobrowolnym pozwala na podjęcie działań przygotowujących do momentu kiedy wystawienie e-faktur będzie obowiązkowe dla większości podatników. 

Od kiedy KSeF będzie obowiązkowy? Dla kogo? 

Początkowo Ministerstwo Finansów na mocy Decyzji (EU) 2022/1003 z dnia 17 lipca 2022 otrzymanej od Komisji Unii Europejskiej planowało wprowadzenie reżimu obowiązkowego wystawiania e-faktur od 1 stycznia 2024 dla podatników posiadających siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium Polski. Tym samym w projekcie ustawy w art. 106ga ust. 2 zostały określone wyłączenia od zasady ogólnej definiujące brak konieczności korzystania z KSeF. Zgodnie z przytoczonym artykułem, obowiązek wystawiania faktur przy użyciu KSeF nie dotyczy:

• podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,
• podatnika korzystającego z procedur szczególnych zawartych w dziale XII w rozdziałach 7 (procedura nieunijna dotycząca niektórych usług), w rozdziale 7a (procedura dotycząca międzynarodowego okazjonalnego przewozu drogowego osób), w rozdziale 9 (procedura dotycząca sprzedaży na odległość towarów importowych),
• w okresie awarii systemy KSeF, 
• w okresie braku możliwości korzystania z KSeF w przypadku sytuacji kryzysowej. 

Warto zaznaczyć możliwość rozszerzenia wyżej wymienianej listy ze względu na komunikat wydany przez Ministerstw Finansów w dniu 2 lutego 2023 r. wskazujący na wprowadzenie zmian do projektu ustawy po konsultacjach społecznych. Jednym z istotnych punktów jest brak obligatoryjnego KSeF dla faktury konsumenckich B2C. 

Proponowane zmiany przez Ministerstwo Finansów nie mają jeszcze odzwierciedlenia w aktualizacji projektu ustawy, który prawdopodobnie będzie opublikowany w lutym 2023 r.  

O czym warto pamiętać korzystając z KSeF? 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami o fakturach ustrukturyzowanych, należy mieć na uwadze, że: 

• wszystkie e-faktury przesłane przez KSeF mają status oryginału. 
• faktura wprowadzona do KSeF może być skorygowana poprzez wystawienie korekty wprowadzonej przez KSeF, co oznacza że wewnętrzne anulacje nie będą miały miejsca.
• faktura przesłana do KSeF jest fakturą wprowadzoną do obiegu prawnego, a w momencie obowiązku wystawiania e-faktury, tylko faktura ustrukturyzowana jest uznawana za fakturę.
• KSeF zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury elektronicznej. Faktury będą przechowywane w KSeF przez 10 lat.
• do faktur ustrukturyzowanych nie mają zastosowania przepisy regulujące zasady wystawiania duplikatów faktur, ponieważ nie będzie istniała możliwość zagubienia lub zniszczenia faktury wystawionej za pośrednictwem KSeF.
• w obowiązującym kształcie przepisów nota korygująca nie może być wystawiona za pomocą KSeF, jest to bowiem dokument wymagający zgody obu stron. Warto wspomnieć, iż w projekcie ustawy pojawiała się propozycja wystawienie propozycji faktury korygującej przez nabywcę, która po zaakceptowaniu przez sprzedawcę zostanie wystawiona w KSeF i otrzyma swój numer w systemie. 
• brak warunku posiadania określonej dokumentacji [art. 29a], w przypadku, gdy podatnik wystawia faktury korygujące przy zastosowaniu KSeF. 
• faktury korygujące in minus po stronie podatku naliczonego [art. 86] ujmowane są w miesiącu ich otrzymania. Podatnik ma obowiązek rozliczyć korektę w miesiącu otrzymania. 

Mając na względzie zmianę założeń dla obowiązkowych e-faktur, ważne jest jak najszybsze uchwalenie i opublikowanie nowych przepisów, aby podatnicy mieli jasność w zakresie stosowania KSeF i pewność co do podjętych kroków w przygotowaniach prowadzących do wystawienia faktur ustrukturyzowanych. 

Autor: Anna Szafraniec, CEE VAT Compliance Director, aszafraniec@asbgroup.eu