W dniu 16 czerwca 2023 r. Sejm uchwalił (a 4 sierpnia 2023 r. Prezydent RP podpisał) nowelizację ustawy o VAT (i kilku innych ustaw) wprowadzającą obowiązek wystawiania faktur za pomocą KSeF od 1 lipca 2024 r. Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT, wystawiający faktury uproszczone lub faktury przy zastosowaniu kas rejestrujących, będą mieli obowiązek korzystania z KseF dopiero od 2025 r. W niektórych przypadkach stosowanie KSeF nie będzie konieczne. W jakich?
Trzy sposoby fakturowania do końca czerwca 2024 r.
Do 30 czerwca 2024 r. funkcjonują nadal, niezależnie od siebie, trzy sposoby fakturowania, tj.:
1) fakturowanie papierowe,
2) fakturowanie elektroniczne "zwykłe",
3) fakturowanie elektroniczne ustrukturyzowane za pomocą platformy KSeF.
To od podatnika zależy, jaki sposób fakturowania wybierze. Obecnie podatnik może łączyć różne sposoby fakturowania. Przepisy nie wymagają od niego, aby stosował jeden sposób fakturowania do wszystkich faktur.
Obowiązkowy KSeF
Od 1 lipca 2024 r. zasadą będzie, że każdy podatnik VAT musi wystawiać faktury za pomocą KSeF.
Przy czym dodatkowe pół roku (do końca 2024 roku) na przygotowanie otrzymają podatnicy:
- zwolnieni z VAT,
- korzystający z kas rejestrujących do wystawiania faktur (od 2025 r. nie będzie można wystawiać faktur za pomocą kas rejestrujących) oraz
- wystawiający faktury uproszczone (w tym paragony uznane za faktury uproszczone).
Podatnicy ci w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. mogą dobrowolnie wystawiać faktury ustrukturyzowane, z wyłączeniem paragonów fiskalnych uznanych za faktury (paragony z NIP kupującego do 450 zł).
Natomiast od 1 stycznia 2025 r. będą mieli obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych.
W okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. faktury wystawiane za pomocą kas do paragonów będą ujmowane w ewidencji VAT w okresie rozliczeniowym, w którym zostały wystawione. Faktury te, tak jak do tej pory, nie będą zwiększały wartości sprzedaży oraz podatku należnego za okres, w którym zostały ujęte w tej ewidencji.
W jakich przypadkach nie trzeba będzie fakturować za pośrednictwem KSeF?
Określonych zostało także pięć przypadków, gdy nie będzie obowiązku korzystania z KSeF, również od 2025 r.:
| Lp. | Faktury, które będą mogły być wystawiane w dowolnej formie |
Faktury wystawiane przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. Jednak gdy podmiot nieposiadający siedziby działalności ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju będzie świadczył usługę, której miejscem świadczenia będzie Polska, i to nabywca posiadający siedzibę w Polsce na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy będzie zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu usługi i jednocześnie w porozumieniu ze świadczeniodawcą przejmie obowiązek wystawiania faktur z tytułu świadczonej usługi na swoją rzecz, nabywca ten będzie miał obowiązek wystawiania takich faktur na podstawie ustawy o VAT, w tym faktur ustrukturyzowanych przy użyciu KSeF. Dla podmiotu zagranicznego przewidziano specjalny sposób uwierzytelnienia w KSeF, co umożliwi wystawianie faktur ustrukturyzowanych w imieniu sprzedawcy. Możliwe będzie również "odfiltrowywanie" faktur wystawionych w ramach samofakturowania bez konieczności uprzedniego pobierania wszystkich faktur. | |
| 2. | Faktury wystawiane przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju, który posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności nie uczestniczy w dostawie towarów lub świadczeniu usług, dla których wystawiono fakturę |
| 3. | Faktury wystawiane przez podatnika korzystającego z procedur szczególnych OSS i IOSS, dokumentujących czynności rozliczane w tych procedurach |
| 4. | Faktury wystawiane na rzecz nabywcy towarów lub usług będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej |
| 5. | Faktury uproszczone uznane za takie według rozporządzenia wykonawczego |
Gdy podatnik nie będzie miał obowiązku wystawiania faktur w KSeF, to będą udostępniane nabywcy w dowolnej postaci, w uzgodniony z nim sposób, jednocześnie wystawca powinien zachować taką udostępnioną fakturę w swojej dokumentacji. Przykładowo oznacza to, że podmioty nieposiadające w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, które nie zdecydują się na korzystanie z KSeF, wystawiając fakturę (może to być faktura w postaci zarówno papierowej, jak i elektronicznej), powinny uzgodnić z nabywcą formę przekazania takiej faktury.
Porada wideo pochodzi z Platformy INFORAKADEMIA
Jak będą dostarczane faktury na rzecz podmiotów zagranicznych
Polski podatnik VAT, gdy będzie wystawiał faktury na rzecz zagranicznego podatnika, nie będzie zwolniony z obowiązku korzystania z KSeF. Dozwolone będzie natomiast dostarczanie tych faktur poza KSeF.
Dlatego w przypadku gdy:
1) miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju albo terytorium państwa trzeciego lub
2) nabywcą jest podmiot nieposiadający siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, lub
3) nabywcą jest podmiot nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju, który posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności nie uczestniczy w nabyciu towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę
- faktura ustrukturyzowana będzie udostępniana nabywcy w sposób z nim uzgodniony.
W takim przypadku polski podatnik będzie obowiązany do oznaczenia faktury ustrukturyzowanej kodem QR umożliwiającym dostęp do tej faktury w KSeF oraz umożliwiającym weryfikację danych zawartych na tej fakturze.
Gdy natomiast polski podatnik upoważni do wystawiania faktur podmiot spoza terytorium kraju, upoważnienie do wystawienia takich faktur będzie obligowało wystawiającego faktury do korzystania z KSeF.
Zagraniczny podmiot, który zostanie upoważniony do wystawiania faktur przez polskiego podatnika w jego imieniu, będzie obowiązany wystawiać te faktury za pomocą KSeF.
Jak będą dostarczane faktury osobom prywatnym
Podatnicy nie będą zobowiązani do wystawiania faktur na rzecz konsumentów przy użyciu KSeF. Jednak gdy podatnik zdecyduje się wystawiać wszystkie faktury za pomocą KSeF, będzie zobowiązany zapewnić kupującemu dostęp, chyba że nabywca zwolni go z tego obowiązku.
Jeśli kupujący będzie chciał mieć dostęp do tej faktury w KSeF lub będzie chciał jej używać poza KSeF, sprzedawca będzie musiał oznaczyć fakturę kodem QR, gdy będzie użyta poza KSeF, lub podać nabywcy ten kod oraz dane umożliwiające zidentyfikowanie tej faktury.
Sposób oznaczania e-faktury zostanie uregulowany w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o VAT. Rozwiązanie to będzie opierało się na założeniu, że podatnik będzie oznaczał e-fakturę, w momencie jej wizualizacji, kodem weryfikującym, chyba że nabywca zwolni go z tego obowiązki. Natomiast KSeF zapewni funkcjonalność umożliwiającą, poprzez ten kod, weryfikację, czy dana faktura została wystawiona w KSeF oraz czy dane w niej zawarte są poprawne.
Podatnik będzie oznaczać zwizualizowaną fakturę na rzecz konsumenta, np. w formacie pdf lub w postaci papierowej, kodem weryfikującym, chyba że kupujący zwolni go z tego obowiązku.
Oznaczenie e-faktury kodem weryfikującym w formie kodu QR powinno następować po zwizualizowaniu jej w programach komercyjnych lub bezpłatnych narzędziach, które udostępni Ministerstwo Finansów.
Dzięki temu kodowi nabywca za pomocą urządzenia mobilnego, po zeskanowaniu QR kodu, będzie miał możliwość szybkiej i uproszczonej weryfikacji zgodności faktury z jej oryginalnymi danymi zawartymi w KSeF. Po zeskanowaniu kodu QR nastąpi odczyt informacji zawartych w kodzie i zostaną wyświetlone dane identyfikujące tę fakturę z informacją z KSeF o ich poprawności.
Od kiedy będą wymierzane sankcje za niekorzystanie z KSeF
Od 2025 r. naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł nakładać, w drodze decyzji, na podatnika karę pieniężną, jeżeli podatnik wbrew obowiązkowi:
1) nie wystawi faktury ustrukturyzowanej przy użyciu KSeF,
2) w okresie trwania awarii KSeF albo w okresie trwania niedostępności KSeF, albo w przypadkach gdy nie będzie miał możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej z innego powodu niż awaria KSeF wystawi fakturę niezgodnie z udostępnionym wzorem,
3) nie prześle w wymaganym terminie do KSeF faktury.
Kara ta będzie wynosiła do:
- 100% wysokości kwoty podatku wykazanego na fakturze wystawionej poza KSeF albo
- 18,7% wysokości kwoty należności ogółem wykazanej na fakturze wystawionej poza KSeF w przypadku faktury bez wykazanego podatku.
Joanna Dmowska, ekspert w zakresie VAT