Z art. 54 Kodeksu karnego skarbowego wynika m.in., że podatnicy, którzy uchylając się od opodatkowania, nie składają deklaracji, popełniają wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.
Z kolei z art. 56 Kodeksu karnego skarbowego wynika, że wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe popełniają podatnicy, którzy, między innymi, składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podają nieprawdę lub zatajają prawdę, przez co narażają podatek na uszczuplenie. Wskazane czyny stanowią:
1) wykroczenie skarbowe zagrożone karą grzywny – jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu (zob. art. 54 § 3 oraz art. 56 § 3 Kodeksu karnego skarbowego),
2) przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny do 720 stawek dziennych (art. 54 § 2 oraz art. 56 § 2 Kodeksu karnego skarbowego) – jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości,
3) przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny do 720 stawek dziennych albo karą pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie – w innych przypadkach (art. 54 § 1 oraz art. 56 § 1 Kodeksu karnego skarbowego).
Do odpowiedzialności karnej skarbowej na podstawie tych przepisów będą mogli być pociągani m.in. będący osobami fizycznymi podatnicy oraz (na podstawie przepisów § 9 Kodeksu karnego skarbowego) osoby fizyczne odpowiedzialne za składanie deklaracji VAT przez podatników, które będą naruszać obowiązek składania deklaracji VAT w ramach nowego pliku JPK_VAT (w tym będą składać takie deklaracje po terminie) lub w ramach tych deklaracji będą podawać nieprawdę lub będą zatajać prawdę.
Na podstawie zawartej z podatnikiem A umowy księgowa prowadząca biuro rachunkowe będzie obowiązana do przesyłania deklaracji VAT oraz ewidencji VAT w ramach nowego pliku JPK_VAT. Przez pomyłkę księgowa prześle nowy plik JPK_VAT (w wersji JPK_V7M) za grudzień 2020 r. bez wypełnionej części deklaracyjnej. W tej sytuacji będzie mogła zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 54 § 1, 2 lub 3 Kodeksu karnego skarbowego.
Z kolei art. 56 § 4 Kodeksu karnego skarbowego, w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2020 r., stanowić będzie, że karze określonej w art. 56 § 3 Kodeksu karnego skarbowego podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu albo płatnikowi deklaracji lub oświadczenia bądź wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub składa je niezgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego. A zatem podatnicy, którzy nie będą składać deklaracji VAT za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub będą je składać niezgodnie z obowiązującym wzorem nowego pliku JPK_VAT, będą popełniać wykroczenie skarbowe zagrożone karą grzywny.
Natomiast będący osobami fizycznymi podatnicy oraz (na podstawie przepisów § 9 Kodeksu karnego skarbowego) osoby fizyczne odpowiedzialne za przesyłanie ewidencji VAT, które będą naruszać obowiązki związane z przesyłaniem ewidencji w ramach nowego pliku JPK_VAT, będą mogły ponosić odpowiedzialność karną skarbową na podstawie dodawanych z dniem 1 października 2020 r. przepisów art. 61a Kodeksu karnego skarbowego. Z przepisów tych będzie wynikać, że kto wbrew obowiązkowi nie przesyła księgi właściwemu organowi podatkowemu albo przesyła ją nierzetelną, popełnia wykroczenie skarbowe zagrożone karą grzywny (w wypadku mniejszej wagi – zob. art. 61a § 2 Kodeksu karnego skarbowego) lub przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny (w pozostałych przypadkach – zob. art. 61a § 1 Kodeksu karnego skarbowego). Wykroczenie skarbowe zagrożone karą grzywny będzie popełniać również osoba, która przesyła księgę po terminie lub wadliwą (art. 61a § 3 w zw. z art. 61 § 2 Kodeksu karnego skarbowego).
Ponadto od 1 października 2020 r. przepisy VAT będą przewidywać karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd w przesłanej ewidencji VAT. Kara ta, w formie decyzji, będzie nakładana na podatników, którzy nie prześlą skorygowanej ewidencji, nie złożą wyjaśnień lub zrobią to po terminie, albo w złożonych wyjaśnieniach nie wykażą, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu (zob. dodawany art. 109 ust. 3h ustawy o VAT). Kara ta nie będzie jednak nakładana na podatników będących osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, którzy za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe (zob. dodawany art. 109 ust. 3i ustawy o VAT). Na uiszczenie kar pieniężnych podatnicy będą mieć 14 dni od dnia doręczenia decyzji (zob. dodawany art. 109 ust. 3k ustawy o VAT).
Więcej na ten temat: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Poradnik Gazety Prawnej 4/2020