Zasadniczo na podstawie art. 111 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Zobacz wskaźnik: Kasy rejestrujące
Obowiązek ten dotyczy wyłącznie sprzedaży, która została dokonana na rzecz tych wyżej wymienionych podmiotów oraz nie została objęta zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania.
Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania kasami fiskalnymi można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Finansów z 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930).
Ze znajdującego się w tym rozporządzeniu Załącznika zawierającego czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania przy użyciu kas rejestrujących (fiskalnych) wynika m.in., że zwolnione z tego obowiązku są:
1) dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie dostawy zapłata dotyczyła (pkt 36 Załącznika).
Polecamy produkt: Podatki 2015 - komplet
Nie można stosować tego zwolnienia w przypadku dostawy paliw płynnych, gazowych oraz dostaw towarów wymienionych w § 4 ww. rozporządzenia – chodzi to u następujące towary:
- części do silników (PKWiU 28.11.4), silników spalinowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych do napędu pojazdów (PKWiU 29.10.1), nadwozi do pojazdów silnikowych (PKWiU 29.20.1), przyczep i naczep; kontenerów (PKWiU 29.20.2), części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (PKWiU 29.20.30.0), części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 29.32.30.0), silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3);
- sprzęt radiowy, telewizyjny i telekomunikacyjny, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 26 i ex 27.90),
- sprzęt fotograficzny, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1);
- wyroby z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, która nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy;
- nagrane, z zapisanymi danymi lub zapisanymi pakietami oprogramowania komputerowego, w tym również sprzedawane łącznie z licencją na użytkowanie: płyty CD, DVD, kasety magnetofonowe, taśmy magnetyczne (w tym kasety wideo), dyskietki, karty pamięci, kartridże;
- wyroby przeznaczone do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU;
- wyroby tytoniowe (PKWiU 12.00), napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2 % oraz napoje alkoholowe będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 %, bez względu na symbol PKWiU, z wyjątkiem dostaw towarów, o których mowa w poz. 42 załącznika do rozporządzenia.
W zakresie sprzedaży wysyłkowej towarów korzystanie ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania możliwe jest tylko przez podatników, którzy niezależnie od innych wymogów dotyczących zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania prowadzą szczegółową ewidencję dowodów zapłaty, na podstawie której można ustalić również dane (w tym adres) osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego, na rzecz których dokonano wysyłki towarów. (pkt 4 objaśnień do Załącznika)
2) Świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła (pkt 37 Załącznika).
Polecamy: Kto musi rejestrować sprzedaż kasą fiskalną?
Polecamy: Co grozi za brak kasy fiskalnej?
Zwolnienia te nie dotyczą podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych czynności przed dniem 1 stycznia 2011 r. (pkt 2 objaśnień do Załącznika).
Pewien czynny podatnik VAT, którego klienci (także osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej) płacą mu za usługi elektronicznie zapytał Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, czy płatności dokonywane przez klientów za pośrednictwem różnych internetowych systemów płatniczych (prowadzonych przez instytucje niebankowe) kwalifikują się do zwolnienia na mocy poz. 37 załącznika w zw. z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Te internetowe systemy płatnicze prowadzone przez podmioty niebędące bankami ani spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi emitują pieniądz elektroniczny, świadczą usługi finansowe ściśle powiązane z emisją pieniądza elektronicznego, usługi pośrednictwa finansowego, czy usługi transferów pieniężnych. Usługi firm takich jak PayPal, PayDot, AlertPay ograniczają się do pieniądza elektronicznego, przez co nie kwalifikują się jako usługi depozytowe lub inwestycyjne. Czynności dokonywane w ramach takich serwisów płatniczych nie mają charakteru czynności bankowych. Bo też i podmioty je dokonujące nie mają statusu banku.
Obserwowana jest coraz większa popularność tego typu form płatności. Kwoty otrzymane za pośrednictwem kont internetowych utworzonych w ramach ww. usług są następnie przekazywane na rachunek bankowy podatnika. Funkcjonalność tych kont umożliwia również dokonanie zapłaty przez podatnika za nabywane towary czy usługi. Systemy te umożliwiają wygenerowanie dowodów dokumentujących każdą transakcję, a z ewidencji prowadzonej na potrzeby rozliczeń podatku od towarów i usług w systemie księgowym jest możliwe ustalenie jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczy.
Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach przepisy ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących ustanawiają jasne warunki zwolnień z obowiązku ewidencjonowania obrotów przy użyciu kas rejestrujących konkretnych transakcji i nie przewidują zwolnienia z tego obowiązku transakcji, za które zapłata dokonywana jest za pośrednictwem innych niż wymienionych w nich podmiotów.
Gdy należności wpływają za pośrednictwem kont internetowych innych podmiotów płatniczych niż banki, skok-i, czy poczta, to nie zostają spełnione wymogi zawarte w poz. 37 załącznika do rozporządzenia. I dlatego podatnik nie ma możliwości skorzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 37 załącznika do rozporządzenia.
Źródło: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 sierpnia 2011 r. (nr IBPP4/443-890/11/AZ).