Pojazd samochodowy – na gruncie przepisów o VAT
Zgodnie z art. 2 pkt 34 ustawy o podatku od towarów i usług Ustawa określa, że przez pojazd samochodowy (definicja ustawowa) rozumieć należy pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym, jednak tylko te o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Poniższe rozważania będą mieć więc zastosowanie do większości samochodów osobowych, nie zakwalifikowanych jako ciężarowe.
Rodzaje odliczeń VAT
Na gruncie obowiązujących przepisów, obowiązują dwie podstawowe możliwości odliczenia VAT. Pierwsza z nich przewiduje pełne odliczenie – 100 %, druga - odliczenie w wysokości 50%. Czym się one różnią i jakie są podstawowe zasady określania wysokości odliczenia VAT?
Zasada 50 % dla pojazdów samochodowych
Zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą oraz z zasadami ogólnymi, odliczenie podatku polega na prawie podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podarku naliczonego, jednak wyłącznie w zakresie w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług). Z założenia, kwotę naliczonego podatku stanowi przede wszystkim suma kwot podatku, wynikająca z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia takiego towaru – w tym przypadku pojazdu.
Polecamy: Podatki 2018 Samochód osobowy w firmie
Jednak poza zasadami ogólnymi, ustawa przewidziała sytuację zakupu pojazdów, zgodnie z art. 86a wyżej wymienionej ustawy - w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50 % kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika. Warto więc zauważyć, że zasadą dotyczącą zakupu pojazdów jest możliwość, czy prawo podatnika, do odliczenia 50 % kwoty podatku. Należy pamiętać, że inne zasady mogą dotyczyć sytuacji osób, które nie dokonują zakupu samochodu jako takiego, a korzystać będą z różnych usług powiązanych takich jak leasing, najem itp.
100 % VAT jako wyłączenie od prawa do odliczenia 50 %
Wyjątkiem od powyższej zasady dot. pojazdów samochodowych są odpowiednie wyłączenia. Na podstawie ustępu 3 tego samego artykułu, ust.1 nie ma zastosowania w przypadku, gdy:
- pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika,
- pojazd samochodowy konstrukcyjnie jest przeznaczony jest do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie,
- do towarów montowanych w pojazdach samochodowych, związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.
W uproszczeniu można by więc przyjąć, że samochód wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, samochód większy typu „bus” dla ponad 10 osób oraz towary i usługi przystosowujące samochód do użytku w działalności, wyłączone są spod zasady ogólnej ograniczenia do 50 % odliczenia podatku. Wtedy stosować należy zasady ogólne, mówiące jak wyżej.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: Biuletyn VAT
Wykorzystanie pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika
Polski ustawodawca nie lubi jednak niedookreśloności i stara się dążyć do jasnego określenia warunków, dla możliwości skorzystania z praw i obowiązków. W szczególności dotyczy to przepisów dotyczących podatków, w tym VAT. Nic więc dziwnego, że ustawa o podatku od towarów i usług nie umożliwia samodzielnej i dowolnej interpretacji wykorzystania pojazdu w działalności gospodarczej.
Zgodnie z jej zasadami, pojazd można zakwalifikować jako wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, tylko po spełnieniu określonych warunków. Bazując na obecnie obowiązujących przepisach, są to:
- wykluczenie użycia pojazdu do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, w szczególności poprzez określenie przez podatnika zasad sposobu wykorzystania pojazdu (jego używania), dodatkowo potwierdzonego prowadzoną przez podatnika ewidencją przebiegu pojazdu lub
- konstrukcja pojazdu wykluczająca jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, która powoduje, że użycie pojazdu do celów niezwiązanych z działalnością jest nieistotne.
W tym miejscu można więc podsumować, że ustawodawca przewiduje prawo podatnika do zastosowania wyłączenia ograniczenia odliczeń do 50%, w dwóch przypadkach. Po pierwsze, jeżeli samochód konstrukcyjnie wskazuje na możliwość wykorzystania wyłącznie do działalności gospodarczej. Po drugie, jeżeli z zasad wewnętrznych podatnika wynika, że samochód można wykorzystywać wyłącznie w działalności i na podparcie tego prowadzi on specjalną ewidencję przebiegu samochodu.
Warto jednak pamiętać o możliwych dodatkowych zobowiązaniach podatnika, takich jak np. konieczność zgłoszenia pojazdu na odpowiednim druku (np. VAT-26). Zgodnie z ust 12 i 13 art. 86 a ustawy o VAT, podatnik wykorzystujący pojazd samochodowy dla którego obowiązany jest prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, ma obowiązek złożyć do Naczelnika Urzędu Skarbowego informację o tym pojeździe w terminie maksymalnym 7 dni od dnia poniesienia pierwszego wydatku związanego z tym pojazdem. W przypadku braku zgłoszenia w terminie należy uznać, że pojazd samochodowy podatnika wykorzystywany jest wyłącznie do działalności gospodarczej dopiero po dniu złożenia odpowiedniej informacji.
Rekomendacje i plany na przyszłość (zmiany 2019)
Warto ponownie zauważyć, że powyższe dotyczą sytuacji zakupu pojazdu przez przedsiębiorcę. Coraz więcej podmiotów korzysta jednak przecież z innych form zdobycia pojazdu dla swojej firmy – leasingi, najmy, dzierżawy, itp. Na gruncie obecnych przepisów, kwestia ta była mniej dookreślona, a ograniczenia ustawowe nie zawsze obejmowały leasingobiorców, czy najemców. Dlatego wiele podmiotów decydowało się na te formy uzyskania i finansowania pojazdu. Zmiany mają wejść w życie już od stycznia 2019 roku. Możliwe, że leasing przestanie być tak opłacalny dla przedsiębiorców. Zaplanowano jednak odpowiednie przepisy przejściowe, które pozwolą większości podmiotów dokończyć umowy na obecnie obowiązując warunkach. W każdym jednak przypadku warto śledzić następujące zmiany oraz aktualnie obowiązujące przepisy.