Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 29 sierpnia 2012 r. (sygn. I FSK 1639/11) stwierdził, że wstępne wydatki inwestycyjne poniesione w celu uruchomienia działalności gospodarczej przesądzają o fakcie jej prowadzenia, nadając podmiotowi status podatnika VAT. Dlatego podatnik VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług, które miałyby być przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej.
Zatem (zdaniem NSA) art. 87 ust. 5 a ustawy o VAT należy interpretować w ten sposób, że podatnikowi przysługuje, na jego umotywowany wniosek złożony wraz z deklaracją podatkową VAT-7, zwrot VAT naliczonego, podlegającego odliczeniu od podatku należnego, również wówczas, gdy nie wykonał on w okresie rozliczeniowym czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT ale poniesione wydatki związane były z prowadzoną działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust.1 i 2 tej ustawy.
Zdaniem NSA związek z prowadzoną działalności gospodarczą zachodzi także wtedy, kiedy podatnik poniósł wstępne wydatki inwestycyjne w celu uruchomienia tej działalności.
Wyrok ten NSA oparł zarówno na tezach orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), jak również na zasadzie neutralności podatku VAT.
NSA nie zgodził się ze stanowiskiem WSA, który wskazany w art. 87 ust.5a ustawy o VAT związek z wykonywaną działalnością gospodarczą powiązał z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Tymczasem zdaniem NSA działalność gospodarcza, o której mowa w art. 15 ust.1 i 2 ustawy o VAT nie jest uzależniona od jej rezultatu. Działalność gospodarcza ma miejsce także wówczas, gdy nie przyniosła żadnych widocznych efektów.
Kto musi rejestrować sprzedaż kasą fiskalną?
Co grozi za brak kasy fiskalnej?
W orzecznictwie TSUE prezentowany jest pogląd, zgodnie z którym prowadzenie działalności gospodarczej obejmuje także podjęcie czynności przygotowawczych do jej faktycznego uruchomienia (rozpoczęcia). W orzeczeniu C-268/83 (D.A. Rompelman, E.A. Rompelman v. Minister van Financiën), stwierdzono, że podatnicy, którzy nabyli prawo do przekazania im prawa własności do budowanego budynku z przeznaczeniem go na wynajem, prowadzili działalność gospodarczą, mając status podatników.
Podobnie w orzeczeniu C-110/94 (INZO v. Belgian State) TSUE uznał, że za działalność gospodarczą można uznać zlecenie analizy opłacalności przyszłej działalności, nawet w przypadku gdy nie została ona następnie podjęta, a podmiot został zlikwidowany.
To wyrok z pewnością korzystny dla podatników VAT rozpoczynających działalność. Korzystna jest zarówno sama teza, jak i uzasadnienie wyroku (oparte solidnie na orzecznictwie TSUE).