To wszystko odbywa się w ramach tzw. „ulgi na złe długi”. Jest to przywilej, który stosują wierzyciele nieściągalnych wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. A to znaczy, że dłużnik nie uregulował jej lub nie dokonał jej zbycia w jakiejkolwiek formie w ciągu 150. dni od terminu płatności zawartego na fakturze lub w umowie.
Skoro jako sprzedawca będący czynnym podatnikiem VAT zapłaciliśmy VAT od faktury sprzedażowej, a kontrahent przez ponad 5 miesięcy nie reguluje płatności, możemy skorygować „in minus” składaną przez nas deklarację VAT-owską o dokładnie całą kwotę VAT-u wynikającą z dłużnej faktury. Można tego dokonać w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150-cio dniowy termin, dołączając do deklaracji podatkowej druk VAT-ZD.
Polecamy: Praktyczny leksykon VAT 2016
Polecamy: Biuletyn VAT
Odzyskanie zapłaconego VAT-u nie powiedzie się, jeśli dłużnik na dzień dokonania dostawy i na dzień poprzedzający dzień złożenia korekty nie będzie czynnym podatnikiem VAT, będzie w trakcie likwidacji, postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego.
Zasady „ulgi” dla dłużnika
Naturalnie musi się też pojawić korekta VAT-u naliczonego, czyli korekta po stronie zalegającego z uregulowaniem zakupu dłużnika. Jest on zobowiązany do dokonania korekty „in plus” w rozliczeniu za okres, w którym mija 150 dzień od dnia upływu terminu płatności z umowy lub faktury zakupowej. W formularzu VAT-7 w okienku 47 należy podać ujemną wartość.
Jakie konsekwencje dla obu stron ma uregulowanie długu (lub jego zbycia) przez dłużnika już po fakcie złożenia korekty? Niestety wierzyciel musi ponownie wykazać VAT należny, za ten okres, w którym dług zmalał. Częściowa spłata należności to obliczenie VAT-u należnego tylko od tej części spłaty (art. 89a ust. 4 ustawy o VAT).
Zadłużony przedsiębiorca z kolei ma prawo ponownie wykazać skorygowany podatek naliczony w rozliczeniu za okres, w którym uregulował należność. Jeżeli uregulował tylko jego część, VAT naliczony może zwiększyć w odniesieniu do tej części.
Odszkodowanie od ubezpieczyciela
Sprzedawca może liczyć na zwrot VAT-u z długi, o ile wierzytelność nie została w wyżej wspomnianych 150-ciu dniach uregulowana czy zbyta w jakiejkolwiek formie. Kwestią sporną zostaje uznanie, że uregulowaniem długu jest wypłacone odszkodowanie od ubezpieczającego sprzedawcy należności. Z jednej strony sądownictwo jest zdania, że ubezpieczyciel wypłacając odszkodowanie, wykonuje świadczenie za dłużnika, a co za tym idzie, reguluje dług (wyrok NSA z 21 maja 2015 r., sygn. akt I FSK 739/14).
Z drugiej strony fiskus odpowiedział, że wypłata odszkodowania przez towarzystwo ubezpieczeniowe stanowi rekompensatę za niezapłacone przez dłużnika pieniądze, ale tymi pieniędzmi nie jest. Wypłata odszkodowania bez jednoczesnej cesji wierzytelności na ubezpieczyciela nie powoduje konieczności ponownego (po korekcie) zwiększania podstawy opodatkowania (pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 czerwca 2015 r. o sygn. IPPP1/4512-562/15-2/AW).
Katarzyna Miazek, Tax Care