REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zarzut pozorności działalności gospodarczej - skutki w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Michał Sroczyński
Doradca podatkowy
Zarzut pozorności działalności gospodarczej - skutki w VAT
Zarzut pozorności działalności gospodarczej - skutki w VAT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli, przedsiębiorca nie osiąga przychodów albo jego przychody są dużo niższe niż koszty - powinien się liczyć, że organy podatkowe zarzucą mu pozorność działalności gospodarczej. Ta nowa taktyka fiskusa ma bardzo negatywne konsekwencje dla podatników VAT. Okazuje się jednak, że brak jest w przepisach prawa uprawnienia dla stwierdzenia pozorności działalności gospodarczej, Organy mogą jedynie stwierdzać pozorność konkretnej czynności prawnej oraz ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa.

Zarzucając podatnikowi pozorność działalności gospodarczej organ podatkowy niejako „na skróty” zamiast przeprowadzać postępowanie dowodowe zmierzające do zbadania prawidłowości rozliczeń i ewentualnie określenia zobowiązania podatkowego w prawidłowej wysokości wydaje decyzję orzekającą o obowiązku zapłaty podatku z art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług, kwestionując jednocześnie prawo do całości podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów lub usług.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Zgodnie z art. 108 ustawy o VAT w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Chociaż z treści przepisu może to nie wynikać ma on bardzo poważne konsekwencje w przypadku stwierdzenia pozorności prowadzenia działalności gospodarczej ponieważ podatek należny przestaje być podatkiem należnym a staje się podatkiem do zapłaty z art. 108 ustawy o VAT, podatek naliczony jest wyzerowany, a także nabywcy towarów i usług od podatnika nie mogą odliczyć podatku naliczonego z faktur wystawionych przez tego podatnika.

Jeżeli czynności faktycznie są pozorne art. 108 ustawy o VAT może mieć zastosowanie, jednak ostatnio niektóre urzędy skarbowe idą znacznie dalej i stwierdzają pozorność działalności gospodarczej np. wtedy gdy w dłuższym okresie czasu podatnik wykazuje stratę z działalności gospodarczej, lub osiąga minimalne przychody przy dużych nakładach finansowych.

Biuletyn VAT

REKLAMA

Takie działanie organów jest nadużyciem ponieważ nie każda działalność gospodarcza polega na zakupie i sprzedaży z niewielką marżą w krótkim odstępie czasu towarów handlowych. Działalność gospodarcza np. w sektorze B+R polega na wieloletnich badaniach, inwestycjach i poszukiwaniu środków zanim zostaną uzyskane przychody. Działanie organów nie uwzględnia również ryzyka związanego z prowadzoną działalnością. Nie każda działalność mimo poniesionych nakładów finansowych przyniesie oczekiwane lub jakiekolwiek zyski. Niebezpieczne i niedopuszczalne w demokratycznym państwie prawnym jest stwierdzanie pozorności działalności gospodarczej w sytuacji gdy działalność spełnia definicję działalności gospodarczej a z różnych przyczyn do osiągnięcia przychodów nie doszło.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Aby stwierdzić czy dana działalność jest działalnością gospodarczą należy odwołać się do definicji działalności gospodarczej uregulowanej m. in w art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej, art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Jednak w zakresie podatku VAT najważniejsza jest definicja działalności gospodarczej wskazana w ustawie o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w  szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie treści przytoczonej powyżej definicji można wyciągnąć wniosek, iż działalność gospodarcza ujmowana jest stosunkowo szeroko, odnosi się do różnych form aktywności oraz opiera się na pewnych określonych kryteriach tj. kryterium ekonomicznej klasyfikacji, celu zarobkowym, a także na wykonywaniu jej w sposób zorganizowany i ciągły.

Cel zarobkowy, czy sposób zorganizowany i ciągły są pojęciami nieostrymi, dlatego w przypadku sporu z organem najlepiej udać się po pomoc do profesjonalnego pełnomocnika (doradca podatkowy, adwokat, radca prawny) specjalizującego się w prawie podatkowym, który oceni spełnienie przesłanek działalności gospodarczej oraz wskaże właściwy sposób postępowania w sporze z organem podatkowym.

500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Pozostaje jeszcze pytanie czy organ podatkowy w ogóle jest uprawniony do stwierdzenia pozorności działalności gospodarczej.

Zgodnie z art 199a Ordynacji podatkowej organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności z zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań występują wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa. 

Jak wynika z powyższego, brak jest w przepisach prawa uprawnienia dla stwierdzenia pozorności działalności gospodarczej, a występuje jedynie uprawnienie do stwierdzenia pozorności konkretnej czynności prawnej oraz ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Działanie organów bardziej wpisuje się w treść uchylonego w 2005 roku w związku z orzeczeniem TK art 24b Ordynacji podatkowej.

Stanowisko zaprezentowane we wpisie potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 stycznia 2016 r. (sygn. akt II FSK 3162/13).

W myśl powyżej wskazanego orzeczenia „Pominięcie skutków prawnych tej czynności prawnej (w stanie faktycznym była to czynność prawna sprzedaży) było możliwe w dawnym porządku prawnym, pod rządami art. 24b § 1 o.p., ale ten przepis już nie obowiązuje. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 11 maja 2004 r. o sygn. K 4/03 (Dz. U. z 2004 r. Nr 122, poz. 1288) uznał ten przepis za niezgodny z Konstytucją RP. Nie wprowadzono w to miejsce jednak jakiejkolwiek innej klauzuli zapobiegającej unikaniu opodatkowania, która pozwoliłaby na usunięcie skutków prawnych dokonanych tego rodzaju czynności. Tak więc ani organ odwoławczy, ani Sąd pierwszej instancji w rozpatrywanej sprawie nie mieli upoważnienia do użycia takiej argumentacji, jakby klauzula zapobiegająca unikaniu opodatkowania funkcjonowała w obrocie prawnym. W obowiązującym stanie prawnym, a mianowicie gdy uchylona została ogólna klauzula zakazująca unikania opodatkowania, stan ten jest bowiem równoznaczny z zakazem pomijania przez organy podatkowe skutków podatkowych czynności prawnej dokonanej wyłącznie w celu osiągnięcia korzyści podatkowej. Powyższe oznacza, że o ile czynność prawna jest ważna, organ podatkowy zobowiązany jest respektować skutki, jakie z danym rodzajem czynności wiąże system podatkowy.

Artykuł pochodzi z bloga kontrolapodatkowa.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
30-krotność ZUS 2025. Limit 30-krotności - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

KSeF: Podatkowa rewolucja od 1 lutego 2026! Księgowi alarmują: chaos, niejasne przepisy i strach przed zmianami

Od 1 lutego 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla największych firm, a dwa miesiące później dla całej reszty przedsiębiorców. Mimo zbliżającego się terminu, wciąż brakuje ostatecznych przepisów, a dokumentacja techniczna nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Księgowi biją na alarm – obawiają się chaosu organizacyjnego, przeciążenia obowiązkami i braku jasnych wytycznych. Przedsiębiorców czeka rewolucja, na którą wielu z nich wciąż nie jest gotowych.

Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

REKLAMA

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

Stopy procentowe NBP 2025: w lipcu obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 lipca 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 3 lipca 2025 r. 5,00 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy oczekiwali braku zmian w lipcu.

REKLAMA

Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat wyjaśnia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

REKLAMA