REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zarzut pozorności działalności gospodarczej - skutki w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Michał Sroczyński
Doradca podatkowy
Zarzut pozorności działalności gospodarczej - skutki w VAT
Zarzut pozorności działalności gospodarczej - skutki w VAT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli, przedsiębiorca nie osiąga przychodów albo jego przychody są dużo niższe niż koszty - powinien się liczyć, że organy podatkowe zarzucą mu pozorność działalności gospodarczej. Ta nowa taktyka fiskusa ma bardzo negatywne konsekwencje dla podatników VAT. Okazuje się jednak, że brak jest w przepisach prawa uprawnienia dla stwierdzenia pozorności działalności gospodarczej, Organy mogą jedynie stwierdzać pozorność konkretnej czynności prawnej oraz ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa.

Zarzucając podatnikowi pozorność działalności gospodarczej organ podatkowy niejako „na skróty” zamiast przeprowadzać postępowanie dowodowe zmierzające do zbadania prawidłowości rozliczeń i ewentualnie określenia zobowiązania podatkowego w prawidłowej wysokości wydaje decyzję orzekającą o obowiązku zapłaty podatku z art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług, kwestionując jednocześnie prawo do całości podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów lub usług.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Zgodnie z art. 108 ustawy o VAT w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Chociaż z treści przepisu może to nie wynikać ma on bardzo poważne konsekwencje w przypadku stwierdzenia pozorności prowadzenia działalności gospodarczej ponieważ podatek należny przestaje być podatkiem należnym a staje się podatkiem do zapłaty z art. 108 ustawy o VAT, podatek naliczony jest wyzerowany, a także nabywcy towarów i usług od podatnika nie mogą odliczyć podatku naliczonego z faktur wystawionych przez tego podatnika.

Jeżeli czynności faktycznie są pozorne art. 108 ustawy o VAT może mieć zastosowanie, jednak ostatnio niektóre urzędy skarbowe idą znacznie dalej i stwierdzają pozorność działalności gospodarczej np. wtedy gdy w dłuższym okresie czasu podatnik wykazuje stratę z działalności gospodarczej, lub osiąga minimalne przychody przy dużych nakładach finansowych.

Biuletyn VAT

REKLAMA

Takie działanie organów jest nadużyciem ponieważ nie każda działalność gospodarcza polega na zakupie i sprzedaży z niewielką marżą w krótkim odstępie czasu towarów handlowych. Działalność gospodarcza np. w sektorze B+R polega na wieloletnich badaniach, inwestycjach i poszukiwaniu środków zanim zostaną uzyskane przychody. Działanie organów nie uwzględnia również ryzyka związanego z prowadzoną działalnością. Nie każda działalność mimo poniesionych nakładów finansowych przyniesie oczekiwane lub jakiekolwiek zyski. Niebezpieczne i niedopuszczalne w demokratycznym państwie prawnym jest stwierdzanie pozorności działalności gospodarczej w sytuacji gdy działalność spełnia definicję działalności gospodarczej a z różnych przyczyn do osiągnięcia przychodów nie doszło.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Aby stwierdzić czy dana działalność jest działalnością gospodarczą należy odwołać się do definicji działalności gospodarczej uregulowanej m. in w art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej, art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Jednak w zakresie podatku VAT najważniejsza jest definicja działalności gospodarczej wskazana w ustawie o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w  szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie treści przytoczonej powyżej definicji można wyciągnąć wniosek, iż działalność gospodarcza ujmowana jest stosunkowo szeroko, odnosi się do różnych form aktywności oraz opiera się na pewnych określonych kryteriach tj. kryterium ekonomicznej klasyfikacji, celu zarobkowym, a także na wykonywaniu jej w sposób zorganizowany i ciągły.

Cel zarobkowy, czy sposób zorganizowany i ciągły są pojęciami nieostrymi, dlatego w przypadku sporu z organem najlepiej udać się po pomoc do profesjonalnego pełnomocnika (doradca podatkowy, adwokat, radca prawny) specjalizującego się w prawie podatkowym, który oceni spełnienie przesłanek działalności gospodarczej oraz wskaże właściwy sposób postępowania w sporze z organem podatkowym.

500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Pozostaje jeszcze pytanie czy organ podatkowy w ogóle jest uprawniony do stwierdzenia pozorności działalności gospodarczej.

Zgodnie z art 199a Ordynacji podatkowej organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności z zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań występują wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa. 

Jak wynika z powyższego, brak jest w przepisach prawa uprawnienia dla stwierdzenia pozorności działalności gospodarczej, a występuje jedynie uprawnienie do stwierdzenia pozorności konkretnej czynności prawnej oraz ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Działanie organów bardziej wpisuje się w treść uchylonego w 2005 roku w związku z orzeczeniem TK art 24b Ordynacji podatkowej.

Stanowisko zaprezentowane we wpisie potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 stycznia 2016 r. (sygn. akt II FSK 3162/13).

W myśl powyżej wskazanego orzeczenia „Pominięcie skutków prawnych tej czynności prawnej (w stanie faktycznym była to czynność prawna sprzedaży) było możliwe w dawnym porządku prawnym, pod rządami art. 24b § 1 o.p., ale ten przepis już nie obowiązuje. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 11 maja 2004 r. o sygn. K 4/03 (Dz. U. z 2004 r. Nr 122, poz. 1288) uznał ten przepis za niezgodny z Konstytucją RP. Nie wprowadzono w to miejsce jednak jakiejkolwiek innej klauzuli zapobiegającej unikaniu opodatkowania, która pozwoliłaby na usunięcie skutków prawnych dokonanych tego rodzaju czynności. Tak więc ani organ odwoławczy, ani Sąd pierwszej instancji w rozpatrywanej sprawie nie mieli upoważnienia do użycia takiej argumentacji, jakby klauzula zapobiegająca unikaniu opodatkowania funkcjonowała w obrocie prawnym. W obowiązującym stanie prawnym, a mianowicie gdy uchylona została ogólna klauzula zakazująca unikania opodatkowania, stan ten jest bowiem równoznaczny z zakazem pomijania przez organy podatkowe skutków podatkowych czynności prawnej dokonanej wyłącznie w celu osiągnięcia korzyści podatkowej. Powyższe oznacza, że o ile czynność prawna jest ważna, organ podatkowy zobowiązany jest respektować skutki, jakie z danym rodzajem czynności wiąże system podatkowy.

Artykuł pochodzi z bloga kontrolapodatkowa.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

REKLAMA

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA