Dostawa towarów w Polsce wykonywana przez podmiot, który nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski, a ponadto nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, rozliczana jest na zasadach odwrotnego obciążenia.
Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT w tym przypadku zobowiązanym do zapłaty podatku VAT jest nabywca towaru, czyli polski podatnik. Na przedsiębiorcy zagranicznym nie ciąży w związku z dokonywaniem takich transakcji obowiązek rejestracji do celów VAT w Polsce (zgodnie z § 1 pkt 1 lit. k rozporządzenia Ministra Finansów z 14.11.2014 r. w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego). Pomimo tego taka rejestracja może okazać się korzystna ponieważ znacząco ułatwi rozliczanie późniejszych transakcji i odliczanie VAT.
Przykład
Włoski kontrahent (nieposiadający w Polsce stałego miejsca działalności gospodarczej) dokonuje sprzedaży części samochodowych polskiej spółce od grudnia 2016 roku. Przedsiębiorca zdecydował się na rejestracje jako czynny podatnik VAT w Polsce w sierpniu 2017 roku wskazując jednocześnie grudzień 2016 roku jako pierwszy okres za jaki zostanie złożona deklaracja VAT-7. W analizowanym przypadku powstaje wątpliwość czy włoska firma może w takim przypadku zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia do transakcji zrealizowanych w grudniu 2016 roku.
Dla zagranicznych podmiotów, które zdecydują się zarejestrować kluczowe znaczenie ma art. 96 ust. 4 ustawy o VAT. Zgodnie z jego treścią to naczelnik urzędu skarbowego, po zweryfikowaniu wniosku, rejestruje przedsiębiorcę jako czynnego podatnika VAT. Niestety przepisy nie odpowiadają na pytanie czy sam fakt złożenia wniosku rejestracyjnego powoduje, że podmiot zagraniczny można traktować jako zarejestrowany, czy też decyduje moment potwierdzenia tej rejestracji przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Kwestia ta wywołuje poważne wątpliwości czego świadectwem są liczne zapytania kierowane do organów podatkowych w tym zakresie. Ma to kolosalne znaczenie dla zastosowania odwrotnego obciążenia przy tego rodzaju transakcjach, dlatego też warto sprawdzić jakich odpowiedzi udzielają.
Polecamy: Akademia VAT
W tym przypadku kluczowe jest stanowisko, jakie przyjął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 31.10.2017 r., znak: 0114-KDIP1-2.4012.395.2017.2.IG. W stanie faktycznym tej interpretacji Wnioskodawca, będący węgierską osobą prawną, dokonywał dostawy towarów na terytorium Polski na rzecz polskiego przedsiębiorcy od kwietnia 2016 roku do grudnia 2016 roku. W październiku 2016 roku spółka zarejestrowała się jako podatnik VAT wskazując przy tym, że pierwszym okresem za jaki złoży deklaracje VAT-7 będzie kwiecień 2016 roku. Wnioskodawca powziął w wątpliwość czy w tym przypadku poprawnie zastosował mechanizm odwrotnego obciążenia, o którym stanowi art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT. Organ uznał, że węgierska spółka ma obowiązek rozliczenia podatku od przedmiotowych transakcji podnosząc, że nie zostały spełnione przesłanki zastosowania tego mechanizmu, zaś sam fakt, że zadeklarował kwiecień 2016 roku jako pierwszy okres deklaracji VAT powoduje, że już w tym momencie należy traktować go jako zarejestrowanego podatnika czynnego VAT, co wyklucza zastosowanie odwrotnego obciążenia.
Stanowisko to również potwierdzone zostało przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 26.10.2017 r., znak: 0114-KDIP1-2.4012.442.2017.1.RD, który potwierdził, że moment od którego możemy mówić o zarejestrowanym podatniku VAT określony jest przez wskazanie przez wnioskodawcę okresu za, który chce złożyć on pierwszą deklarację VAT-7 i czas, w którym faktycznie dokonał on pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.
Mając na względzie wyżej przytoczone interpretacje, w analizowanym przypadku włoska spółka nie może zastosować mechanizmu odwrotnego obciążenia do transakcji wykonywanych w grudniu 2016 roku. W tym przypadku traktowana jest jako czynny podatnik VAT właśnie od grudnia 2016 roku. Firma ta musi wystawić faktury, na których wskaże podatek należny według właściwej stawki VAT.
Polecamy: Biuletyn VAT
Przytoczone stanowisko organów podatkowych opiera się na założeniu, że rejestracja dokonana przez naczelnika urzędu skarbowego ma charakter deklaratoryjny. Oznacza to, że momentem rejestracji nie jest sam wpis do bazy podatników, a zadeklarowany przez przedsiębiorcę moment rejestracji i wykonywania czynności opodatkowanych.
Tobiasz Olczak, młodszy konsultant podatkowy w ECDP Sp. z o.o.