Podatnik jest więc zobligowany do prawidłowego zewidencjonowania zdarzeń gospodarczych mających wpływ na rozliczenie podatku, a następnie do złożenia zeznania podatkowego.
Prawidłowo wypełniona deklaracja podatkowa, zarówno pod względem formalnym jak i materialnym, stanowi element realizacji prawa, a często też sposób na uniknięcie przykrych konsekwencji – chociażby wezwania do wyjaśnień przez organy podatkowe.
Zanim jednak dojdzie do złożenia deklaracji podatkowej warto odpowiedzieć sobie na pytanie:
Kto powinien złożyć zeznanie w podatku VAT?
Zgodnie z ogólną regułą do złożenia deklaracji podatkowej obowiązani są podatnicy, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT.
Przywołany przepis art. 15 stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jednocześnie działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.
Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Choć z ogólnej reguły wynika, iż zobowiązanym do złożenia deklaracji podatkowej jest każdy podatnik, to dalsze regulacje w tym zakresie wprowadzają wyjątki od tej zasady. Przede wszystkim nie jest obowiązany do złożenia zeznania podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który jest zwolniony podmiotowo z podatku VAT. To samo dotyczy też podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku.
Jak wynika z powyższego, podatnicy zwolnieni podmiotowo i wykonujący czynności zwolnione z podatku VAT nie składają deklaracji w podatku od towarów i usług, to od zasady tej przewidziano pewne odstępstwo.
Mają oni bowiem obowiązek złożenia deklaracji podatkowej za okres, w którym muszą dokonać korekty, jeśli powstaje u nich obowiązek dokonania korekty w ramach odliczeń częściowych. Tacy podatnicy składają deklarację za okres, w którym wystąpiła przyczyna dokonania korekty.
Odliczenie VAT naliczonego przy utracie prawa do zwolnienia podmiotowego
Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności zostaje zwolniony z obowiązku składania deklaracji w okresach rozliczeniowych, których to zawieszenie dotyczy. Wspomnieć jedynie należy w tym miejscu, że zawieszenie działalności gospodarczej powinno nastąpić na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Tryb zawieszenia działalności ma znaczenie. Jeśli bowiem u podatnika wystąpi sytuacja kiedy przez jakiś czas (miesiąc, kwartał), nie dokonywał sprzedaży i zakupów – nie wystąpiły więc zdarzenia podlegające opodatkowaniu i mające wpływ na wymiar podatku – i nie dokonał on zawieszenia działalności w trybie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - jest on zobligowany do złożenia deklaracji - można ją przy tym określić mianem deklaracji pustej.
Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązki wynikające z VAT
Fakt, iż podmiot gospodarczy znajduje się w stanie upadłości bądź likwidacji nie stanowi przesłanki zwalniającej z obowiązku złożenia deklaracji podatkowej.
Złożenie deklaracji podatkowej dotyczy przede wszystkim osób prowadzących działalność gospodarczą. Przepisy ustawy o VAT przewidują jednakże jednostkowe sytuacja, kiedy złożenie rozliczenia podatkowego w podatku od towarów i usług związane jest z dokonaniem określonej czynności przez podmiot nieprowadzący działalności. Wiąże się to rzecz jasna z obowiązkiem zapłaty podatku VAT. Ma to miejsce chociażby w sytuacji importu usług, czy wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu.
Kwestią sporną jest prawo do złożenia deklaracji w podatku VAT przez spadkobiercę po śmierci podatnika.
Co z podatkami po śmierci podatnika?
W interpretacji indywidualnej z dnia 12.01.2011 r. nr IPPP2-443-812/10-2/AK Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zajął stanowisko, zgodnie z którym w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego nie ma obowiązku złożenia deklaracji podatkowej za zmarłego podatnika przez jego następców prawnych.
Odmienne stanowisko w tym względzie zajął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, w wyroku z dnia 15.10.2003 r. sygn. akt III SA 3566/01. W takiej sytuacji, zdaniem Sądu, spadkobierca (następca) składa deklarację VAT-7 na nazwisko zmarłego, ale ze swoim podpisem.
Przedmiotowa kwestia złożenia deklaracji podatkowej przez spadkobiercę jest jednak sporna, założyć jednak można, że przy ocenie takiej sytuacji przez organy podatkowe podpisanie deklaracji przez spadkobiercę spotka się to z brakiem akceptacji.