Czym jest rabat? Jakie są rodzaje rabatów?
W powszechnym rozumieniu rabat oznacza pewną zniżkę, ustępstwo procentowe, kwotowe lub rzeczowe dla nabywcy od ustalonych cen. Ma on charakter głównie marketingowy i motywacyjny.
W obrocie handlowym rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje rabatów:
- rabat finansowy – zastosowanie obniżenia ceny procentowo lub kwotowo,
- rabat towarowy – dołączeniu do zamówienia określonej liczby dodatkowych sztuk towaru tego samego rodzaju. Tym samym ogólna cena pojedynczej sztuki stosunkowo zmniejsza się.
Do obniżenia ceny dochodzi w momencie dokonania sprzedaży. Sytuacja wygląda inaczej gdy faktura sprzedaży została już wystawiona a rabat – na podstawie postanowień umowy - został udzielony dopiero po dokonaniu transakcji.
Moment udzielenia rabatu
Moment udzielenia rabatu ma wpływ na sposób udokumentowania tego typu operacji. W przypadku rabatu udzielonego w momencie dokonania sprzedaży, jego wartość nie jest uwzględniona w kwocie sprzedaży. W przypadku rabatu potransakcyjnego należy obniżyć podstawę opodatkowania - zgodnie z art. 29a ust. 10 ustawy o VAT:
Podstawę opodatkowania obniża się o:
1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2) wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.
Obowiązek wystawienia faktury korygującej
W celu uzupełnienia dokumentacji podatnik zobowiązany jest do wystawienia faktury korygującej zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT:
W przypadku gdy po wystawieniu faktury:
1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,
2) (uchylony)
3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b obowiązek wystawienia faktury ust. 1 pkt 4,
5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury
- podatnik wystawia fakturę korygującą.
Podatnik wystawiający fakturę korygującą powinien mieć na uwadze że musi ona zawierać więcej elementów od zwykłej faktury VAT. Powinna posiadać dane zawarte na fakturze której dotyczy faktura korygująca, datę wystawienia, kolejny numer, który identyfikuje fakturę w serii, nazwy (lub imiona i nazwiska), adresy, numery identyfikacji na potrzeby VAT (NIP), datę zakończenia usługi lub dostawy towarów, nazwę towarów lub usługi które objęte będą korektą.
Pamiętać należy również o dokonaniu uzgodnień pomiędzy stronami przed wystawieniem faktury korygującej – zgodnie z wymogami Pakietu Slim VAT.
Rozliczenie rabatu w VAT – kiedy jest możliwe
Wystawiając fakturę korygującą „in minus” uwzględniającą rabat do pierwotnej sprzedaży, prawo do jej rozliczenia jest uzależnione od tego, kiedy sprzedawca uzgodnił z nabywcą warunki wystawienia faktury korygującej – zob. art. 29a ust 13 ustawy o VAT:
W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.
Ustawodawca nie precyzuje jednak w jakiej formie muszą być dokonane uzgodnienia. Zatem dokumentami, które mogą posłużyć jako uzgodnienie są dokumenty handlowe, aneksy do umów, czy korespondencja. Istotne jest jedynie, aby pozwalały na jednoznaczne stwierdzenie że nabywca zgodził się na dane uzgodnienia.
Jeżeli w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji która uzgadnia z nabywcą rabat lub obniżenie ceny, obniżenia podstawy opodatkowania w deklaracji dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik ww. dokumentację uzyska.
Autor: Klaudia Zawisza-Izdebska, Specjalista ds. VAT w MDDP Outsourcing