Sprzedaż mieszana – jak rozliczać VAT?

Sprzedaż mieszana

Jak wyżej wspomniałam, sprzedaż mieszana jest to model sprzedaży polegający na tym, że podatnik w ramach jednej działalności wykonuje usługi zwolnione przedmiotowo z VAT i opodatkowane.

Przykładami takich działalności są :

- usługi doradztwa podatkowego i najmu na cele mieszkaniowe,

- usługi prawnicze z usługami ubezpieczeniowymi,

- usługi psychologów połączone z dostawą nowych środków transportu.

Czym jest proporcja i do czego służy?

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Oznacza to, że podatnik który dokonuje sprzedaży opodatkowanej ma prawo do odliczenie VAT-u od wydatków z nią związanych. Natomiast jeśli sprzedaż jest zwolniona z VAT, to podatnik VAT-u nie odlicza, a wydatek księgowany jest w kwocie brutto do kosztów.

Tymczasem art. 90 ust. 2 ustawy o VAT określa, że jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot VAT do odliczenia, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. W prostym języku oznacza to, że jeśli mamy koszt wspólny dla sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej i nie ma opcji określenia w jakim stopniu związany jest z daną sprzedażą, to VAT odliczamy według proporcji.

Powyższe rozumowanie można podsumować w ten sposób, że przy sprzedaży mieszanej mamy do czynienia z trzema rodzajami kosztów, związanymi:

• wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną, od których odliczamy cały VAT,
• wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną, od których nie odliczamy VAT-u,
• ze sprzedażą mieszaną, od których odliczamy VAT według proporcji.

Teraz pojawia się pytanie, czym ta proporcja jest i jak ją określić. Odpowiedź w tym zakresie ustawodawca określił w art. 90 ust. 3 i 4 ustawy o VAT. Mianowicie proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności opodatkowanych w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności opodatkowanych i zwolnionych. Ponadto wskaźnik ten określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

                                                      sprzedaż opodatkowana

proporcja VAT = ------------------------------------------------------------------- * 100%

                                   (sprzedaż opodatkowana + sprzedaż zwolniona)

W przypadku gdy określona proporcja:

- przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%,

- nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

A jakie są najczęstsze pytania na temat sprzedaży mieszanej? Odpowiada na nie doradca podatkowy:

Proporcja wstępna

Jeśli w poprzednim roku podatkowym nie była prowadzona sprzedaż mieszana, to podatnik szacuje ten wskaźnik - proporcja wstępna. Taka proporcja jest też określana, gdy podatnik w poprzednim roku podatkowym nie miał obrotu lub był on mniejszy niż 30 000 zł.

Proporcję ustaloną szacunkowo należy uzgodnić z naczelnikiem urzędu skarbowego. Zazwyczaj podatnik przekazuje wniosek  do naczelnika urzędu skarbowego o ustalenie proporcji. Powinien on zawierać:

- dane podatnika,

- informację, że podatnik będzie dokonywał sprzedaży mieszanej wraz z jej rodzajem,

- propozycję proporcji i uzasadnienie jej wysokości.

Naczelnik urzędu skarbowego, po otrzymaniu wniosku o ustalenie proporcji, zgadza się z propozycją podatnika lub ustala inną proporcję. O swojej decyzji informuje podatnika, wysyłając mu protokół z ustaloną proporcją, którą podatnik musi stosować do zakończenia roku podatkowego.

Transakcje wyłączone z obrotu

Do obrotu nie wliczamy :

- kwoty podatku VAT,

- dostawy towarów i usług, które są zaliczane przez podatnika do ŚT oraz WNiP podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności,

- obrotu z tytułu transakcji dotyczących pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,

- sprzedaży z tytułu usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy, na przykład usług:

• w zakresie pośrednictwa, dotyczącego walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy,
• zarządzania funduszami inwestycyjnymi,
• udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych,
• udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych,
• w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli

Korekta VAT

Po zakończonym roku podatkowym podatnik ma obowiązek ustalić proporcję rzeczywistą. W odniesieniu do niej korygujemy dotychczasowe odliczenia podatku VAT od wydatków związanych ze sprzedażą mieszaną.

Roczna korekta VAT stanowi przychód/koszt podatkowy w miesiącu złożenia deklaracji VAT, uwzględniającej dokonaną korektę.

Roczna korekta VAT naliczonego:

- zwiększa przychody podatkowe – jeżeli w wyniku korekty VAT naliczony ulega zwiększeniu (kolumna 8 – pozostałe przychody),

- zwiększa koszty uzyskania przychodów – jeżeli w wyniku korekty VAT naliczony ulega zmniejszeniu (kolumna 13 – pozostałe wydatki)

Podatnik wykazuje przychód lub koszt podatkowych:

- w lutym - w miesiącu złożenia deklaracji VAT za styczeń,  jeżeli podatnik rozlicza VAT miesięcznie,

- w kwietniu - w miesiącu złożenia deklaracji VAT za I kwartał, jeżeli podatnik składa kwartalne deklaracje VAT.

Autorka: Aneta Socha, InFakt

InFakt łączy obsługę księgową przez biuro rachunkowe z dostępem do aplikacji www oraz mobile. Firma specjalizuje się w obsłudze branż IT, Internet, reklama, media. Osoby, które nie prowadzą jeszcze działalności, mogą skorzystać z pomocy i usługi Zakładania Firmy.