Rachunek VAT w banku lub SKOK
Mechanizm podzielonej płatności (split payment) wprowadziła ustawa z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz.62). Nowy system dotyczy wszystkich podatników realizujących transakcje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (B2B).
Jeżeli chodzi o specyfikę funkcjonowania rachunku VAT, obligatoryjnie tworzonego przez bank lub SKOK dla podatników VAT w ramach mechanizmu podzielonej płatności, wskazać należy przede wszystkim, że środki zgromadzone na tym rachunku są własnością podatnika. Jednakże podatnik ma możliwość dysponowania tymi środkami w takim zakresie, w jakim zezwala na to ustawa o VAT.
A zatem środki zgromadzone na rachunku VAT mogą zostać wykorzystane do:
1) dokonania:
a) zapłaty kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT z tytułu nabycia towarów lub usług na rachunek VAT dostawcy – czyli do zapłacenia za VAT wykazany na fakturze, otrzymanej od dostawcy lub usługodawcy,
b) zwrotu kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wynikającej z wystawionej przez podatnika faktury korygującej z tytułu: udzielonego po dokonaniu sprzedaży upustu lub obniżki ceny; zwrotu towarów i opakowań; zwrotu całości lub części zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło oraz stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku (czyli przypadki, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1–3 i ust. 14 ustawy o VAT) – zwrot nabywcy kwot wynikających z wystawionej faktury korygującej;
2) wpłaty na rachunek urzędu skarbowego:
a) podatku VAT,
b) dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku VAT,
c) odsetek za zwłokę w podatku VAT oraz odsetek za zwłokę od dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku VAT;
3) wpłaty podatku VAT przez podatników obowiązanych do obliczania i wpłacania podatku w formie zaliczek, dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (art. 103 ust. 5a ustawy o VAT) na rzecz płatników wskazanych w art. 17a ustawy o VAT;
Polecamy: Jak stosować split payment
4) zwrotu nienależnie (omyłkowo) otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność – czyli w sytuacji, gdy podatnik otrzyma płatność w MPP omyłkowo (w szczególności, gdy płatność została skierowana do niewłaściwego podmiotu), otrzymujący tę płatność będzie mógł ją zwrócić w MPP;
5) przekazania przy użyciu komunikatu przelewu kwoty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy w przypadku, w którym podatnik otrzymał płatność przy użyciu komunikatu przelewu, a nie jest dostawcą towarów lub usługodawcą wskazanym na fakturze, za którą jest dokonywana płatność;
6) przekazania środków na swój inny rachunek VAT prowadzony w tym samym banku lub SKOK – czyli posiadacz kilku rachunków VAT w jednym banku/SKOK będzie mógł swobodnie przekazywać kwoty z jednego rachunku VAT na swój inny rachunek VAT.
Rachunek VAT może być obciążony w celu realizacji zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego, dotyczącego egzekucji należności z tytułu podatku VAT. W takiej sytuacji z rachunku VAT mogą być egzekwowane zarówno należności główne (zaległość podatkowa w podatku VAT wraz z należnymi odsetkami) jak i pozostałe koszty zajęcia, tj. koszty upomnień, egzekucji.
Wniosek o uwolnienie środków z rachunku VAT
Wynika stąd, że dysponowanie środkami zgromadzonymi na rachunku VAT jest przez ustawodawcę ograniczone. Co zrobić w przypadku, gdy chcemy uwolnić te środki na inne niż wskazane przepisami cele?
W przypadku gdy na rachunku VAT zostaną zgromadzone środki, których podatnik VAT nie będzie mógł spożytkować na zapłatę podatku VAT do urzędu skarbowego lub na zapłacenie podatku VAT swoim kontrahentom z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, wtedy może zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o wydanie zgody na przekazanie środków (w celu swobodnego dysponowania tymi środkami) z rachunku VAT na powiązany z tym rachunkiem rachunek rozliczeniowy albo rachunek w SKOK podatnika.
We wniosku do naczelnika urzędu skarbowego podatnik VAT wskazuje:
- rachunek VAT, z którego mają być uwolnione środki;
- rachunek rozliczeniowy albo rachunek w SKOK, na który mają być przelane środki z rachunku VAT (może to być wyłącznie rachunek rozliczeniowy lub rachunek w SKOK, dla którego jest prowadzony ten rachunek VAT);
- wysokość środków, zgromadzonych na rachunku VAT, jaka ma zostać przekazana na rachunek rozliczeniowy albo rachunek w SKOK.
We wniosku należy wskazać górną granicę kwoty do uwolnienia z rachunku VAT. Przy czym złożenie wniosku do naczelnika urzędu skarbowego nie blokuje możliwości wykorzystywania środków zgromadzonych na rachunku VAT, do celów zgodnych z przepisami, w trakcie trwania postępowania o uwolnienie środków.
Złożenie wniosku do naczelnika urzędu skarbowego wszczyna postępowanie o uzyskanie zgody na uwolnienie środków zgromadzonych na rachunku VAT.
Niestety, naczelnik urzędu skarbowego ma aż 60 dni od dnia otrzymania wniosku na wydanie zgody lub odmowę przekazania środków z rachunku VAT.
Warto mieć na uwadze, że przekazanie środków z rachunku VAT na podstawie zgody naczelnika urzędu skarbowego może odbyć się wyłącznie na rachunek rozliczeniowy lub rachunek w SKOK, dla którego jest prowadzony rachunek VAT, z którego są przekazywane środki. Oznacza to, że przekazanie środków następuje w ramach jednej instytucji finansowej, która prowadzi zarówno rachunek rozliczeniowy lub rachunek w SKOK, jak i rachunek VAT. Nie jest więc możliwe przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek w innym banku lub SKOK.
Zgoda na uwolnienie środków z rachunku VAT
Jeżeli nie ma żadnych przeciwwskazań naczelnik urzędu skarbowego w drodze postanowienia wyraża zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT na wskazany przez podatnika rachunek.
Postanowienie doręczane jest podatnikowi, natomiast informację o tym postanowieniu naczelnik urzędu skarbowego przekazuje także bankowi lub SKOK, który prowadzi rachunek VAT, wskazany przez podatnika we wniosku.
Informacja z urzędowa do banku lub SKOK zawiera dane niezbędne do uwolnienia środków z rachunku VAT, tj.:
- numer rachunku VAT, z którego mają być przekazane środki, wskazany we wniosku przez podatnika;
- numer rachunku rozliczeniowego lub rachunku w SKOK, na który mają być przekazane środki z rachunku VAT;
- wysokość środków jaka ma zostać przekazana.
Po otrzymaniu informacji o postanowieniu bank lub SKOK niezwłocznie dokonuje przekazania środków z rachunku VAT na wskazany rachunek rozliczeniowy, do wysokości kwoty wskazanej w postanowieniu.
Warto wiedzieć, że uwolnienie środków nie wymaga zaangażowania podatnika, działanie w tym zakresie leży po stronie banku lub SKOK-u, które są zobowiązane działać niezwłocznie po otrzymaniu informacji o postanowieniu.
Polecamy: VAT 2018. Komentarz
Co istotne przekazanie przez bank lub SKOK środków w niższej wysokości niż wskazana w postanowieniu uznawane jest jako wykonanie postanowienia w całości. Nie ma zatem możliwości aby bank lub SKOK uzupełniał brakującą kwotę ze środków „przyszłych”, czyli tych które wpłynęły już po dokonaniu uwolnienia.
W sytuacji gdy bank lub SKOK nie będzie mógł zrealizować informacji o postanowieniu z uwagi na błędne informacje wskazane we wniosku o uwolnienie środków i tym samym w informacji o postanowieniu, podatnik ma prawo do wystąpienia do naczelnika urzędu skarbowego z nowym wnioskiem, w którym wskaże właściwe numery rachunków.
Odmowa przekazania środków z rachunku VAT
Może dojść także do sytuacji, w której to naczelnik urzędu skarbowego odmawia, w drodze decyzji, zgody na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy.
Może to nastąpić w przypadku wystąpienia przesłanek wskazanych przez ustawodawcę, tj.:
a) posiadanie przez podatnika zaległości podatkowej w podatku VAT;
b) uzasadniona obawa, że:
- zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku VAT nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku VAT lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku VAT, lub
- wystąpi zaległość podatkowa w podatku VAT lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku VAT.
Jeżeli wystąpi przesłanka dotycząca posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w VAT odmowa będzie dotyczyła wyłącznie kwoty odpowiadającej posiadanej zaległości podatkowej w tym podatku wraz z odsetkami za zwłokę istniejącej na dzień wydania decyzji.
Dodatkowo, na co wskazuje Ministerstwo Finansów, analizując drugą przesłankę czyli wystąpienie uzasadnionej obawy, że zobowiązanie podatkowe w podatku VAT nie zostanie wykonane, należy brać pod uwagę podobne przesłanki, jak przy realizacji przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe,
- ustawa z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz.62).