W dniu 9 sierpnia br. Sejm przyjął rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, który zakłada, że już od 1 listopada 2019 r. split payment stanie się obowiązkowy w niektórych branżach oraz zmienią się zasady solidarnej odpowiedzialności za VAT.
Likwidacja odwrotnego obciążenia
Głównym celem zmian jest zastąpienie obowiązującego obecnie szczególnego rozwiązania rozliczania podatku VAT, czyli odwrotnego obciążenia, stosowanym obligatoryjnie mechanizmem podzielonej płatności. To dobra wiadomość dla podwykonawców robót budowlanych, bo nie będą musieli występować ciągle o zwroty VAT za zakupy materiałów budowlanych. Ogranicza się w ten sposób w znacznym stopniu konieczność częstego ubiegania się o zwrot podatku z urzędu skarbowego poprzez dokonywanie tradycyjnego rozliczania i naliczania podatku VAT.
Podobne ułatwienie dotyczyć będzie także innych przedsiębiorców nabywających towary lub usługi zgodnie ze stawką krajową, a dokonujących sprzedaży w odwrotnym obciążeniu (jak np. sprzedawcy elektroniki). Obecnie występują oni o zwrot podatku naliczonego, gdyż nie wykazują VAT należnego. Sytuacja ta ma się zmienić po wejściu w życie nowych regulacji.
Próg 15 tys. złotych
Zgodnie z nowymi regulacjami obligatoryjnym stosowaniem mechanizmu podzielonej płatności zostaną objęte towary lub usługi udokumentowane fakturami, których wartość brutto przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty, gdzie wykazano transakcje w zakresie towarów lub usług wymienionych w dodawanym załączniku nr 15. Warto podkreślić, że kwota ta będzie skorelowana z kwotą obowiązkowych płatności przelewem bankowym zgodnie z ustawą z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
Zgodnie z powyższym faktury opiewające na kwoty poniżej 15 tys. zł będą podlegały natomiast rozliczaniu na ogólnych zasadach. W zakresie takich transakcji nabywca może jednak zastosować mechanizm podzielonej płatności na zasadzie dobrowolności.
Modyfikacja w zakresie solidarnej odpowiedzialności
Zmianie ulegną także przesłanki, których spełnienie wyłącza zastosowanie odpowiedzialności solidarnej. W celu uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej wystarczy między innymi skorzystać z dobrowolnego mechanizmu podzielonej płatności. Jest to jedna z korzyści, jaką przedsiębiorcy są motywowani do stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Obowiązkowa informacja na fakturze
W noweli proponuje się dodanie do katalogu informacji, jakie powinna zawierać faktura, specjalnego oznaczenia w postaci zapisu „mechanizm podzielonej płatności”. Obowiązek zamieszczenia tej informacji będzie dotyczył wyłącznie faktur, w których wartość brutto przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty i faktura taka dokumentuje nabycie towarów lub usług wymienione w dodawanym do ustawy załączniku nr 15. Oznacza to, że nawet w sytuacji, gdy faktura taka zawiera jedną pozycję objętą zakresem wskazanym w załączniku nr 15, podatnik będzie miał obowiązek zamieszczenia na tej fakturze informacji „mechanizm podzielonej płatności”. Nie ma przy tym znaczenia, że wartość towarów lub usług objętych załącznikiem nr 15, wykazanych na danej fakturze, jest niższa niż 15 tys. zł.
Brak informacji na fakturze będzie obarczony sankcją w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze. Sankcja ta będzie naliczana proporcjonalnie do wartości objętej mechanizmem podzielonej płatności. Sankcja nie będzie dotyczyła transakcji, gdy sprzedawca mimo braku informacji na fakturze otrzyma płatność w split paymencie. Zatem niezbędne jest wdrożenie odpowiednich procesów wystawiania faktury, tak aby na fakturze zawarte zostały wszystkie informacje, a jeżeli ich nie będzie, należy posiadać proces „naprawczy”.
Zaliczki a split payment
Nowe regulacje przewidują także możliwość płatności zaliczek poprzez split payment. Rozwiązanie to funkcjonowało do tej pory, jednak nie miało podstawy w ustawie. W przypadku zapłaty zaliczki w podzielonej płatności podatnik powinien być w stanie udowodnić, że płacona przez niego zaliczka dotyczy konkretnej faktury.
Polecamy: VAT 2019. Komentarz
Płatność split payment za więcej niż jedną fakturę
Pojawi się także możliwość dokonywania jednym komunikatem przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę. W takim przypadku komunikat przelewu musi obejmować wszystkie faktury wystawione dla podatnika w danym okresie od jednego dostawcy i zawierać całą kwotę podatku VAT wykazanego na tych fakturach. Okres ten nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc kalendarzowy.
Płatność innych zobowiązań publiczno-prawnych
Uproszczenie przewidziane w nowych przepisach polega na tym, że środki z rachunku VAT podatnik będzie mógł przeznaczyć nie tylko na zapłatę zobowiązania w podatku VAT (tak jak to ma miejsce obecnie), ale również na zapłatę podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku akcyzowego, należności celnych oraz składek ZUS.
Podsumowanie
Z powyższej analizy wynika, że zmiany mają kompleksowy charakter i mogą wpłynąć na wielu przedsiębiorców, w szczególności tych dokonujących transakcji w ramach odwrotnego obciążenia. Dodatkowo dochodzi jeszcze ograniczenie w zaliczeniu do kosztów podatkowych płatności niedokonanych w split paymencie mimo obowiązku. Wpływ zmian powinien być każdorazowo indywidualnie przeanalizowany u przedsiębiorcy.
radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec