W takim przypadku nie ma możliwości zwrotu 500 zł nadwyżki kwoty VAT przez sprzedawcę z jego rachunku VAT. Niemniej jednak sprzedawca może uznać otrzymaną wpłatę za uregulowanie należności bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności. Szczegóły w dalszej części artykułu.
Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że zapłata całości lub części kwoty podatku jest dokonywana na wyodrębniony rachunek (tzw. rachunek VAT), podczas gdy pozostała część trafia, co do zasady, na rachunek rozliczeniowy sprzedawcy (lub jest rozliczana w inny sposób). Podział płatności jest realizowany przez dany bank lub SKOK na podstawie komunikatu przelewu, który wypełnia nabywca.
Aby dokonać płatności w ramach MPP za fakturę zakupową, nabywca towaru lub usługi - zgodnie z art. 108a ust. 3 ustawy o VAT - w komunikacie przelewu powinien wskazać takie dane, jak:
- kwota odpowiadająca całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności,
- kwota odpowiadająca całości albo części wartości sprzedaży brutto,
- numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność,
- numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.
W komunikacie przelewu nie wskazuje się rachunku VAT odbiorcy płatności. Bank lub SKOK samodzielnie dokonuje podziału płatności pomiędzy wydzielony rachunek VAT oraz standardowy rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy.
Polecamy: VAT 2020. Komentarz
Polecamy: Biuletyn VAT
Ponadto bank lub SKOK nie weryfikuje poprawności danych uzupełnionych w komunikacie, w tym przede wszystkim wskazanych kwot. W praktyce oznacza to, że mogą występować pomyłki polegające przykładowo na zawyżeniu kwoty VAT, w wyniku której na rachunek VAT sprzedawcy trafi zbyt wysoka kwota podatku.
W przypadku przekazania zawyżonej kwoty podatku na wyodrębniony rachunek VAT sprzedawcy zasadniczo nie ma możliwości zwrotu tej kwoty z rachunku VAT. Potwierdza to również stanowisko Ministra Finansów zajęte w wydanych 29 grudnia 2019 r. objaśnieniach podatkowych na temat stosowania mechanizmu podzielonej płatności (MPP). Zgodnie z nimi:
W przypadku pomyłkowej wpłaty zbyt wysokiej kwoty na rachunek VAT (np. podatek na fakturze wynosi 800 zł, a wpłacono 1000 zł), nie ma możliwości zwrotu 200 zł z rachunku VAT.
Sprzedawca, który otrzymał zawyżoną kwotę podatku na rachunek VAT, nie może jej zwrócić kupującemu na jego rachunek VAT, chyba że podstawą zwrotu będzie faktura korygująca.
We wspomnianych objaśnieniach MF zaproponowało jednak sposób skorygowania błędnych rozliczeń:
Kontrahenci mogą uzgodnić, że podatnik zwróci nabywcy 200 zł ze swojego rachunku rozliczeniowego.
Niemniej jednak w przypadku gdy podatnik wskazał w komunikacie przelewu prawidłową wartość brutto faktury, natomiast zawyżył jedynie kwotę VAT, to zwrot nadwyżki przez sprzedawcę z jego rachunku rozliczeniowego spowoduje, że otrzymana należność ogółem nie będzie odpowiadała wartości faktury. We wskazanych okolicznościach sprzedawca otrzymał należność za towar lub usługę w prawidłowej wysokości, jednak została ona podzielona pomiędzy jego konto rozliczeniowe i rachunek VAT według błędnej proporcji.
Podatnik wystawił fakturę za wykonaną usługę na wartość 1230 zł brutto (1000 zł netto + 230 zł VAT). Nabywca zapłacił za fakturę przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności. Wpisał w komunikacie przelewu prawidłową wartość brutto (1230 zł), natomiast błędnie uzupełnił wartość VAT, wpisując 530 zł (zamiast 230 zł). W konsekwencji na rachunek VAT sprzedawcy trafiło 530 zł, natomiast pozostała kwota 700 zł na rachunek rozliczeniowy. Zwrot nadwyżki 300 zł z rachunku rozliczeniowego sprzedawcy spowoduje, że kwota otrzymana ogółem nie będzie odpowiadała kwocie wynagrodzenia należnego sprzedawcy za wykonaną usługę.
Niemniej jednak przelew na prawidłową wartość brutto faktur, przy zawyżeniu jedynie kwoty VAT, można uznać za dokonanie zapłaty za towar lub usługę, bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności. Sprzedawca otrzymał bowiem prawidłową kwotę wynagrodzenia (kwotę brutto), jedynie podział tej kwoty pomiędzy jego rachunek VAT oraz rachunek rozliczeniowy jest niewłaściwy.
Ponadto w przypadku przelewu zbyt wysokiej kwoty VAT nabywcy ani sprzedawcy zasadniczo nie grożą sankcje karnoskarbowe z tego tytułu. W tej sytuacji nie dochodzi bowiem do uszczupleń podatkowych.
Natomiast zwrot nadpłaconej kwoty z rachunku VAT sprzedawcy na rachunek VAT nabywcy jest możliwy, jeśli wpłacona kwota wynika z faktury, a następnie do tej faktury będzie wystawiona korekta.
Podsumowując, w przypadku wskazania zbyt wysokiej kwoty VAT w komunikacie przelewu realizowanego w ramach MPP sprzedawca nie ma możliwości zwrotu nadwyżki ze swojego rachunku VAT. Kontrahenci mogą jednak uzgodnić, że nadwyżka zostanie zwrócona nabywcy ze zwykłego rachunku rozliczeniowego sprzedawcy. W przypadku gdy podatnik wskazał w komunikacie przelewu prawidłową wartość brutto faktury, zawyżył jedynie kwotę VAT, to zwrot nadwyżki przez sprzedawcę z jego rachunku rozliczeniowego spowoduje, że otrzymana należność ogółem nie będzie odpowiadała wartości faktury. Jednak istnieją przesłanki dla uznania otrzymanej wpłaty za uregulowanie należności, bez konieczności podejmowania jakichkolwiek czynności.
Podstawa prawna:
-
art. 108a ust. 1, ust. 1a, ust. 2 i 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568
Adrian Błaszkiewicz, ekspert w zakresie VAT