Zgodnie z obecną praktyką organów podatkowych 8-procentowy VAT może być stosowany wyłącznie przy wznoszeniu budynków mieszkalnych przeznaczonych do stałego zamieszkania, zatem przedsiębiorcy budujące domki letniskowe lub rekreacyjne muszą wystawiać faktury z 23-procentowym VAT.
- Wcześniejsze stanowisko fiskusa
- Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego
- Przypadki innych budynków
- Wnioski i rekomendacje
Powyższe stanowisko znalazło również potwierdzenie w odpowiedzi na interpelację poselską nr 2520 z dnia 9 maja 2024 roku wydanej przez wiceministra finansów Zbigniewa Stawickego.
Wcześniejsze stanowisko fiskusa
Wcześniej skarbówka miała inne zdanie, co potwierdzają interpretacje wydane w poprzednich latach. Przykłady to pisma wydane przez dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 10 września 2014 r. (sygn. ITPP1/443-678/14/AP) oraz dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 grudnia 2018 r. (0114-KDIP1-1.4012.734.2018.1.AO) i 28 grudnia 2018 r. (0111-KDIB3-1. 4012.863.2018.2.WN), a także z 23 września 2020 r. (0112 KDSL1-1.450.732.2020.2.MJ). Przedsiębiorcy mogli zatem stosować preferencyjną stawkę 8 proc. VAT, budując domki klasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) jako budynki mieszkalne jednorodzinne 111, klasa 1110 tj. „budynki mieszkalne jednorodzinne”. Preferencyjna stawka była uznawana za właściwą, jeśli budynki spełniały kryteria stałego zamieszkania.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego
Wiceminister Stawicki udzielając odpowiedzi na interpelację poselską odwołał się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 kwietnia 2023 r. (I FSK 1727/22), który dotyczył domów studenckich. Sąd stwierdził, że „stałe zamieszkanie” nie oznacza jedynie pobytu stałego w rozumieniu zameldowania. Nie zgodził się, że stałe zamieszkanie należy utożsamiać z pobytem stałym rozumianym jako zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Ponadto w przedmiotowym wyroku Sąd stwierdził, że zamieszkanie należy bowiem przeciwstawić pobytowi w danym lokalu w celach innych niż mieszkalne, w szczególności w celach wypoczynkowych czy rekreacyjnych.
Przypadki innych budynków
Podobne problemy miały miejsce w przeszłości z innymi rodzajami budynków. Fiskus zmieniał swoje stanowisko w sprawie dopuszczalności stosowania stawki 8-proc. VAT, m.in. w kontekście internatów, domów studenckich, więzień i aresztów. Początkowo uznawał je za objęte preferencyjną stawką VAT, ale później zmieniał zdanie. Wyrok NSA z 13 kwietnia 2023 r. w sprawie domów studenckich uznał, że można je traktować jako budynki stałego zamieszkania, co potwierdzało stawkę 8 proc. VAT. Jednak nawet po tym wyroku były wydawane wiążące informacje stawkowe, wskazujące na stawkę 23 proc.
Przykłady takich interpretacji to WIS z 22 czerwca 2023 r. (0111-KDSB1-1.440.29.2023.8.WF), 23 sierpnia 2023 r. (0111-KDSB1-2.440. 138.2023.3.SM) oraz zmienione WIS z 11 sierpnia 2023 r. (0110-KSI2-2.442.1.2022. 7.KTG) i 14 sierpnia 2023 r. (0110-KSI2-442.1.2022.7.KTG). Dyrektor KIS wydawał odmienne WIS, w których odwoływał się do wyroku NSA, ale jednocześnie zalecał wystąpienie o odrębną WIS w kwestii opodatkowania usługi budowy domu studenckiego. Oznacza to, że przedsiębiorcy budowlani muszą być przygotowani na niepewność prawną i konieczność regularnego monitorowania interpretacji przepisów VAT.
Wnioski i rekomendacje
Zmiana stanowiska fiskusa w sprawie stosowania stawki 8-proc. VAT wywołała zamieszanie i niepewność w branży budowlanej. Przedsiębiorcy muszą teraz znaleźć sposoby na zabezpieczenie swoich interesów w obliczu nowych interpretacji przepisów podatkowych. Powinni oni korzystać z możliwości odwołania się od niekorzystnych decyzji, występować o wiążące informacje stawkowe i, w razie potrzeby, prowadzić spory sądowe.
Autor: Wiktor Koziel, doradca podatkowy
Zobacz także: Szykują się zmiany w podatkach. Oto plany Ministerstwa Finansów
Urzędy skarbowe znowu kontrolują. Tym razem tych podatników
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl