Jeszcze w trakcie kampanii wyborczej Prawo i Sprawiedliwość zapowiadało, że zajmie się kwestią opodatkowania ubrań dziecięcych. W związku z czym miało mieć miejsce obniżenie stawki podatku VAT na te ubrania do poziomu 8 proc. (obecnie obowiązuje najwyższa 23 proc. stawka VAT), co odciążyłoby finansowo wiele polskich rodzin. Dotychczas przedmiotowa obietnica nie została spełniona.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
W sprawie podatku VAT na ubrania dla dzieci wypowiedział się ostatnio Leszek Skiba, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 7392). Odpowiadając na pytanie, czy możliwa jest obniżka stawki podatku VAT od ubrań dziecięcych, wskazał on, że system podatku VAT w Unii Europejskiej podlega harmonizacji, co oznacza, że państwa członkowskie zobowiązane są do przestrzegania zgodności krajowych przepisów w zakresie podatku VAT z regulacjami wynikającymi z prawa unijnego. Oznacza to, że regulacje przyjęte w przepisach ustawy o VAT, muszą być zgodne w szczególności z przepisami dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r.).
W związku z przepisami powyższej dyrektywy, państwa członkowskie mogą stosować jedną lub dwie obniżone stawki podatku VAT. Stawki obniżone określane są jako procent podstawy opodatkowania, który nie może być niższy niż 5proc. Stawki obniżone mają zastosowanie wyłącznie do dostaw towarów i świadczenia usług, których kategorie są określone w załączniku III do dyrektywy. W załączniku tym nie zostały wymienione ubrania dla dzieci, zatem podlegają one opodatkowaniu podstawową stawką VAT, której wysokość w Polsce obecnie wynosi 23 proc.
W sprawie braku możliwości zastosowania obniżonej stawki podatku VAT na te kategorie towarów wypowiedział się Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z dnia 28 października 2010 r. w sprawie C-49/09, mającej za przedmiot skargę Komisji Europejskiej przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W wyroku tym TSUE orzekł, że stosując obniżoną stawkę podatku od wartości dodanej w stosunku do dostaw, importu i wewnątrzwspólnotowego nabycia odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na podstawie przepisów art. 98 dyrektywy w związku z jej załącznikiem III.
Wyrok powyższy Polska zaimplementowała 1 stycznia 2012 r. ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. z 2011 r. Nr 64, poz. 332). Zmiana dotyczyła odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego. Ubrania dla dzieci były i nadal są objęte stawką podstawową od 1 maja 2004 r.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Ministerstwo Finansów podkreśla jednak, że pojawiła się niedawno na szczeblu unijnym możliwości stworzenia ram prawnych dla elastyczniejszego stosowania przez państwa członkowskie preferencyjnych stawek VAT. Propozycja podjęcia działań w tym obszarze pojawiła się w opublikowanym 7 kwietnia 2016 r. Komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczącym planu działania w sprawie VAT – W kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT – czas na decyzje (COM(2016) 148 final). Dokument ten opisuje planowane działania w zakresie VAT na poziomie unijnym, wraz z harmonogramem przedstawiania stosownych inicjatyw legislacyjnych.
Jak wynika z planowanych przez komisję działań, jednym z obszarów zainteresowania Komisji jest modernizacja polityki dotyczącej stawek podatku, a prace legislacyjne w tym obszarze na forum unijnym powinny nastąpić już w 2017 r. Propozycja zakłada przyznanie państwom członkowskim większej elastyczności w kształtowaniu stawek VAT, przy zachowaniu jednak pewnego stopnia harmonizacji. Co jest w tym kontekście istotne, obniżone stawki VAT stosowane obecnie zgodnie z prawem przez poszczególne państwa członkowskie (uwzględniając również przyznane tym państwom odstępstwa), zostałyby utrzymane i mogłyby być zastosowane również przez pozostałe państwa.
Najważniejsze zmiany w VAT od 2017 r.
Według szacunków resortu finansów obniżenie stawki VAT do 8 proc. na odzież i dodatki odzieżowe dla niemowląt oraz obuwie dziecięce wynika spowodowałoby ujemne skutki finansowe dla budżetu państwa w wysokości ok. 230 mln zł w skali roku (w warunkach 2017 r.). W przypadku obniżenia stawki podatku VAT do 8 proc. na pozostałą odzież i dodatki odzieżowe dla dzieci skutki te wyniosą ok. – 1.437 mln zł w skali roku (w warunkach 2017 r.). Globalnie zatem skutki budżetowe obniżenia stawki VAT na ubranka i obuwie dla dzieci (w tym dla niemowląt) oszacowane w warunkach 2017 r. wyniosłyby ok. 1,7 mld zł w skali roku.