Stawka VAT na soki i napoje może być zróżnicowana

Tak wynika z wyroku 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 listopada 2015 r., sygn. akt I FSK 759/14.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Stan faktyczny

Spółka złożyła wniosek o interpretację, czy do dostaw określonych środków spożywczych, które obecnie są opodatkowane stawką VAT 23%, ma prawo zastosować obniżoną, 5% stawkę VAT bezpośrednio na podstawie art. 98 ust. 2 oraz załącznika nr III poz. 1 dyrektywy 2006/112/WE Rady UE.

Spółka wskazała, że sprzedaje napoje owocowe, soki z owoców i warzyw i inne niegazowane napoje. Podała rodzaj PKWiU. Zdaniem spółki wszystkie konkurencyjne względem siebie napoje powinny być objęte jednolitą stawką VAT, w tym konkretnym przypadku 5%. Opodatkowanie dostaw jednych produktów inną stawką VAT niż dostaw podobnych lub konkurencyjnych do nich produktów jest w sposób rażący sprzeczne z zasadą neutralności podatkowej oraz zasadą równego opodatkowania towarów, co powoduje, że spółka ma prawo do zastosowania przepisów unijnych bezpośrednio i stosowania obniżonej 5% stawki VAT do dostaw wszystkich owoców.

Stawka VAT na sprzedaż posiłków na wynos

Stanowisko Ministra Finansów

Minister Finansów uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. W jego ocenie towary wskazane przez spółkę względem siebie nie są podobne, ani też konkurencyjne. Zdaniem fiskusa podobna funkcja wszystkich napojów (tj. zaspokojenie pragnienia) i podobne właściwości smakowe tych napojów nie mogą przesądzać o ich podobieństwie. Jednym z argumentów ministra było to, że picie soków z owoców i warzyw wpływa także korzystnie np. na zęby, włosy paznokcie, wzrok itd. Zdaniem organu właściwości te nie występują w napojach o smaku owocowym niezawierających soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego, napojach gazowanych o smaku owocowym, innych napojach gazowanych.

Polecamy: Praktyczny leksykon VAT 2016

Stanowisko sądów

Wyrokiem z 20 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 1532/13, WSA w Krakowie oddalił skargę spółki. Sąd, odwołując się do art. 98 dyrektywy 2006/112/WE, wskazał, że nie wynika z niego, by w przypadku gdy państwo decyduje się na wprowadzenie stawek obniżonych, stawki te musiały dotyczyć całej kategorii określonej w załączniku III, w tym całej kategorii środków spożywczych. Sąd uznał, że stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzeczeniach sądów administracyjnych. Zasada neutralności jest naruszona, gdy państwo członkowskie opodatkowuje różnymi stawkami VAT towary lub usługi podobne (a w konsekwencji konkurencyjne względem siebie).

Sąd zaznaczył, że w orzecznictwie TSUE dokonano interpretacji pojęcia podobieństwa towarów na potrzeby zasady neutralności. Podstawowym kryterium decydującym o podobieństwie towarów (usług) jest ich charakter. Oceny podobieństwa produktów należy dokonywać z perspektywy konsumenta. Cechami, które należy uwzględnić przy tej ocenie, są skład, smak, funkcja towarów oraz ewentualnie inne właściwości, które mogłyby mieć wpływ na decyzję konsumenta co do wyboru danego towaru.

Jaką stawkę VAT zastosować do budowy przydomowego basenu

Sąd zgodził się z argumentacją spółki, że wskazane przez nią napoje mają wspólną funkcję – zaspokajają pragnienie. Jednak w ramach tej podstawowej funkcji poszczególne napoje różnią się w sposób istotny.

Naczelny Sąd Administracyjny, w 7-osobowym składzie, w pełni podzielił ocenę dokonaną przez sąd pierwszej instancji.

Od redakcji: Wyrok sądu oznacza, że dla ustalenia katalogu środków spożywczych, do których będzie miała zastosowanie obniżona stawka podatku od towarów i usług, konieczne i dopuszczalne jest każdorazowe ustalanie podobieństwa do towarów wymienionych w załączniku nr 3 lub 10 do ustawy o VAT. Tylko takie produkty mogą korzystać z obniżonej stawki VAT.

Wiesława Moczydłowska

ekspert w zakresie rachunkowości i podatków, autorka licznych publikacji z tej dziedziny, praktyk, wykładowca na kursach i szkoleniach