Definicję sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju określono w art. 2 pkt 23 ustawy o VAT.
Pod pojęciem tym rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez podatnika podatku od towarów i usług lub na jego rzecz z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru, pod warunkiem że dostawa dokonywana jest na rzecz:
a) podatnika podatku od wartości dodanej lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9, lub
b) innego niż wymieniony w lit. a podmiotu niebędącego podatnikiem podatku od wartości dodanej.
W przywołanej definicji warto zwrócić uwagę na podmioty uczestniczące w transakcji, jako element determinujący zakwalifikowanie transakcji do sprzedaży wysyłkowej. Z jednej bowiem strony mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług, który dokonuje sprzedaży towarów.
Z drugiej strony transakcji występuje natomiast podmiot zagraniczny – z terytorium Unii Europejskiej, który albo nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, albo jest takim podatnikiem, ale nie zarejestrowanym na potrzeby wymiany wewnątrzwspólnotowej. Można więc przyjąć, że w wielu przypadkach sprzedaż wysyłkowa dotyczy sprzedaży konsumenckiej – od podatnika do konsumenta.
Jako kolejne elementy sprzedaży wysyłkowej należy podnieść kwestię przemieszczenia towaru z terytorium kraju na terytorium innego państwa Unii Europejskiej. Przemieszczenie to przy tym musi mieć związek z realizowaną dostawą towarów, powinno przy tym rozpocząć się w Polsce, a zakończyć na terytorium innego państwa członkowskiego.
Istotę sprzedaży wysyłkowej określa miejsce opodatkowania dostawy towarów. Jest to o tyle istotne, że w wielu państwach Wspólnoty stawki podatku od towarów i usług są niższe niż w Polsce, dlatego dla podatnika kierującego się kwestią konkurencyjności oferowanych towarów przez pryzmat ceny, korzystniejsze może być opodatkowanie sprzedaży za granicą.
Przepisy regulujące sprzedaż wysyłkową określają jako zasadę podstawową opodatkowanie dostawy towarów w kraju dostawy. Zasada ta jednakże obarczona jest podstawowym zastrzeżeniem. By można było opodatkować sprzedaż w kraju przeznaczenia, wartość całkowitej sprzedaży wysyłkowej do danego państwa członkowskiego w ciągu roku podatkowego oraz w poprzednim roku podatkowym musi przekroczyć określone kwoty (limity).
Sprzedaż wysyłkowa z kraju – czy można opodatkować VAT wyłącznie w kraju wysyłki
Opodatkowanie VAT zaliczki przy sprzedaży wysyłkowej
Kwoty limitów przy sprzedaży wysyłkowej w poszczególnych państwach Unii Europejskiej
Przepisy wspólnotowe wspominają o kwocie 100.000 Euro, z możliwością obniżenia tej kwoty przez poszczególne kraje do 35.000 Euro. W konsekwencji podatnik dokonujący sprzedaży wysyłkowej do danego państwa jest zobligowany ustalić wspomnianą kwotę limitu. Po jej przekroczeniu zobowiązany jest bowiem na mocy art. 23 ust. 1 ustawy o VAT opodatkować sprzedaż w kraju dostawy.
Wspomnianą kwotę sprzedaży pomniejsza się o należny podatek (kwota netto).
W sytuacji, gdy stawka podatku w kraju dostawy jest niższa niż w Polsce można uznać, iż stanowi to korzyść dla podatnika. Nie może on jednak zapomnieć o tym, że przed dokonaniem opodatkowania musi dokonać rejestracji w kraju dostawy, a często nawet zmuszony będzie założyć biuro czy ustanowić pełnomocnika w zakresie spraw podatkowych, ewidencyjnych i administracyjnych.
W konsekwencji powyższych regulacji, gdy wysokość sprzedaży nie przekroczy wspomnianych limitów – krajem opodatkowania będzie kraj wysyłki, w przypadku podatnika polskiego – Polska.
Co jednak ciekawe nawet i w takiej sytuacji podatnik może dokonać opodatkowania dostawy poza krajem wysyłki tj. w kraju realizacji transakcji. By jednak z prawa tego skorzystać w pierwszej kolejności należy złożyć oświadczenie co do wyboru miejsca opodatkowania przy sprzedaży wysyłkowej. Istotne przy tym jest to, że decydując się na opcję wyboru miejsca opodatkowania dostawy podatnik związany jest dokonanym wyborem przez 2 lata kalendarzowe.
Warunkiem skorzystania z omawianej możliwości jest złożenie oświadczenia w tym zakresie na 30 dni przed dostawą realizowaną w ramach sprzedaży wysyłkowej. Oświadczenie powinno być złożone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego na właściwym, określonym przepisami, druku.
Sprzedaż wysyłkowa w systemie marży
Celem kontroli czy dana transakcja została opodatkowana w kraju dostawy towarów podatnik w terminie 30 dni liczonych od pierwszej dostawy towarów jest zobowiązany przedstawić naczelnikowi urzędu skarbowego dokument potwierdzający zawiadomienie właściwego organu podatkowego w innym państwie o zamiarze rozliczenia podatku od wartości dodanej od sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju.
Po upływie wspomnianych powyżej 2 lat podatnik może zrezygnować z przyjętej opcji opodatkowania składając w polskim urzędzie skarbowym właściwy, przewidziany przepisami, formularz. W przeciwnym wypadku nadal powinien rozliczyć podatek VAT w państwie dostawy.
Oprócz wspomnianych powyżej obowiązków, niezależnie od faktu czy opodatkowanie w kraju realizacji dostawy następuje z wyboru czy ma charakter obligatoryjny, podatnik obciążony został nakazem o charakterze dokumentacyjnym. Przed rozliczeniem podatku powinien bowiem posiadać dokumenty potwierdzające dostawę towarów do nabywcy.
Ustawodawca wymienił tu:
1) dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju - w przypadku, gdy przewóz towarów jest zlecany przez podatnika przewoźnikowi;
2) kopie faktury dostawy;
3) dokumenty potwierdzające odbiór towarów poza terytorium kraju.
W sytuacji, gdy powyższe dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów, można je uzupełnić:
- korespondencją handlową z nabywcą, w tym jego zamówienie;
- dokumentem potwierdzającym zapłatę za towar.
Kalkulator odsetek podatkowych
Przy braku powyższej dokumentacji podatnik może wstrzymać się na jeden miesiąc z rozliczeniem podatku. Jeśli nie otrzyma ich w tym terminie – powinien rozliczyć podatek VAT na zasadach ogólnych.
Jeszcze późniejsze otrzymanie wymaganych dokumentów obliguje do rozliczenia podatku na zasadach ogólnych z prawem złożenia korekty deklaracji przy spełnieniu wymaganych prawem obowiązków.
Limity sprzedaży wysyłkowej w krajach UE
Ustawodawca przewidział pewne wyłączenia spod regulacji dotyczącej sprzedaży wysyłkowej z kraju. Mianowicie chodzi tu o:
● dostawę nowych środków transportu – w takim bowiem przypadku transakcja traktowana jest zawsze, niezależnie od statusu odbiorcy, jako dostawa wewnątrzwspólnotowa;
● dostawę towarów montowanych lub instalowanych z próbnym uruchomieniem lub bez niego – w takim przypadku miejscem dostawy zawsze jest kraj przeznaczenia;
● sprzedaż wyrobów akcyzowych zharmonizowanych – opodatkowanie następuje zawsze w kraju przeznaczenia.