Jednym z warunków opodatkowania w Polsce wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (dalej: WNT) jest to, aby były to nabycia na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). O tym, kiedy do WNT dochodzi na terytorium kraju, decydują art. 25 i 26 ustawy o VAT, tj. przepisy o miejscu świadczenia przy WNT.
VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
Podstawowe i dodatkowe
Podstawowe miejsce świadczenia WNT znajduje się na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary będące przedmiotem tego nabycia znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu (art. 25 ust. 1 ustawy o VAT). To miejsce świadczenia występuje zawsze, tj. żadne okoliczności nie wyłączają wystąpienia miejsca świadczenia WNT na terytorium państwa członkowskiego zakończenia ich wysyłki lub transportu.
Oznacza to, że wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów, których wysyłka lub transport kończą się w Polsce, zawsze podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce (niezależnie od tego, kto jest nabywcą towarów).
PRZYKŁAD 1
Dostawa do Polski
Towar będący przedmiotem dostawy między podatnikami X oraz Y został dostarczony z Belgii do Polski. Doszło w związku z tym do WNT, którego miejsce świadczenia znajduje się na podstawie art. 25 ust. 1 ustawy o VAT na terytorium Polski (a więc podlega opodatkowaniu VAT w Polsce).
Niekiedy WNT mają także drugie miejsce świadczenia, a w konsekwencji podlegają opodatkowaniu VAT w dwóch państwach członkowskich.
PRZYKŁAD 2
W kraju i w Niemczech
Wróćmy do przykładu 1 i załóżmy, że podatnikiem Y był polski podatnik, który nabywając towar, podał polski numer VAT UE. W tej sytuacji co do zasady miejsce świadczenia WNT znajduje się również na terytorium Polski (na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy o VAT), a w konsekwencji nabycie towarów podlega opodatkowaniu nie tylko w Niemczech (w państwie zakończenia wysyłki lub transportu towarów), ale także w Polsce.
Może to mieć miejsce, jeżeli nabywca towarów podał w związku z daną transakcją numer VAT UE przyznany przez państwo członkowskie inne niż państwo członkowskie zakończenia wysyłki lub transportu (numerami VAT UE są w państwach członkowskich zazwyczaj numery krajowe podatników poprzedzone dwuliterowym przedrostkiem danego państwa; wyjątkowo w Niemczech format numeru krajowego jest inny). W przypadkach takich (na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy o VAT) miejsce świadczenia WNT znajduje się co do zasady również na terytorium państwa członkowskiego, które wydało ten numer VAT UE. Skutkiem tego jest opodatkowanie w dwóch państwach członkowskich, tj.:
1) w państwie członkowskim zakończenia wysyłki lub transportu (państwem tym jest Polska, jeżeli w Polsce zakończyła się wysyłka lub transport towarów), oraz
2) w państwie członkowskim wydania numeru VAT UE, którym nabywca posłużył się w związku z daną transakcją (państwem tym jest Polska, jeżeli numerem VAT UE, którym posłużył się nabywca, jest polski numer VAT UE, czyli NIP poprzedzony przedrostkiem PL).
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
Możliwe wyłączenia
Nie zawsze podanie przez nabywcę numeru VAT UE państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie zakończenia wysyłki lub transportu skutkuje ustalaniem dodatkowego miejsca świadczenia WNT. Od zasady tej istnieją bowiem dwa wyjątki.
Pierwszy ma zastosowanie, jeżeli nabywca udowodni (a w zasadzie – jest w stanie udowodnić), że WNT zostało opodatkowane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu (art. 25 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT).
PRZYKŁAD 3
Ważny jest numer
Polski podatnik X jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE nie tylko w Polsce, ale również w Czechach. Dokonał on WNT towaru od słowackiego dostawcy, który to towar został wysłany ze Słowacji do Czech. W związku z tym nabyciem polski podatnik X (poniekąd pomyłkowo) podał polski numer VAT UE (NIP poprzedzony przedrostkiem PL), lecz nabycie to opodatkował w Czechach (na co posiada dowody). W tej sytuacji nie dochodzi do ustalenia drugiego WNT na terytorium Polski, a więc podatnik X nie musi w Polsce opodatkowywać tego nabycia.
Drugi wyjątek może mieć miejsce, jeżeli nabywca udowodni (a w zasadzie – jest w stanie udowodnić), że WNT zostało uznane za opodatkowane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu, ze względu na zastosowanie procedury uproszczonej w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, o której mowa w dziale XII ustawy o VAT (art. 25 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT), a więc jeżeli spełnione są warunki tej procedury dla drugiego z uczestniczących w niej podatników (w tym, jeżeli podatnik ten wystawił fakturę zawierającą dodatkowe informacje zawarte w art. 136 ust. 1 ustawy o VAT). Wyjątek ten ma miejsce, jeżeli spełniony jest drugi warunek, tj. nabywca wykazał w informacji podsumowującej VAT-UE czynności w ramach transakcji trójstronnej dokonywanych przez niego w zakresie wewnątrzwspólnotowych nabyć oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów (dalej: WDT) (zob. art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). W celu spełnienia tego warunku należy w informacji podsumowującej VAT-UE za właściwy okres rozliczeniowy wykazać:
1) w części D dane o WNT od pierwszego podatnika uczestniczącego w transakcji,
2) w części C – wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz ostatecznego nabywcy.
W obu przypadkach w kolumnach „d” należy wskazać, że chodzi o wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne.
PRZYKŁAD 4
Trzy podmioty
W dostawie towarów uczestniczą podatnicy VAT UE zarejestrowani w Niemczech, Polsce oraz na Litwie, przy czym towar jest dostarczany bezpośrednio przez podatnika niemieckiego podatnikowi litewskiemu. Jest to wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna rozliczana procedurą uproszczoną (spełnione są wszystkie warunki tej procedury, w tym polski podatnik, będący drugim w kolejności uczestnikiem transakcji, wystawił fakturę zawierającą informacje zawarte w art. 136 ust. 1 ustawy o VAT). Zatem miejsce świadczenia WNT dokonywanego przez polskiego podatnika nie znajduje się w Polsce, jeżeli w informacji VAT-UE za właściwy okres rozliczeniowy:
1) w części D wykaże on dane o WNT od podatnika niemieckiego,
2) w części C wykaże on dane o WDT dla podatnika litewskiego.
Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia
Podatnik VAT UE
Szczególna sytuacja wystąpi, jeżeli podatnik dokonujący WNT (względnie osoba prawna niebędąca podatnikiem) jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT UE, lecz nie poda takiego numeru. Wówczas WNT uznaje się za dokonane na terytorium kraju, a więc podlega ono opodatkowaniu w Polsce (niezależnie od opodatkowania VAT w państwie zakończenia wysyłki lub transportu). [przykład 5]
Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli nabywca dla WNT podał numer przyznany mu na potrzeby tych transakcji na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, o ile miejsce zakończenia wysyłki lub transportu towarów nie znajduje się na terytorium kraju (art. 26 ust. 2 ustawy o VAT). Zatem WNT dokonywane przez podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT UE w Polsce podlega opodatkowaniu:
1) w Polsce (oraz w państwie zakończenia wysyłki lub transportu, jeżeli jest to państwo członkowskie inne niż Polska) – jeżeli w związku z nabyciem poda on polski numer VAT UE,
2) w Polsce (oraz w państwie zakończenia wysyłki lub transportu, jeżeli jest to państwo członkowskie inne niż Polska) – jeżeli w związku z nabyciem nie poda on polskiego numeru VAT UE ani numeru VAT UE żadnego innego państwa członkowskiego,
3) w państwie członkowskim podania numeru VAT UE, którego użył (oraz w państwie zakończenia wysyłki lub transportu, jeżeli jest to inne państwo członkowskie) – jeżeli w związku z nabyciem podał on numer VAT UE innego niż Polska państwa członkowskiego.
PRZYKŁAD 5
Różne warianty
W związku z WNT z Włoch do Czech polski podatnik zarejestrowany jako polski podatnik VAT UE podał swój polski numer VAT bez przedrostka UE, a więc numer VAT niebędący numerem VAT UE. Mimo to miejsce świadczenia tego nabycia znajduje się co do zasady nie tylko w Czechach, ale także na w Polsce. Podobnie byłoby, gdyby podatnik podał w związku z przedmiotową transakcją polski numer VAT z przedrostkiem UE. Natomiast gdyby podatnik podał numer VAT UE innego niż Polska państwa członkowskiego (np. czeski numer VAT UE), do WNT z miejscem świadczenia na terytorium Polski nie doszłoby.
|
Miejsce świadczenia WNT znajduje się na terytorium Polski |
|
|
Rodzaj sytuacji |
Podstawa prawna |
|
Towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia znajdują się na terytorium kraju w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu. |
Art. 25 ust. 1 ustawy o VAT. |
|
Towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu znajdują się co prawda na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, lecz nabywca w związku z WNT podał polski numer VAT UE (tj. numer NIP poprzedzony kodem PL), a nie ma miejsca jedno z wyłączeń ustalania dodatkowego miejsca świadczenia. |
Art. 25 ust. 2 ustawy o VAT. |
|
Towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu znajdują się co prawda na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, lecz nabywca zobowiązany do podania polskiego numeru VAT UE (tj. numeru NIP poprzedzonego kodem PL) w związku z WNT nie podał żadnego numeru VAT UE (tj. numeru dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych). |
Art. 26 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 26 ust. 2 ustawy o VAT. |
Tomasz Krywan, doradca podatkowy
Podstawa prawna
Art. 25 oraz art. 26 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Jak sprowadzić auto z Niemiec – PDF
Podatek od spadków i darowizn 2015 - PDF
Spadki - testament, zachowek, dziedziczenie. Zmiany w prawie spadkowym 2015 – PDF