Remanent (spis z natury) przy likwidacji działalności gospodarczej dla celów opodatkowania VAT - jak ustalić wartość towarów
Ważne!
Nie. Podatnik powinien ustalić podstawę opodatkowania w ramach spisu z natury w oparciu o wartość rynkową towaru, która jest aktualna na dzień likwidacji działalności, z uwzględnieniem m.in. stopnia zużycia składników objętych spisem. Generalnie nie bierze się pod uwagę wartości historycznej.
Likwidacja działalności gospodarczej a VAT
Obowiązki podatnika związane z likwidacją prowadzonej działalności gospodarczej zostały określone w art. 14 ustawy o VAT. Przepis ten dotyczy likwidacji zarówno działalności prowadzonej przez osoby fizyczne, jak i działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej.
Remanent likwidacyjny
Jednym z głównych obowiązków w VAT podatnika likwidującego działalność gospodarczą jest sporządzenie spisu z natury (remanentu likwidacyjnego) i opodatkowanie towarów własnej produkcji oraz tych, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy. Obowiązek ten dotyczy jednak wyłącznie tych towarów, w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT.
Tak więc w ramach remanentu likwidacyjnego podatnik jest co do zasady obowiązany do zapłaty VAT od niesprzedanych towarów, w stosunku do których przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy ich zakupie.
Jak ustalić wartość towarów podlegających spisowi z natury
Natomiast podstawą opodatkowania, od której podatnik jest obowiązany uiścić VAT, jest wartość towarów podlegających spisowi z natury ustalona na podstawie art. 29a ust. 2 ustawy o VAT, tj. cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów.
Oznacza to, że zasadniczą formą określenia podstawy opodatkowania w przypadku spisu z natury jest zastosowanie ceny nabycia towarów (lub towarów podobnych). Co istotne, będzie to jednak aktualna wartość towarów podlegających spisowi określona na dzień powstania obowiązku podatkowego od tego remanentu likwidacyjnego, czyli w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Nie należy więc uwzględniać cen historycznych (pierwotnych) wynikających z posiadanych faktur zakupowych, lecz zastosować aktualną cenę rynkową, którą podatnik zapłaciłby za przedmiotowe towary w dniu dokonania spisu.
Ważne!
Ustalając podstawę opodatkowania towarów objętych remanentem likwidacyjnym należy przyjąć ich aktualną wartość, określoną na dzień powstania obowiązku podatkowego od tego remanentu, czyli w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Zatem do podstawy opodatkowania w ramach spisu z natury nie należy wliczać dodatkowych kosztów związanych z zakupem towarów, takich jak koszty transportu. Podatnik natomiast powinien określić aktualną wartość towarów objętych spisem uwzględniając elementy mające na nią wpływ. Przykładowo, przy wycenie środków trwałych czy wyposażenia należy uwzględnić stopień ich zużycia (por. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 marca 2018 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.877.2017.1.UNR).
Zatem w analizowanej sprawie podatnik nie powinien uwzględniać cen historycznych wynikających z faktur dokumentujących nabycie danego towaru (składnika), lecz ustalić podstawę opodatkowania w ramach spisu z natury w oparciu o wartość rynkową towaru, która jest aktualna na dzień likwidacji działalności, z uwzględnieniem m.in. stopnia zużycia składników objętych spisem.
Podstawa prawna:
-
art. 14 ust. 1, art. 14 ust. 4-6, art. 14 ust. 8 w związku z art. 29a ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1561.
Powołane interpretacje organów podatkowych:
-
interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 marca 2018 r. (sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.877.2017.1.UNR).
Adrian Błaszkiewicz, ekspert w zakresie VAT