Likwidacja działalności a VAT - spis z natury, gdy na stanie jest tylko wyposażenie biura

Tak, należy sporządzić spis z natury i wykazać go w deklaracji VAT-7 w poz. 36. Podobnie spis należy wpisać w pliku JPK_VAT w poz. K_36 na podstawie stworzonego dokumentu wewnętrznego.

Obowiązek wykazania towarów w spisie z natury wynika z art. 14 ustawy o VAT. Dotyczy  on towarów, które pochodzą z własnej produkcji, oraz towarów, które nie stanowiły przedmiotu dostawy. Wówczas takie towary podlegają opodatkowaniu VAT.

Spis sporządza się, gdy następuje:

• rozwiązanie spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej,
• zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przez podatnika, który jest osobą fizyczną albo przedsiębiorstwem w spadku, obowiązanego do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego (VAT-Z),
• wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego albo uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego, gdy zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony i dokonano zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego o kontynuacji tej działalności.

Tabela. Prawa i obowiązki podatników przy likwidacji działalności

Forma prowadzonej działalności	Termin sporządzenia spisu z natury i złożenia deklaracji	Obowiązki  podatników Autopromocja Sprawozdanie finansowe 2024 Przykłady, schematy, tabele, wzory Sprawdź	Prawa byłych wspólników likwidowanych spółek lub podatników, którzy zakończyli działalność, albo osób będących właścicielami przedsiębiorstwa w spadku
Spółka cywilna Autopromocja Jak przygotować się do zmian 2025. Podatki. Rachunkowość. ZUS Sprawdź Spółka handlowa niemająca osobowości prawnej, tj.: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna	Spółka sporządza spis z natury  na dzień jej rozwiązania VAT od sporządzonego spisu spółka wykazuje w ostatniej deklaracji obejmującej dzień jej rozwiązania, wraz z informacją o spisie z natury, oraz w JPK_VAT	Spółka jest zobowiązana: złożyć VAT-Z w terminie 7 dni* od dnia jej rozwiązania; zwrócić ulgę na zakup kasy, gdy od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania nie minęły 3 lata.	wspólnicy mają prawo do zwrotu różnicy podatku wykazanego w deklaracji za okres, w którym spółka była podatnikiem VAT; prawo do zwrotu w ostatniej deklaracji przysługuje również podatnikom, którzy zakończyli działalność; gdy towary objęte spisem będą wykorzystywane przez wspólników lub podatników, którzy zakończyli działalność, w innej działalności, to ich sprzedaż  przez okres 12 miesięcy od dnia zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu korzysta ze zwolnienia Uprawnienia te dotyczą również osób będących właścicielami przedsiębiorstwa w spadku na dzień wygaśnięcia zarządu lub uprawnienia do jego powołania
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą Przedsiębiorstwo w spadku	Spis z natury sporządza na dzień: zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT w przypadku osoby fizycznej albo przedsiebiorstwa w spadku, wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego lub uprawnienia do jego powołania w przypadku przedsiębiorstwa w spadku. VAT od sporządzonego spisu wykazuje w ostatniej deklaracji obejmującej dzień zaprzestania prowadzenia działalności lub wygaśnięcia zarządu albo uprawnienia do jego powołania wraz z informacją o spisie z natury oraz w JPK_VAT	Osoba fizyczna albo przedsiębiorstwo w spadku są zobowiązani: złożyć VAT-Z w ciągu 7 dni*  od momentu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (to sam podatnik decyduje i określa, kiedy zaprzestał wykonywania tych czynności) albo wygaśnięcia zarządu lub uprawnienia do jego powołania, zwrócić ulgę na zakup kasy, gdy od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania nie minęły 3 lata
Spółka kapitałowa - sp. z o.o. albo spółka akcyjna	Nie sporządza spisu z natury	VAT-Z należy złożyć w terminie 7 dni* od dnia zakończenia likwidacji

* Z przepisu art.96 ust.6 ustawy o VAT nie wynika termin, w jakim należy złożyć VAT-Z. Organy podatkowe uznają, że powinno to nastąpić w ciągu 7 dni od dnia zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej. Jednoznacznie potwierdza to także Krajowa Informacja Skarbowa.

Polecamy: Biuletyn VAT

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Z pytania wynika, że z faktur zakupowych podatnik odliczał VAT. Dlatego będzie obowiązany do sporządzenia spisu z natury. Nie ma znaczenia, że jest to wyposażenie firmy, a nie towary handlowe. Opodatkowaniu będzie podlegało wszystko to, co stanowi majątek firmy. Warunkiem jednak jest, aby podatnik posiadał prawo do odliczenia podatku naliczonego niezależnie od tego czy z niego skorzystał.

Spółka cywilna - czynny podatnik VAT - kupiła do swojej firmy dwa samochody. Jeden od osoby fizycznej na umowę kupna-sprzedaży oraz drugi z salonu samochodowego, gdzie sprzedawca zastosował procedurę VAT marża. Czy przy likwidacji spółka musi wykazać te samochody w spisie z natury oraz je opodatkować?

Nie, w obu przypadkach przy nabyciu nie było prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT. Skoro spółka nie miała prawa do odliczenia, to tych samochodów nie wykaże ani w spisie z natury, ani w pliku JPK_VAT.

Gdy podatnik posiada wyposażenie czy środki trwałe, których zakup został sfinansowany dotacją, w momencie likwidacji działalności taki zakup też musi być wykazany w spisie.

Podatnik VAT czynny prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą - sprzedaje książki. W tym celu wystąpił o dofinansowanie działalności. Z funduszy europejskich została mu przyznana kwota, którą przeznaczył na zakup maszyn do drukowania. Odliczył VAT. Jednak w marcu 2019 r. zdecydował o likwidacji swojej działalności. Czy te maszyny powinien opodatkować i wykazać w spisie z natury?

Tak, ponieważ przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT od zakupu tych maszyn. Nieistotny jest fakt, że podatnik otrzymał dofinansowanie z funduszy europejskich.

UWAGA! Zakupionych usług w ogóle nie wykazuje się w spisie z natury, niezależnie od tego czy przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia.

Przy sporządzaniu spisu z natury podatnik powinien wziąć za podstawę opodatkowania cenę nabycia towarów lub towarów podobnych, ustaloną na dzień dokonania spisu.Gdy nie ma ustalonej ceny nabycia, to bierze pod uwagę koszty wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. W praktyce oznacza to, że podatnik nie może opierać się na historycznej cenie danego towaru. Musi na podstawie dostępnych na rynku wycen oszacować, jaką te towary mają cenę realną (niehistoryczną) w czasie sporządzania spisu z natury. Ustalając podstawę opodatkowania, należy oczywiście uwzględnić koszt zużycia danego towaru.

1. Wykazanie spisu w deklaracji i w pliku JPK_VAT

W ustawie o VAT nie jest wskazane, w jaki sposób ma być sporządzony spis. Nie ma też sformalizowanego wniosku wskazanego przykładowo w rozporządzeniu. Z dokumentu wewnętrznego ma wynikać prawidłowo wyliczony podatek należny dotyczący tego spisu. Podatek należny podatnik powinien wykazać w ostatniej składanej przez siebie deklaracji podatkowej. Jego wartość powinna się znaleźć w poz. 36 (niezależnie od tego, jaką stawką były opodatkowane te towary).

1.1. Informacja o spisie z natury

Z przepisów ustawy o VAT wynika, że do składanej deklaracji podatnik powinien dołączyć informację o spisie z natury. Należy to uczynić, nawet gdy wartość spisu wynosi zero. Ponieważ deklaracje VAT-7/VAT-7K składamy obecnie wyłącznie elektronicznie przez system e-deklaracji, informację tę należy wysłać lub złożyć w urzędzie odrębnie.

UWAGA! Ze względów technicznych nie ma możliwości dołączenia spisu z natury do składanej elektronicznie deklaracji. Dlatego informację o spisie można złożyć w urzędzie albo wysłać pocztą.

1.2. JPK_VAT

W pliku JPK_VAT podatnik wykazuje spis na podstawie dokumentu wewnętrznego. Podatek należny wynikający ze spisu z natury podatnik powinien ująć w pozycji K_36. Takie ujęcie spisu w JPK_VAT jest również zgodne z wyjaśnieniami, które zostały zamieszczone przez MF. 

2. Ujęcie w spisie zakupionej kasy fiskalnej

Jeżeli podatnik, który likwiduje działalność, posiada kasę rejestrującą, to zdaniem organów podatkowych urządzenie to również powinno być objęte spisem z natury. Wykazanie w remanencie likwidacyjnym zakupionej kasy fiskalnej będzie obowiązywało podatnika w sytuacji, gdy przy jej nabyciu miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. W tym przypadku wystarczy tylko, że miał takie prawo. Nieistotne jest, że go nie wykorzystał.

W omawianej sytuacji doszło do odliczenia podatku. Zatem od tej kasy powinien być obliczony podatek należny i wykazany w deklaracji podatkowej w poz. 36 oraz w pliku JPK_VAT w pozycji K_36 na podstawie dokumentu wewnętrznego. Podstawą opodatkowania będzie cena nabycia tej kasy (tj. wartość realna na moment sporządzenia spisu z natury).

Gdy od rozpoczęcia ewidencjonowania nie minęły 3 lata, likwidując działalność podatnik jest zobowiązany do zwrotu ulgi na zakup kasy. Zwrot wykazuje w poz. 37 deklaracji VAT-7/VAT-7K i K_37 JPK_VAT.

Reasumując, w praktyce opodatkowaniu podlegają w spisie z natury wszystkie towary, od zakupu których podatnik był uprawniony do odliczenia podatku naliczonego VAT. Wyjątkiem są usługi, które nie mają odzwierciedlenia w spisie z natury, nawet gdyby istniało prawo do odliczenia podatku naliczonego od ich nabycia.

Podstawa prawna:

• art. 14 ust. 1-7, ust. 8-9cb, art. 29a ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1018

Beata Kociańska,  ekspert w zakresie VAT