Przedmiotem interpelacji poselskiej nr 1345 z 24 stycznia 2012 r. była kwestia obciążenia podatkiem VAT SMS-ów charytatywnych, za pomocą których można wspierać finansowo organizacje pożytku publicznego.
Od 4 sierpnia 2010 r. rozporządzenie Ministra Finansów zwolniło z podatku VAT takie SMS-y. Ale zwolnienie to nie dotyczy SMS-ów wysyłanych z telefonów na kartę (pre-paid). A SMS-y z takich telefonów to ponad 50% wszystkich SMS -ów.
Ponadto rozporządzenie zwalniające z VAT zakłada ścisłe wypełnienie ośmiu warunków głównie przez sieci komórkowe, które, jak pokazała 18-miesięczna praktyka rozporządzenia, są dla operatorów problemem – prawie 3/4 SMS-ów jest nadal opodatkowana.
Zdaniem p. poseł Marii Nowak, która złożyła tą interpelację dodatkowym problemem jest wątpliwość, czy rozporządzenie o zwolnieniu z VAT SMS-ów charytatywnych jest zgodne z prawem europejskim.
Posłanka zapytała Ministra Finansów czy ministerstwo zakłada zmianę rozporządzenia tak, by obejmowało ono wszystkie wysyłane SMS-y? A także, czy rozporządzenie zwalniające charytatywne SMS-y jest zgodne z prawem Unii Europejskiej?
Regulacje prawne dotyczące zwolnienia z VAT charytatywnych SMS-ów
Na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.), usługi polegające na przesyłaniu krótkich wiadomości tekstowych (sms-ów), również świadczone w celu zebrania środków pieniężnych w trakcie zbiórek publicznych organizowanych przez organizacje pożytku publicznego, są zaliczane do usług telekomunikacyjnych o podwyższonej opłacie.
Usługi telekomunikacyjne (w tym także wysyłanie SMS-ów), co do zasady, są opodatkowane stawką podstawową podatku od towarów i usług. Obecnie stawka podstawowa VAT wynosi 23% na podstawie art. 41 ust. l w związku z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT.
4 sierpnia 2010 r. weszło w życie rozporządzenie ministra finansów z 2 czerwca 2010 r. (Dz. U. Nr 96, poz. 623) zmieniające rozporządzenie z 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w którym wprowadzono zwolnienie z VAT dla usług o podwyższonej opłacie, o których mowa w ustawie Prawo telekomunikacyjne, świadczonych w celu zebrania środków pieniężnych w trakcie zbiórek publicznych organizowanych przez organizacje pożytku publicznego, z wyjątkiem usług przedpłaconych.
W rozporządzeniu określono warunki umożliwiające zastosowanie zwolnienia dla tych usług.
Zwolnienie z VAT SMS-ów charytatywnych wysyłanych w związku ze zbiórkami publicznymi organizowanymi przez organizacje pożytku publicznego ma zastosowanie do kwoty należnej z tytułu wykonywanych usług o podwyższonej opłacie w części przekraczającej kwotę zatrzymywaną przez dostawcę publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej (dostawcę usługi).
Obecnie kwestie te są uregulowane, na analogicznych zasadach jak w cyt. rozporządzeniu z dnia 2 czerwca 2010 r., w § 13 ust. 1 pkt 18 oraz ust. 6 i 7 rozporządzenia ministra finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392, z późn. zm.).
Charytatywne sms-y zwolnione z VAT
Zwolnienie nie obejmuje usług przepłaconych (pre-paid)
Zwolnieniem z VAT na podstawie ww. przepisów nie są objęte usługi przedpłacone (prepaid).
Zdaniem Ministra Finansów możliwość zwolnienia usług przedpłaconych, świadczonych w związku z SMS-owymi akcjami charytatywnymi wykluczają m.in. obowiązujące uregulowania ustawy o VAT w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego.
Na podstawie art. 19 ust. 18 ustawy o VAT przy świadczeniu usług telekomunikacyjnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sprzedaży żetonów, kart telefonicznych lub innych jednostek uprawniających do korzystania z usług telekomunikacyjnych w systemie przedpłaconym, w przypadku gdy usługa jest realizowana przy użyciu odpowiednio żetonów, kart lub innych jednostek.
Karty telefoniczne i inne jednostki uprawniające do korzystania z usług telekomunikacyjnych mogą być przedmiotem obrotu, zanim zostaną odsprzedane ostatecznemu odbiorcy, na rzecz którego zostanie zrealizowana usługa telekomunikacyjna.
Minister podkreśla, że w chwili sprzedaży ww. jednostek uprawniających do korzystania z usług telekomunikacyjnych, z którym to zdarzeniem łączy się powstanie obowiązku podatkowego w VAT, operator telekomunikacyjny nie może określić, jakie usługi telekomunikacyjne zrealizuje nabywca.
Nie można więc stwierdzić, jaka część należności zostanie wykorzystana na świadczenie poszczególnych usług. Tym bardziej że pomiędzy sprzedażą tych jednostek a ich wykorzystaniem może upłynąć znaczny okres (wiele miesięcy), a zatem objęcie zwolnieniem przedmiotowych usług w praktyce nie mogłoby zostać zrealizowane.
Operatorzy oraz Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji w trakcie uzgodnień projektu rozporządzenia z dnia 2 czerwca 2010 r. potwierdzili, że nie dysponują możliwościami technicznymi pozwalającymi na powiązanie danej usługi, np. SMS z konkretnymi doładowaniami, co wyklucza ewentualne rozwiązania polegające na korekcie wcześniejszych rozliczeń, nawet gdyby taka teoretyczna (prawna) możliwość została stworzona.
W związku z powyższym nie było możliwe objęcie, w cyt. rozporządzeniu ministra finansów z dnia 2 czerwca 2010 r., zwolnieniem z VAT SMS-ów charytatywnych wysyłanych w systemie przepłaconym (pre-paid). Takie możliwości nie istnieją również obecnie.
Polecamy: Kto musi rejestrować sprzedaż kasą fiskalną?
Polecamy: Co grozi za brak kasy fiskalnej?
MF: zwolnienie nie powinno przysparzać problemów
Zdaniem Ministra zasady zwolnienia nie nie powinny stanowić bariery uniemożliwiającej stosowanie tego zwolnienia przez dostawców usług o podwyższonej opłacie.
W § 13 ust. 6 pkt 1 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r. wprowadzono, jako jeden z warunków stosowania zwolnienia, zawarcie przez dostawcę usługi z organizacją pożytku publicznego pisemnej umowy dotyczącej przekazania tej organizacji kwoty należnej, w części przekraczającej kwotę zatrzymywaną przez dostawcę usługi, z tytułu wykonywanych usług o podwyższonej opłacie dla realizacji zbiórek publicznych przez tę organizację.
Powyższy przepis nie określa, w jakim terminie umowa powinna zostać zawarta. Te kwestie wynikają z ustaleń pomiędzy stronami umowy. W celu zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług o podwyższonej opłacie, dostawca usługi powinien podpisać taką umowę przed powstaniem obowiązku podatkowego z tytułu wykonania tej usługi. Bezwzględnie umowa taka musi być przedłożona na żądanie organów podatkowych.
Stosownie do przepisu § 13 ust. 6 pkt 2 rozporządzenia w umowie zawartej pomiędzy operatorem a jednostką pożytku publicznego należy podać numer lub numery wykorzystywane do świadczenia usług o podwyższonej opłacie, okres, w którym numery będą udostępnione na potrzeby zbiórki publicznej, cenę jednostkową usługi ze wskazaniem kwoty zatrzymywanej przez dostawcę usługi.
Zdaniem Ministra Finansów spełnienie powyższych warunków nie powinno stanowić dla operatorów bariery uniemożliwiającej stosowanie zwolnienia.
Przy organizacji zbiórek publicznych za pomocą SMS-ów z całą pewnością są podpisywane pomiędzy operatorami a organizacjami pożytku publicznego umowy czy inne dokumenty dotyczące wzajemnej współpracy pomiędzy stronami.
Dlatego w opinii resortu finansów zamieszczenie w nich dodatkowych danych wymaganych rozporządzeniem nie powinno stanowić problemu.
Nie powinno również przysparzać trudności spełnienie wymogu podania do publicznej wiadomości przez dostawcę usługi – przed rozpoczęciem świadczenia usługi na podstawie umowy – informacji o wysokości kwoty zatrzymywanej z tytułu świadczonych usług (§13 ust. 6 pkt 8 rozporządzenia).
Minister uważa, że jest niezwykle istotne, aby wysyłający SMS-a posiadał precyzyjne informacje nie tylko o celu zbiórki, ale także o kwocie, jaka faktycznie zostanie przekazana organizacji na cele zbiórki publicznej.
Minister podkreśla, że ww. warunek dotyczy tylko przypadków, gdy dostawca usługi nie przekaże organizacji pożytku publicznego całej kwoty należnej z tytułu wykonanych usług, ale część tej kwoty zatrzyma, np. tytułem wynagrodzenia za świadczone usługi.
Kolejnym warunkiem zastosowania zwolnienia do SMS-ów wysłanych w związku ze zbiórkami publicznymi jest posiadanie przez dostawcę publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej kopii pozwolenia na przeprowadzenie przez organizację pożytku publicznego zbiórki publicznej, uzyskanego zgodnie z przepisami o zbiórkach publicznych (§ 13 ust. 6 pkt 3 rozporządzenia).
Zdaniem Ministra Finansów regulacja powyższa nie wprowadza wymogu posiadania tego pozwolenia przez dostawcę usługi przed rozpoczęciem akcji. Dostawca usługi, co do zasady, powinien być w posiadaniu tego pozwolenia w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonania tej usługi.
Obowiązek uzyskania pozwolenia na przeprowadzenie zbiórki wynika z przepisów o zbiórkach publicznych, nie zaś z rozporządzenia ministra finansów, które wprowadza wyłącznie wymóg posiadania pozwolenia przez dostawcę usługi. Przekazanie kopii pozwolenia świadczącemu usługę przez organizację pożytku publicznego jest czynnością techniczną.
Także warunek, którego spełnienie jest wymagane, aby zastosować zwolnienie do ww. SMS-ów charytatywnych, polegający na przekazaniu kwoty otrzymanej za wykonane usługi o podwyższonej opłacie udokumentowane fakturami, z wyjątkiem części tej kwoty zatrzymywanej przez dostawcę usługi, w terminie 45 dni od końca miesiąca, w którym dostawca usługi otrzymał tę kwotę, na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego – nie powinien (zdaniem Ministra Finansów) stanowić bariery uniemożliwiającej stosowanie tego zwolnienia przez operatorów.
Dostawca usługi jest bowiem uprawniony do stosowania zwolnienia od podatku już w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonania tej usługi. Warunkiem utrzymania zwolnienia jest terminowa wpłata kwot otrzymanych (z wyjątkiem części tych kwot zatrzymywanych przez dostawcę usługi) na rzecz organizacji pożytku publicznego. Dopiero w przypadku, gdy ww. dostawca nie dotrzyma wyznaczonego terminu wpłaty, będzie zobowiązany do opodatkowania usługi stawką podstawową.
Ustanowiony w tym przepisie termin przekazania środków na rzecz organizacji dotyczy kwot otrzymanych przez operatora. Obowiązek wpłaty ww. środków na rzecz organizacji w terminie 45 dni od końca miesiąca, w którym dostawca usługi otrzymał te środki ma na celu umożliwienie dostawcy usługi wywiązanie się z tego warunku, tak aby np. z przyczyn technicznych nie utracił prawa do zwolnienia.
Z drugiej strony tak ustalony termin ma zapobiegać ewentualnym przypadkom nieuzasadnionego przetrzymywania otrzymanych kwot przez dostawców usług. W § 13 ust. 6 pkt 5 rozporządzenia wprowadzono wymóg dotyczący wyszczególniania w fakturach za usługi telekomunikacyjne liczby połączeń zrealizowanych z wykorzystaniem numeru lub numerów wykorzystywanych do świadczenia usług o podwyższonej opłacie, oraz wartości tych usług z uwzględnieniem kwot, które mają być przekazane organizacji pożytku publicznego, oraz kwot zatrzymywanych przez dostawcę usługi.
Zgodnie z powyższą regulacją w fakturze powinna być wykazana globalna liczba połączeń do numerów wykorzystywanych do świadczenia usług o podwyższonej opłacie oraz łączna wartość tych usług z uwzględnieniem kwot, które mają być przekazane organizacji pożytku publicznego (oraz kwot zatrzymywanych przez dostawcę, jeżeli dostawca usługi nie przekaże organizacji całej kwoty). Niewątpliwie zrealizowanie tego warunku wymagało podjęcia przez operatorów prac w zakresie dostosowania billingowych systemów informatycznych do tych wymogów. Jednak z uzyskanych przez Ministerstwo Finansów od operatorów telekomunikacyjnych informacji wynika, że niektórzy z nich zakończyli prace w tym zakresie, inni są w końcowej fazie tych prac.
Odnośnie do warunków wymieniowych w § 13 ust. 6 pkt 6 i 7 rozporządzenia, zgodnie z którymi: nabywca usługi o podwyższonej opłacie nie otrzymuje w zamian innego świadczenia, w tym również prawa do udziału w losowaniu nagród (z wyjątkiem potwierdzenia zainicjowania połączenia, w tym w formie połączenia zwrotnego), oraz organizacja pożytku publicznego nie dokonuje żadnych świadczeń na rzecz dostawcy usługi z tytułu zawarcia umowy lub w związku z nią, z wyjątkiem informowania o uczestniczeniu dostawcy w zbiórce publicznej, o wysokości kwoty zatrzymywanej przez dostawcę z tytułu wykonanej usługi oraz przekazywania danych dotyczących dostawcy usługi, w tym jego logo, podczas rozpowszechniania informacji – mają na celu zapewnienie, że zwolnieniem z VAT będzie objęta jedynie kwota należna uzyskana w związku z wysłaniem SMS-ów w trakcie zbiórki publicznej, którą świadczący usługę zobowiąże się przekazać organizacji pożytku publicznego. Spełnienie tych wymogów, które zapewniają przejrzystość rozliczeń, nie powinno sprawiać problemów.
Zwolnienie zgodne z prawem UE
Zdaniem Ministra Finansów zwolnienie wprowadzone w omawianym rozporządzeniu dotyczy zwolnienia z VAT tej części kwoty należnej z tytułu wykonywanych usług o podwyższonej opłacie, która zostanie przekazana na rzecz organizacji pożytku publicznego (gdy dostawca usługi przekaże na rzecz organizacji całą kwotę, wówczas zwolnieniem będzie objęta cała kwota należna).
W przypadku jednak, gdy dostawca usługi zatrzyma tytułem wynagrodzenia część kwoty należnej z tytułu SMS-ów, wówczas kwota ta podlega opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej.
Powyższy mechanizm wpisuje się (w ocenie Ministra Finansów) w kierunki rozwiązań wprowadzanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, które nie naruszając systemowych zasad przepisów wspólnotowego systemu podatku od wartości dodanej, zmierzają do nieobciążania VAT-em tych świadczeń.
Ministerstwo Finansów nie planuje żadnych zmian w zakresie rozwiązań dotyczących zwolnienia z VAT tzw. SMS-ów charytatywnych, wysyłanych w celu zebrania środków pieniężnych w trakcie zbiórki publicznej organizowanej przez organizacje pożytku publicznego.
Źródło: odpowiedź z 14 lutego 2012 r. Macieja Grabowskiego - podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów (w imieniu Ministra Finansów) – na interpelację poselską nr 1345.