Obowiązek inwentaryzacji środków pieniężnych
Kwestię inwentaryzacji środków pieniężnych w kasie reguluje art. 26 ustawy o rachunkowości. Wynika z niego, że inwentaryzacja środków pieniężnych, zarówno tych przechowywanych w kasach, jak i tych na rachunkach bankowych, na ostatni dzień każdego roku obrotowego jest obowiązkowa.
Zgodnie z przepisami ustawy należy określić terminy i częstotliwość inwentaryzacji. Oprócz tego wyniki inwentaryzacji powinny być powiązane z zapisami ksiąg rachunkowych, a ewentualne różnice rozlicza się w księgach tego roku, na który przypada termin inwentaryzacji, ustawa nie zawiera szczegółowych rozwiązań w tym zakresie.
Rodzaje inwentaryzacji - inwentaryzacja niestandardowa
Cel inwentaryzacji
Celem inwentaryzacji kasy jest nie tylko potwierdzenie stanu środków pieniężnych, ale również wewnętrzna kontrola prawidłowości obrotu gotówkowego w jednostce. W związku z tym każdy spis z natury powinien zostać poprzedzony kontrolą prawidłowości sporządzania raportów kasowych, a także dokumentów potwierdzających wpłaty i wypłaty gotówki. Dzięki temu można zbadać, czy dokumenty zostały sprawdzone pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym oraz zaakceptowane przez kompetentną, uprawnioną osobę.
Dokumenty powinny zawierać potwierdzenie osób wpłacających lub pobierających gotówkę. Poza tym sprawdzeniu podlegają stany początkowe (z poprzedniego raportu) i końcowe w raportach kasowych oraz sumowania poszczególnych dowodów kasowych.
Metody przeprowadzenia inwentaryzacji
Istnieją różne metody przeprowadzenia inwentaryzacji środków pieniężnych. Środki pieniężne na rachunkach bankowych inwentaryzuje się przez uzyskanie od banków pisemnego potwierdzenia stanu tych środków. Z kolei środki pieniężne w kasach muszą być zinwentaryzowane drogą spisu z natury.
Zasady dotyczące przeprowadzania inwentaryzacji drogą potwierdzenia sald
Inwentaryzacji gotówki w kasie metodą spisu z natury warto dokonywać nie tylko raz w roku na dzień kończący rok obrotowy, tak jak wymaga tego ustawa o rachunkowości. Należy także przeprowadzać kontrole międzyokresowe.
Spis z natury
Spis z natury polega na fizycznym przeliczeniu gotówki znajdującej się w kasie. Warto przy tym zaznaczyć, że istnieje konieczność przeliczenia wszystkich pojedynczych banknotów i monet. Jedynie monety zrolowane, pochodzące bezpośrednio z banku lub mennicy, mogą być policzone zbiorczo, po wyrywkowym sprawdzeniu niektórych rulonów i paczek banknotów. Jeżeli jednak pojawi się jakakolwiek niepewność co do pochodzenia pieniędzy, liczeniem i kontrolą należy objąć wszystkie monety i banknoty, także te zrolowane i paczkowane.
Również blankiety czeków, weksli i innych walorów przechowywanych w kasie podlegają sprawdzeniu. Dodatkowo podczas inwentaryzacji kasy należy zwrócić uwagę na zabezpieczenia pomieszczenia kasowego oraz środków pieniężnych w drodze z banku do kasy i odwrotnie.
Zbiorcza inwentaryzacja kasy - zestawienie gotówki
Inwentaryzacja kasy - Zestawienie wpłacanej gotówki
Sposób prowadzenia inwentaryzacji
Inwentaryzację kasy (i nie tylko) należy przeprowadzić komisyjne w obecności osoby odpowiedzialnej materialnie, czyli kasjera. Spisu nie może jednoosobowo dokonać osoba odpowiedzialna materialnie. Inwentaryzacja powinna być obiektywna, dzięki czemu możliwe będzie uwiarygodnienie stanu środków pieniężnych na dany dzień.
Należy też pamiętać, że zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 3 ustawy o rachunkowości wpłaty i wypłaty gotówkowe muszą być ujmowane w raportach kasowych na bieżąco, w tym samym dniu, w którym zostały dokonane. Dzięki temu w każdym momencie powinien być znany stan środków pieniężnych w kasie.
Czym jest bilans i o jakich zasadach należy pamiętać podczas jego sporządzania?
Możliwe jest także sporządzanie zbiorczych raportów kasowych za określony przedział czasowy np. tydzień, dekadę, czy miesiąc, jednak nie może to nastąpić rzadziej niż na koniec każdego miesiąca.
Autor: Marta Przyborowska
Podyskutuj o tym na naszym FORUM