REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rodzaje inwentaryzacji - inwentaryzacja niestandardowa

24ivalue.pl - to firma udostępniająca w Polsce system ekspercki 24ivalue
Jest to pierwszy tego rodzaju system w Polsce i na Świecie, który kompleksowo obejmuje trudne obszary księgowe.
Sławomir Ekman
Dyrektor 24iValue
kobieta, komputer, segregatory, praca, laptopy, biznes/ fot. Fotolia
kobieta, komputer, segregatory, praca, laptopy, biznes/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ponieważ wkraczamy już w ostatni miesiąc tego roku, wiele firm jest na etapie planowania – a niektóre przeprowadzania – inwentaryzacji, która polega na uzgodnieniu zapisów księgowych ze stwierdzonym stanem faktycznym, wyjaśnieniu i rozliczeniu ewentualnych różnic. Jakie są rodzaje inwentaryzacji? Kiedy należy ją przeprowadzić? I co najważniejsze – jak zinwentaryzować np. znaczną ilość materiałów sypkich lub jakie są alternatywne metody zliczenia samochodów w Twojej firmie?

Rodzaje inwentaryzacji

Ustawa o rachunkowości wymienia trzy rodzaje inwentaryzacji. Choć może zamiast słowa „rodzaje” właściwsze byłoby określenie „sposoby”:

REKLAMA

Autopromocja
  1. spis z natury
  2. potwierdzenie sald
  3. uzgodnienie z dokumentami źródłowymi.

Oczywiście, żeby nie było tak łatwo, określony sposób jest przypisany i powinien być stosowany również w określonych przypadkach.

Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Spis z natury

Spisem z natury objęte są aktywa pieniężne (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych), papiery wartościowe w postaci materialnej, rzeczowe składniki aktywów obrotowych, środki trwałe oraz nieruchomości zaliczone do inwestycji oraz maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie. Spis z natury polega na faktycznym przeliczeniu ilości objętych inwentaryzacją składników majątku.

Aby inwentaryzacja była wiarygodna, firma powinna się przygotować i dobrze zaplanować cały proces. Powołane zespoły spisowe powinny być dokładnie poinformowane o zasadach spisu: wiedzieć, co mają liczyć, jaka jest jednostka miary (np. sztuki, metry, kilogramy), jak mają wypełniać arkusze spisowe albo jak oznaczać to, co już zostało zliczone. Dobrze, gdy poza jednokrotnym przeliczeniem dokonywana jest liczenie kontrolne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Spis z natury składników trudno mierzalnych i niedostępnych

Potwierdzenie salda

Inwentaryzacja drogą potwierdzenia sald dotyczy aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub przechowywanych przez inne jednostki, w tym papierów wartościowych w formie zdematerializowanej, należności, w tym udzielonych pożyczek oraz powierzonych kontrahentom własnych składników aktywów.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

Ta forma wciąż pozostawia wiele pytań wśród inwentaryzujących – czy powinno potwierdzać się salda zerowe albo kto powinien wysłać prośbę o potwierdzenie salda rozrachunków handlowych – dostawca czy odbiorca? A co z brakiem odpowiedzi – jak potraktować tzw. milczący akcept?

Potwierdzenie sald może odbyć się w dowolnej formie, pod warunkiem, że jego wyniki będą odpowiednio udokumentowane: a więc możemy uzyskać oficjalny dokument ze stemplem firmowym albo zwyczajnego maila (przy czym w przypadku sprawy sądowej oficjalny dokument może wykazywać większą wartość dowodową). Potwierdzać powinno się również salda zerowe.

Zasady dotyczące przeprowadzania inwentaryzacji drogą potwierdzenia sald

Nie ma żadnej przeszkody, aby prośba była wystosowana przez dostawcę, jednakże nie należy przyjmować założenia, że można biernie czekać, aż otrzymamy pismo od klienta – zasada jest taka, że potwierdzamy należności, a więc to my powinniśmy wyjść z inicjatywą.

Ustawa o rachunkowości nie dopuszcza tzw. milczącego akceptu. W przypadku nieotrzymania odpowiedzi od klienta, należnościnależy uznać za niepotwierdzoną i zinwentaryzować metodą alternatywną.

Monitor Księgowego – prenumerata

Uzgodnienie z dokumentami źródłowymi

Drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami należy objąć środki trwałe, do których dostęp jest znacznie utrudniony, grunty oraz prawa zakwalifikowane do nieruchomości, należności sporne i wątpliwe, a w bankach również należności zagrożone, należności i zobowiązania wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także tych aktywów i pasywów, wobec których przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie jest możliwe.

Inwentaryzacja materiałów sypkich

Czy zastanawialiście nad możliwością zinwentaryzowania materiałów sypkich inną metodą, niż faktyczne zliczenie ich ilości?

REKLAMA

Załóżmy, że w swojej ewidencji mamy pozycję „żwir” w ilości 500 tys. ton. Żwir jest naszym zapasem, w związku z czym musimy go zinwentaryzować. Oczywiście, można to zrobić na zasadzie ważenia – ale przeważenie 500 tys. ton żwiru to nie małe wyzwanie.

Można posłużyć się metodą szacunkową. Odmierzyć metr sześcienny żwiru, zważyć go, a następnie ustalić przelicznik 1m3 = x ton. Potem mierzymy objętość całego posiadanego żwiru, wymnażamy przez współczynnik i otrzymujemy przybliżoną wagę posiadanego zapasu. Ale zmierzenie żwiru w m3 też pewnie nie jest łatwe…

Można zatem skorzystać z pomocy specjalisty, który za pomocą specjalistycznych urządzeń dokładnie określi nam objętość materiału sypkiego – w ten sposób otrzymamy wiarygodny stan rzeczywisty, który potem możemy porównać z danymi księgowymi.

Inwentaryzację żwiru można przeprowadzić również drogą porównania z dowodami rozchodu i przychodu – z tym że nie znajdzie to zastosowania w typowej żwirowni, która sama jest producentem żwiru.

Inwentaryzacja samochodów

Samochody (np. ciężarowe) to składniki rzeczowych aktywów trwałych, objęte spisem z natury. Możemy je faktycznie przeliczyć – ale w dużej firmie spedycyjnej, szczególnie z wyjazdami poza granice kraju – takie przeliczenie jest po prostu niemożliwe. Nie można bowiem w danym dniu zebrać w jednym miejscu wszystkich aut – ponieważ przynajmniej część z nich będzie w trasie.

Samochody możemy policzyć, posługując się np. wykazem pracowników – kierowców. Trzeba wtedy ustalić, ile kierowców jest odpowiedzialnych za jeden pojazd – jeśli jest to jedna osoba, metoda ta może okazać się skuteczna.

Skuteczniejszą jednak byłoby zinwentaryzowanie samochodów po fakturach za zakup paliwa. Ponieważ jeśli samochód jest tankowany, to świadczy o jego istnieniu i użytkowaniu.

Sposób inwentaryzacji wartości niematerialnych i prawnych

Inwentaryzacja sald należności – salda niepotwierdzone

Często kłopotliwe jest zinwentaryzowanie sald drogą ich potwierdzenia – szczególnie w jednostkach, gdzie grono klientów nie ogranicza się do kilku czy kilkunastu – ale czasami nawet do kilku tysięcy. Wspomniano już, że prawo bilansowe nie dopuszcza możliwości tzw. milczącego akceptu. Co zatem zrobić z klientem, który nie odesłał nam potwierdzenia salda?

Rozwiązanie jest bardzo proste. Jeśli saldo należności na dzień bilansowy wynosiło 10 tys. zł, a klient w ciągu kolejnego miesiąca wpłacił na nasz rachunek kwotę 12 tys. zł, przy założeniu że nowe należności z terminem płatności do końca miesiąca obciążyło go na kwotę 2 tys. zł – to znaczy, że dokonał potwierdzenia salda poprzez wykonaną płatność.

Inwentaryzacja sieci technicznych

Z niemałą zagwozdką muszą zmierzyć się również te firmy, które w swojej ewidencji mają wyodrębnione sieci techniczne – np. sieć wodociągową. Z reguły sieci takie są trudno dostępne, najczęściej ukryte głęboko pod ziemią.

Można je zinwentaryzować na podstawie posiadanej dokumentacji technicznej. Ale czy pomyśleliście, że dowodem na istnienie sieci jest fakt, że ona działa! Skoro mamy doprowadzoną wodę, to znaczy, że ta woda musiała do nas dotrzeć jakąś drogą – co potwierdza, że sieć po prostu jest!

Dokonując zatem inwentaryzacji „trudnych” składników majątku, czasami lepiej zastanowić się nad alternatywną jej metodą, która znacznie może skrócić czas pracy. Ustawa o rachunkowości nakazuje jednak, aby przeprowadzenie oraz wyniki inwentaryzacji odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych.

Sławomir Ekman

Dyrektor http://24ivalue.pl/


Zapraszamy do dyskusji na forum

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA