REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rodzaje inwentaryzacji - inwentaryzacja niestandardowa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
24ivalue.pl - to firma udostępniająca w Polsce system ekspercki 24ivalue
Jest to pierwszy tego rodzaju system w Polsce i na Świecie, który kompleksowo obejmuje trudne obszary księgowe.
Sławomir Ekman
Dyrektor 24iValue
kobieta, komputer, segregatory, praca, laptopy, biznes/ fot. Fotolia
kobieta, komputer, segregatory, praca, laptopy, biznes/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ponieważ wkraczamy już w ostatni miesiąc tego roku, wiele firm jest na etapie planowania – a niektóre przeprowadzania – inwentaryzacji, która polega na uzgodnieniu zapisów księgowych ze stwierdzonym stanem faktycznym, wyjaśnieniu i rozliczeniu ewentualnych różnic. Jakie są rodzaje inwentaryzacji? Kiedy należy ją przeprowadzić? I co najważniejsze – jak zinwentaryzować np. znaczną ilość materiałów sypkich lub jakie są alternatywne metody zliczenia samochodów w Twojej firmie?

Rodzaje inwentaryzacji

Ustawa o rachunkowości wymienia trzy rodzaje inwentaryzacji. Choć może zamiast słowa „rodzaje” właściwsze byłoby określenie „sposoby”:

REKLAMA

Autopromocja
  1. spis z natury
  2. potwierdzenie sald
  3. uzgodnienie z dokumentami źródłowymi.

Oczywiście, żeby nie było tak łatwo, określony sposób jest przypisany i powinien być stosowany również w określonych przypadkach.

Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Spis z natury

Spisem z natury objęte są aktywa pieniężne (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych), papiery wartościowe w postaci materialnej, rzeczowe składniki aktywów obrotowych, środki trwałe oraz nieruchomości zaliczone do inwestycji oraz maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie. Spis z natury polega na faktycznym przeliczeniu ilości objętych inwentaryzacją składników majątku.

Aby inwentaryzacja była wiarygodna, firma powinna się przygotować i dobrze zaplanować cały proces. Powołane zespoły spisowe powinny być dokładnie poinformowane o zasadach spisu: wiedzieć, co mają liczyć, jaka jest jednostka miary (np. sztuki, metry, kilogramy), jak mają wypełniać arkusze spisowe albo jak oznaczać to, co już zostało zliczone. Dobrze, gdy poza jednokrotnym przeliczeniem dokonywana jest liczenie kontrolne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Spis z natury składników trudno mierzalnych i niedostępnych

Potwierdzenie salda

Inwentaryzacja drogą potwierdzenia sald dotyczy aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub przechowywanych przez inne jednostki, w tym papierów wartościowych w formie zdematerializowanej, należności, w tym udzielonych pożyczek oraz powierzonych kontrahentom własnych składników aktywów.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

Ta forma wciąż pozostawia wiele pytań wśród inwentaryzujących – czy powinno potwierdzać się salda zerowe albo kto powinien wysłać prośbę o potwierdzenie salda rozrachunków handlowych – dostawca czy odbiorca? A co z brakiem odpowiedzi – jak potraktować tzw. milczący akcept?

Potwierdzenie sald może odbyć się w dowolnej formie, pod warunkiem, że jego wyniki będą odpowiednio udokumentowane: a więc możemy uzyskać oficjalny dokument ze stemplem firmowym albo zwyczajnego maila (przy czym w przypadku sprawy sądowej oficjalny dokument może wykazywać większą wartość dowodową). Potwierdzać powinno się również salda zerowe.

Zasady dotyczące przeprowadzania inwentaryzacji drogą potwierdzenia sald

REKLAMA

Nie ma żadnej przeszkody, aby prośba była wystosowana przez dostawcę, jednakże nie należy przyjmować założenia, że można biernie czekać, aż otrzymamy pismo od klienta – zasada jest taka, że potwierdzamy należności, a więc to my powinniśmy wyjść z inicjatywą.

Ustawa o rachunkowości nie dopuszcza tzw. milczącego akceptu. W przypadku nieotrzymania odpowiedzi od klienta, należnościnależy uznać za niepotwierdzoną i zinwentaryzować metodą alternatywną.

Monitor Księgowego – prenumerata

Uzgodnienie z dokumentami źródłowymi

Drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami należy objąć środki trwałe, do których dostęp jest znacznie utrudniony, grunty oraz prawa zakwalifikowane do nieruchomości, należności sporne i wątpliwe, a w bankach również należności zagrożone, należności i zobowiązania wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także tych aktywów i pasywów, wobec których przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie jest możliwe.

Inwentaryzacja materiałów sypkich

Czy zastanawialiście nad możliwością zinwentaryzowania materiałów sypkich inną metodą, niż faktyczne zliczenie ich ilości?

REKLAMA

Załóżmy, że w swojej ewidencji mamy pozycję „żwir” w ilości 500 tys. ton. Żwir jest naszym zapasem, w związku z czym musimy go zinwentaryzować. Oczywiście, można to zrobić na zasadzie ważenia – ale przeważenie 500 tys. ton żwiru to nie małe wyzwanie.

Można posłużyć się metodą szacunkową. Odmierzyć metr sześcienny żwiru, zważyć go, a następnie ustalić przelicznik 1m3 = x ton. Potem mierzymy objętość całego posiadanego żwiru, wymnażamy przez współczynnik i otrzymujemy przybliżoną wagę posiadanego zapasu. Ale zmierzenie żwiru w m3 też pewnie nie jest łatwe…

Można zatem skorzystać z pomocy specjalisty, który za pomocą specjalistycznych urządzeń dokładnie określi nam objętość materiału sypkiego – w ten sposób otrzymamy wiarygodny stan rzeczywisty, który potem możemy porównać z danymi księgowymi.

Inwentaryzację żwiru można przeprowadzić również drogą porównania z dowodami rozchodu i przychodu – z tym że nie znajdzie to zastosowania w typowej żwirowni, która sama jest producentem żwiru.

Inwentaryzacja samochodów

Samochody (np. ciężarowe) to składniki rzeczowych aktywów trwałych, objęte spisem z natury. Możemy je faktycznie przeliczyć – ale w dużej firmie spedycyjnej, szczególnie z wyjazdami poza granice kraju – takie przeliczenie jest po prostu niemożliwe. Nie można bowiem w danym dniu zebrać w jednym miejscu wszystkich aut – ponieważ przynajmniej część z nich będzie w trasie.

Samochody możemy policzyć, posługując się np. wykazem pracowników – kierowców. Trzeba wtedy ustalić, ile kierowców jest odpowiedzialnych za jeden pojazd – jeśli jest to jedna osoba, metoda ta może okazać się skuteczna.

Skuteczniejszą jednak byłoby zinwentaryzowanie samochodów po fakturach za zakup paliwa. Ponieważ jeśli samochód jest tankowany, to świadczy o jego istnieniu i użytkowaniu.

Sposób inwentaryzacji wartości niematerialnych i prawnych

Inwentaryzacja sald należności – salda niepotwierdzone

Często kłopotliwe jest zinwentaryzowanie sald drogą ich potwierdzenia – szczególnie w jednostkach, gdzie grono klientów nie ogranicza się do kilku czy kilkunastu – ale czasami nawet do kilku tysięcy. Wspomniano już, że prawo bilansowe nie dopuszcza możliwości tzw. milczącego akceptu. Co zatem zrobić z klientem, który nie odesłał nam potwierdzenia salda?

Rozwiązanie jest bardzo proste. Jeśli saldo należności na dzień bilansowy wynosiło 10 tys. zł, a klient w ciągu kolejnego miesiąca wpłacił na nasz rachunek kwotę 12 tys. zł, przy założeniu że nowe należności z terminem płatności do końca miesiąca obciążyło go na kwotę 2 tys. zł – to znaczy, że dokonał potwierdzenia salda poprzez wykonaną płatność.

Inwentaryzacja sieci technicznych

Z niemałą zagwozdką muszą zmierzyć się również te firmy, które w swojej ewidencji mają wyodrębnione sieci techniczne – np. sieć wodociągową. Z reguły sieci takie są trudno dostępne, najczęściej ukryte głęboko pod ziemią.

Można je zinwentaryzować na podstawie posiadanej dokumentacji technicznej. Ale czy pomyśleliście, że dowodem na istnienie sieci jest fakt, że ona działa! Skoro mamy doprowadzoną wodę, to znaczy, że ta woda musiała do nas dotrzeć jakąś drogą – co potwierdza, że sieć po prostu jest!

Dokonując zatem inwentaryzacji „trudnych” składników majątku, czasami lepiej zastanowić się nad alternatywną jej metodą, która znacznie może skrócić czas pracy. Ustawa o rachunkowości nakazuje jednak, aby przeprowadzenie oraz wyniki inwentaryzacji odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych.

Sławomir Ekman

Dyrektor http://24ivalue.pl/


Zapraszamy do dyskusji na forum

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA