Czym jest bilans i o jakich zasadach należy pamiętać podczas jego sporządzania? Część 1.

Kiedy należy sporządzić bilans?

Bilans sporządzany jest na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych albo inny dzień bilansowy, przy czym księgi zamykane są na dzień:

• kończący rok obrotowy,
• zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży, zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego, o ile nie nastąpiło jego umorzenie,
• poprzedzający zmianę formy prawnej,
• w jednostce przejmowanej na dzień połączenia związanego z przejęciem jednostki przez inną jednostkę, to jest na dzień wpisu do rejestru tego połączenia,
• poprzedzający dzień podziału lub połączenia jednostek, jeżeli w wyniku podziału lub połączenia powstaje nowa jednostka, to jest na dzień poprzedzający dzień wpisu do rejestru połączenia lub podziału,
• poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości.

Pod pojęciem roku obrotowego rozumieć należy rok kalendarzowy lub inny okres, którego okres trwania wynosi 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.

Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny.

Jednostki mikro mogą skorzystać z uproszczeń w sprawozdawczości już za 2014 r.

Aktywa

Bilans – najprościej rzecz ujmując – jest przedstawieniem z jednej strony majątku, jaki posiada firma (nazywanego aktywami), a z drugiej – źródłami finansowania tego majątku (pasywa).

Ustawa o rachunkowości definiuje aktywa jako kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Aktywa obejmują zasadniczo dwie grupy:

• aktywa trwałe
• aktywa obrotowe

Aktywa obrotowe to ta część aktywów, która w przypadku: 

• rzeczowych aktywów obrotowych – są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy,
• aktywów pieniężnych, instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez inne jednostki, a także wynikającego z kontraktu prawa do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawa do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach – są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne,
• należności krótkoterminowych – obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,
• rozliczeń międzyokresowych – trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Ustawa o rachunkowości