Ważnym krokiem w procesie przygotowywania sprawozdania finansowego jest wybór składników, które zostaną w nim uwzględnione. Ten wybór zależy od rodzaju jednostki oraz jej statusu w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Decyzję dotyczącą statusu jako jednostki mikro lub małej podejmuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe.
- Uproszczenia w zakresie prezentowanych informacji finansowych
- Uproszczenia dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych
Uproszczenia w zakresie prezentowanych informacji finansowych
Zakres informacji prezentowanych w sprawozdaniu finansowym jest określany przez załączniki do ustawy o rachunkowości. Podstawową wersję sprawozdania finansowego opisuje załącznik nr1. Jeżeli jednostka spełnia określone wymogi ustawowe, ma możliwość sporządzenia uproszczonego sprawozdania finansowego, czyli dla:
• jednostek mikro - załącznik nr 4,
• jednostek małych - załącznik nr 5,
• organizacji pozarządowych, w tym fundacji i stowarzyszeń - załącznik nr 6.
Zarówno w przypadku jednostek mikro, jak i jednostek małych, zakres uproszczeń przyjętych do stosowania musi wynikać z decyzji podjętej przez organ zatwierdzający jednostki.
Ważne!
Wybór stosownych uproszczeń dotyczących sprawozdawczości finansowej musi być dokonany przed sporządzeniem sprawozdania finansowego.
Uproszczenia dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych
Inną kategorią uproszczeń są te, które zostały przewidziane dla jednostek (poza jednostkami zainteresowania publicznego), które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch spośród trzech następujących wielkości (bez konieczności spełnienia kryteriów jednostki małej czy mikro):
• 25 500 000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
• 51 000 000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
• 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
Uproszczenia te dotyczą:
1) klasyfikowania umów leasingu według kryteriów określonych przepisami prawa podatkowego, zamiast przepisami art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości (art. 3 ust. 6 uor),
2) uwzględniania kosztów stałych przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych; ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto (art. 28 ust. 4a uor),
3) wyceny instrumentów finansowych według przepisów ustawy o rachunkowości, zamiast przepisów rozporządzenia o instrumentach finansowych (uproszczenie to nie dotyczy jednostek mikro, bowiem nie wyceniają one aktywów i pasywów według wartości godziwej i skorygowanej ceny nabycia (art. 28b w powiązaniu z art. 28a uor),
4) odstąpienia od ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego (art. 37 ust. 10 uor).
Dodatkowo, jednostki uprawnione (z wyjątkiem m.in. spółek kapitałowych i komandytowo-akcyjnych), posiadające status jednostki mikro lub jednostki małej, mają możliwość korzystania z uproszczeń, które obejmują:
1) rezygnację z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów w zakresie tworzenia odpisów aktualizujących wartość aktywów oraz rezerw na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń (art. 7 ust. 2b uor),
2) dokonywaniu bilansowych odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych według zasad podatkowych (art. 32 ust. 7 oraz art. 33 ust. 1 uor),
3) odstąpieniu od tworzenia biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dotyczących przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych (art. 39 ust. 6 uor).
Joanna Gawrońska
biegły rewident