REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasada istotności, czyli klucz do transparentnych sprawozdań finansowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zasada istotności jako fundament rzetelnej sprawozdawczości finansowej
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przygotowując się do sporządzenia sprawozdania finansowego należy mieć na uwadze jedną z głównych zasad rachunkowości, czyli zasadę istotności. Zasada istotności koncentruje się na identyfikacji informacji, które mogą wpłynąć na decyzje użytkowników sprawozdań finansowych. Jest to fundamentalne kryterium, które pozwala ocenić, które dane są na tyle ważne, że powinny zostać ujawnione w sprawozdaniu finansowym, a które można pominąć bez szkody dla jasności i rzetelności prezentowanych informacji.
rozwiń >

Wprowadzenie do zasady istotności

Zasada istotności jest jednym z kluczowych pojęć w rachunkowości. Zgodnie z polskimi przepisami, zawartymi w ustawie o rachunkowości, każda jednostka, przy sporządzaniu sprawozdania finansowego, jest zobowiązana do prezentowania informacji w sposób jasny, rzetelny i zgodny z rzeczywistym stanem majątkowym i finansowym przedsiębiorstwa. Istotność jest więc miarą znaczenia danej informacji w kontekście całości sprawozdania. Informacja jest istotna, jeśli jej pominięcie lub błędne przedstawienie mogłoby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników.

REKLAMA

Przepisy prawne dotyczące zasady istotności

W polskim prawie rachunkowym, zasada istotności jest ściśle powiązana z przepisami ustawy o rachunkowości. Artykuły tej ustawy określają, jakie informacje powinny być ujawniane w sprawozdaniach finansowych i w jaki sposób. Zasada istotności jest interpretowana przez organy nadzorcze, takie jak Komisja Nadzoru Finansowego, oraz przez standardy rachunkowości, które dostarczają wytycznych, jak stosować tę zasadę w praktyce.

Ważne

Zasada istotności została uregulowana w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym "jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację obowiązku określonego w art. 4 ust. 1 (tj. jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy)". Natomiast w art. 4 ust. 4a ustawodawca wskazuje: "Stosując przepisy ustawy, jednostka kieruje się zasadą istotności. Informacje wykazywane w sprawozdaniu finansowym oraz skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych sprawozdań. Nie można uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli wszystkie nieistotne pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne".

Kryteria istotności i zastosowanie w praktyce

Istotność nie jest wartością stałą i nie można jej określić jednoznacznie dla wszystkich jednostek. Zależy ona od wielu czynników, takich jak wielkość, rodzaj i specyfika działalności przedsiębiorstwa. W praktyce, ocena istotności wymaga od osoby sporządzającej sprawozdanie finansowe wiedzy specjalistycznej i doświadczenia zawodowego. Kryteria istotności mogą obejmować kwotowe limity, procentowe udziały w poszczególnych pozycjach sprawozdania, a także czynniki jakościowe, takie jak wpływ na reputację firmy czy ryzyko prawne.

Praktyczne zastosowanie zasady istotności wymaga analizy każdej pozycji sprawozdania finansowego pod kątem jej wpływu na ocenę sytuacji finansowej i wyników działalności przedsiębiorstwa. To oznacza, że nie wszystkie błędy czy pominięcia są na tyle istotne, aby wymagały korekty. Jednakże, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że pominięcie lub błąd mogą wpłynąć na decyzje użytkowników, powinny zostać skorygowane.

Istotność a jakość informacji finansowej

Jakość informacji finansowej jest bezpośrednio związana z zasadą istotności. Informacje prezentowane w sprawozdaniu finansowym powinny być nie tylko rzetelne i zgodne z rzeczywistością, ale również istotne. Oznacza to, że muszą one umożliwiać użytkownikom dokonanie właściwej oceny sytuacji finansowej, wyników działalności oraz przepływów pieniężnych jednostki.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Istotność w kontekście międzynarodowych standardów rachunkowości

Chociaż zasada istotności jest uniwersalna dla wszystkich systemów rachunkowości, jej interpretacja może się różnić w zależności od przyjętych standardów. W Polsce, oprócz ustawy o rachunkowości, należy również uwzględnić Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), które mogą być stosowane przez niektóre jednostki. MSSF definiują istotność w kontekście wpływu na decyzje ekonomiczne użytkowników, co jest zbieżne z polskimi regulacjami.

Wybrane problemy związane z zasadą istotności

W praktyce, stosowanie zasady istotności może rodzić szereg problemów. Do najczęstszych należą trudności z oceną, które informacje są istotne, zwłaszcza w sytuacjach granicznych. Ponadto, istnieje ryzyko nadmiernej agregacji danych, co może prowadzić do ukrycia istotnych informacji, jak również ryzyko nadmiernej szczegółowości, co może przytłoczyć użytkowników nieistotnymi danymi.

Istotność a etyka zawodowa

Etyka zawodowa księgowych i audytorów ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego stosowania zasady istotności. Odpowiedzialność zawodowa wymaga, aby informacje były prezentowane w sposób uczciwy i obiektywny. Zasada istotności jest więc ściśle związana z etyką zawodową, gdyż wymaga od specjalistów rachunkowości wykazania się profesjonalnym osądem.
Rozdział 9: Istotność a audyt sprawozdań finansowych

Audyt sprawozdań finansowych również nie może obejść się bez zasady istotności. Audytorzy muszą określić poziom istotności, który będzie stosowany podczas badania sprawozdania, aby zapewnić, że wszystkie istotne aspekty zostaną właściwie zbadane i ocenione.

Podsumowanie i wnioski

Zasada istotności jest fundamentem dla rzetelnego i jasnego prezentowania informacji w sprawozdaniach finansowych. Wymaga ona od osób sporządzających i badających sprawozdania finansowe nie tylko wiedzy i doświadczenia, ale również profesjonalnego osądu i etyki zawodowej. Jej prawidłowe stosowanie jest kluczowe dla zapewnienia użyteczności sprawozdań finansowych dla szerokiego kręgu użytkowników.

Artykuł ten stanowi jedynie zarys tematu zasady istotności w kontekście sporządzania sprawozdań finansowych w Polsce. Pełne omówienie wymagałoby szczegółowej analizy przepisów, standardów rachunkowości oraz praktycznych przykładów ich zastosowania, co przekroczyłoby ramy tej wstępnej prezentacji.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

REKLAMA

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Groszyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Wdrożenie KSeF i JPK_CIT to nie lada wyzwanie dla firm w 2025 r. [KOMENTARZ EKSPERCKI]

Rok 2025 będzie się przełomowy dla większości działów finansowych polskich firm. Wynika to z obowiązków podatkowych nałożonych na przedsiębiorców w zakresie konieczności wdrożenia obligatoryjnego e-fakturowania (KSeF) oraz raportowania danych księgowo- podatkowych w formie nowej schemy JPK_CIT.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

REKLAMA