REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasada istotności, czyli klucz do transparentnych sprawozdań finansowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zasada istotności jako fundament rzetelnej sprawozdawczości finansowej
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przygotowując się do sporządzenia sprawozdania finansowego należy mieć na uwadze jedną z głównych zasad rachunkowości, czyli zasadę istotności. Zasada istotności koncentruje się na identyfikacji informacji, które mogą wpłynąć na decyzje użytkowników sprawozdań finansowych. Jest to fundamentalne kryterium, które pozwala ocenić, które dane są na tyle ważne, że powinny zostać ujawnione w sprawozdaniu finansowym, a które można pominąć bez szkody dla jasności i rzetelności prezentowanych informacji.

rozwiń >

Wprowadzenie do zasady istotności

Zasada istotności jest jednym z kluczowych pojęć w rachunkowości. Zgodnie z polskimi przepisami, zawartymi w ustawie o rachunkowości, każda jednostka, przy sporządzaniu sprawozdania finansowego, jest zobowiązana do prezentowania informacji w sposób jasny, rzetelny i zgodny z rzeczywistym stanem majątkowym i finansowym przedsiębiorstwa. Istotność jest więc miarą znaczenia danej informacji w kontekście całości sprawozdania. Informacja jest istotna, jeśli jej pominięcie lub błędne przedstawienie mogłoby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników.

REKLAMA

Autopromocja

Przepisy prawne dotyczące zasady istotności

W polskim prawie rachunkowym, zasada istotności jest ściśle powiązana z przepisami ustawy o rachunkowości. Artykuły tej ustawy określają, jakie informacje powinny być ujawniane w sprawozdaniach finansowych i w jaki sposób. Zasada istotności jest interpretowana przez organy nadzorcze, takie jak Komisja Nadzoru Finansowego, oraz przez standardy rachunkowości, które dostarczają wytycznych, jak stosować tę zasadę w praktyce.

Ważne

Zasada istotności została uregulowana w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym "jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację obowiązku określonego w art. 4 ust. 1 (tj. jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy)". Natomiast w art. 4 ust. 4a ustawodawca wskazuje: "Stosując przepisy ustawy, jednostka kieruje się zasadą istotności. Informacje wykazywane w sprawozdaniu finansowym oraz skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych sprawozdań. Nie można uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli wszystkie nieistotne pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne".

Kryteria istotności i zastosowanie w praktyce

REKLAMA

Istotność nie jest wartością stałą i nie można jej określić jednoznacznie dla wszystkich jednostek. Zależy ona od wielu czynników, takich jak wielkość, rodzaj i specyfika działalności przedsiębiorstwa. W praktyce, ocena istotności wymaga od osoby sporządzającej sprawozdanie finansowe wiedzy specjalistycznej i doświadczenia zawodowego. Kryteria istotności mogą obejmować kwotowe limity, procentowe udziały w poszczególnych pozycjach sprawozdania, a także czynniki jakościowe, takie jak wpływ na reputację firmy czy ryzyko prawne.

Praktyczne zastosowanie zasady istotności wymaga analizy każdej pozycji sprawozdania finansowego pod kątem jej wpływu na ocenę sytuacji finansowej i wyników działalności przedsiębiorstwa. To oznacza, że nie wszystkie błędy czy pominięcia są na tyle istotne, aby wymagały korekty. Jednakże, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że pominięcie lub błąd mogą wpłynąć na decyzje użytkowników, powinny zostać skorygowane.

Istotność a jakość informacji finansowej

Jakość informacji finansowej jest bezpośrednio związana z zasadą istotności. Informacje prezentowane w sprawozdaniu finansowym powinny być nie tylko rzetelne i zgodne z rzeczywistością, ale również istotne. Oznacza to, że muszą one umożliwiać użytkownikom dokonanie właściwej oceny sytuacji finansowej, wyników działalności oraz przepływów pieniężnych jednostki.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Istotność w kontekście międzynarodowych standardów rachunkowości

Chociaż zasada istotności jest uniwersalna dla wszystkich systemów rachunkowości, jej interpretacja może się różnić w zależności od przyjętych standardów. W Polsce, oprócz ustawy o rachunkowości, należy również uwzględnić Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), które mogą być stosowane przez niektóre jednostki. MSSF definiują istotność w kontekście wpływu na decyzje ekonomiczne użytkowników, co jest zbieżne z polskimi regulacjami.

Wybrane problemy związane z zasadą istotności

W praktyce, stosowanie zasady istotności może rodzić szereg problemów. Do najczęstszych należą trudności z oceną, które informacje są istotne, zwłaszcza w sytuacjach granicznych. Ponadto, istnieje ryzyko nadmiernej agregacji danych, co może prowadzić do ukrycia istotnych informacji, jak również ryzyko nadmiernej szczegółowości, co może przytłoczyć użytkowników nieistotnymi danymi.

Istotność a etyka zawodowa

REKLAMA

Etyka zawodowa księgowych i audytorów ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego stosowania zasady istotności. Odpowiedzialność zawodowa wymaga, aby informacje były prezentowane w sposób uczciwy i obiektywny. Zasada istotności jest więc ściśle związana z etyką zawodową, gdyż wymaga od specjalistów rachunkowości wykazania się profesjonalnym osądem.
Rozdział 9: Istotność a audyt sprawozdań finansowych

Audyt sprawozdań finansowych również nie może obejść się bez zasady istotności. Audytorzy muszą określić poziom istotności, który będzie stosowany podczas badania sprawozdania, aby zapewnić, że wszystkie istotne aspekty zostaną właściwie zbadane i ocenione.

Podsumowanie i wnioski

Zasada istotności jest fundamentem dla rzetelnego i jasnego prezentowania informacji w sprawozdaniach finansowych. Wymaga ona od osób sporządzających i badających sprawozdania finansowe nie tylko wiedzy i doświadczenia, ale również profesjonalnego osądu i etyki zawodowej. Jej prawidłowe stosowanie jest kluczowe dla zapewnienia użyteczności sprawozdań finansowych dla szerokiego kręgu użytkowników.

Artykuł ten stanowi jedynie zarys tematu zasady istotności w kontekście sporządzania sprawozdań finansowych w Polsce. Pełne omówienie wymagałoby szczegółowej analizy przepisów, standardów rachunkowości oraz praktycznych przykładów ich zastosowania, co przekroczyłoby ramy tej wstępnej prezentacji.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obejmie duże firmy, a od 2026 wszystkich podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

REKLAMA