Firma (spółka) jako płatnik ma więc obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia do urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od zapewnionych zleceniobiorcom środków technicznych, takich jak: telefon komórkowy, samochód służbowy, komputer, a także od pokrytych kosztów związanych z wykonywaniem kontraktów menedżerskich, takich jak m.in. koszty przejazdów, usług hotelowych, organizacji spotkań.
W wyroku z 6 grudnia 2012 r. (sygn. akt II FSK 709/11) NSA wskazał bowiem, iż podlegającym opodatkowaniu przychodem osób wykonujących umowy o zarządzanie na rzecz firmy jest bowiem w szczególności udostępnienie w celu wykonania usług przez te osoby na rzecz firmy przewidzianych umową składników jej majątku oraz ponoszenie przez firmę zgodnie z umową innych kosztów związanych z wykonaniem przez te osoby usług na jej rzecz. Ponadto, zdaniem Sądu, ponoszone przez firmę wydatki na rzecz osób fizycznych na podstawie zawartych z nimi umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, związane z eksploatacją samochodów służbowych, telefonów komórkowych, komputerów, stanowią element ich dodatkowego wynagrodzenia i są przychodami w rozumieniu art. 13 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.). Stąd płatnicy są zobowiązani do poboru zaliczek na podatek dochodowy od świadczeń niepieniężnych stawianych do dyspozycji podatników z tytułu umów o zarządzanie.
NSA wyjaśnił przy tym, że skoro zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., przychodem jest określone w kontrakcie wynagrodzenie za wykonywanie określonych czynności, jak również wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, to wydatki uznane za elementy dodatkowego wynagrodzenia osoby zarządzającej firmą (w rozpatrywanym przypadku koszty, jakie firma ponosi w związku z eksploatacją środków majątkowych udostępnionych zleceniobiorcom, tj. samochodów, komputerów i telefonów), stanowią przychody w rozumieniu art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f., a ich wielkość wpływa na kształt podstawy opodatkowania osoby zarządzającej firmą. Wskazane wydatki odpowiadają bowiem pracy menedżera wykonywanej na podstawie zawartej umowy o zarządzaniu przedsiębiorstwem (tak też: NSA w wyroku z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. II FSK 1389/07).
Artykuł 13 pkt 9 u.p.d.o.f. stanowi, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7. Oznacza to, że niezależnie od formy wykonywania działalności, przychody osób wynikające z zawartych umów o zarządzanie są traktowane jako przychody pochodzące z działalności wykonywanej osobiście. Wszelkie przychody z tytułu umów menedżerskich są zatem kwalifikowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście.
Kiedy program lojalnościowy nie będzie podlegał opodatkowaniu
Zasady opodatkowania przychodu uzyskanego ze zbycia akcji
W jakich przypadkach podatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodu
Art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f. określa natomiast obowiązki płatników i zasady pobierania zaliczek na podatek dochodowy. Od dnia 1 stycznia 2007 r. zmieniony art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f. stanowi, że obowiązkiem poboru zaliczki (zryczałtowanego podatku) są objęte podmioty, które nie tyle dokonują "wypłaty świadczeń", co "dokonują świadczeń". Tak znowelizowany przepis wyraźnie wskazuje zatem nie tylko na przychody pieniężne, ale również przychody w postaci świadczeń rzeczowych i innych nieodpłatnych świadczeń, od których płatnik pobierać może i powinien zaliczkę na podatek także od świadczeń niepieniężnych. Jednakże, zgodnie z dodanym od dnia 1 stycznia 2007 r. art. 41 ust. 7 pkt 3 u.p.d.o.f., jeżeli przedmiotem świadczeń, o których mowa w art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f. nie są pieniądze, to podatnik jest obowiązany wpłacić płatnikowi kwotę zaliczki lub należnego zryczałtowanego podatku przed udostępnieniem wygranej (nagrody) lub świadczenia. NSA zauważył jednak, iż obowiązujący od dnia 1 stycznia 2007 r. przepis art. 41 ust. 7 pkt 3 u.p.d.o.f. dotyczy obowiązków podatnika, a nie płatnika, a więc nie zmienia obowiązków płatnika.
Sąd wyjaśnił też, że do poniesienia wydatków na rzecz zleceniobiorców firma zobowiązała się w zawartych umowach o zarządzanie, zaś świadczone przez te osoby usługi miały bezsprzecznie wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu firmy, a wydatki firmy poniesione na ich rzecz stanowiły ich dodatkowe wynagrodzenie, zatem w konsekwencji wydatki te stanowiły koszt uzyskania przychodu firmy.
Odnosząc się do powyższego wyroku NSA Ministerstwo Finansów poinformowało PAP, że menedżer, który używa do celów służbowych aut, laptopów czy telefonów, należących do firmy, nie ma z tego tytułu dodatkowego przychodu, czyli nie musi płacić podatku dochodowego. Resort wyjaśnił, że majątek zlecającego używany przez menedżera tylko do celów służbowych nie może być uznany za nieodpłatne świadczenie, od którego zlecający powinien pobrać zaliczki na PIT. Udostępnienie menedżerowi sprzętu firmowego ma jedynie zabezpieczyć realizację kontraktu menedżerskiego. Zdaniem MF, przychód z nieodpłatnych świadczeń powstanie dopiero wtedy, gdy menedżer wykorzysta ten sprzęt do celów osobistych. Wtedy też firma powinna pobrać zaliczki na podatek dochodowy.
Wynagrodzenia specjalistów i menadżerów - raport
Czy odszkodowanie należne pracownikowi podlega ochronie przed potrąceniem
MF przypomniało także, że koszty podatkowe z tytułu kontraktu menedżerskiego zostały ustalone w tej samej wysokości, jak koszty pracownika na etacie, ponieważ charakter czynności świadczonych przez menedżera na podstawie kontraktu jest zbliżony do czynności wykonywanych w ramach umowy o pracę. Szkoda tylko, że takie wyjaśnienia nie zostały sformułowane w formie wiążącej interpretacji.
A.J.
Zespół Doradców Podatkowych Jacek Czernecki Spółka z o. o.
ul. Zagrody 20a, 30-318 Kraków
tel.: 12 260 98 10, e-mail: doradcy@doradcy.pl, www.doradcy.pl
Usługi księgowe i doradztwo podatkowe,
pomoc prawno-podatkowa oraz reprezentacja
Klienta przed aparatem skarbowym.