Stawki VAT na 2019 rok przyjęte przez Sejm
Faktury ze stawką VAT 0% - co oznaczają i kiedy można je wystawiać?
W niektórych, ściśle określonych przypadkach, przedsiębiorca będący VAT-owcem może wystawiać faktury ze stawką VAT 0%. W takim przypadku przedsiębiorca musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT i rozliczać sprzedaż za pomocą deklaracji VAT. Sprzedaż objęta stawką 0% musi figurować na deklaracji VAT wraz z pozostałą sprzedażą, mimo że nie wylicza się od niej podatku należnego (podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego).
Wbrew pozorom sprzedaż udokumentowana fakturą VAT ze stawką 0% wciąż jest sprzedażą opodatkowaną. Oznacza to, że prowadząc sprzedaż opodatkowaną VAT-em 0%, przedsiębiorca ma takie same prawa do rozliczania VAT-u od zakupów, jak przedsiębiorcy stosujący inne stawki VAT, np. 23%. Innymi słowy, ma on np. prawo wnioskować o zwrot VAT-u od zakupów służących sprzedaży opodatkowanej VAT-em 0%.
Polecamy: Biuletyn VAT
Zasady dotyczące zerowej stawki podatku od towarów i usług zmieniły się w 2011 r. Wcześniej stawka 0% obowiązywała np. na książki, wydawnictwa oraz czasopisma specjalistyczne. Natomiast obecnie książki oznaczone odpowiednimi symbolami ISBN są objęte stawką VAT 5%, zaś pozostałe wymagają zastosowania 23-procentowej stawki VAT-u.
Zmiana przepisów w 2011 r. nie zniosła jednak całkowicie możliwości zastosowania zerowej stawki podatku, dlatego faktury 0% nadal są w obiegu.
Ustawa o VAT oraz odrębne rozporządzenie określają która sprzedaż daje prawo do zastosowania stawki 0%. Wśród niej znajdują się m.in.:
- eksport towarów oraz usługi związane z eksportem,
- Wewnątrzwspólnotowa Dostawa Towarów (WDT),
- transport lotniczy, morski i międzynarodowy.
Przepisy pozwalają zastosować zerową stawkę VAT nie tylko wobec samych usług transportowych drogą lotniczą, ale również wobec szeregu usług i transakcji związanych z tą formą transportu. Znajdują się wśród nich zakupy części zamiennych do maszyn (samolotów, śmigłowców), wyposażenia pokładowego czy przewozy w transporcie międzynarodowym.
Podobne, szerokie ujęcie obowiązuje w przypadku transportu morskiego. Zerowa stawka VAT obowiązuje w przypadku świadczonych w portach morskich usług, które:
- polegają na obsłudze środków transportu lądowego i żeglugi śródlądowej będącego transportem międzynarodowym,
- dotyczą obsługi transportu morskiego,
- są świadczone wobec armatorów morskich i mają związek z potrzebami transportu morskiego, rybołówstwa morskiego i morskich statków ratowniczych.
Faktura VAT RR - kiedy można odliczyć VAT?
Z kolei transakcje wewnątrzwspólnotowe dotyczą tych usług i sprzedaży towarów, w których kontrahentem dla polskiej firmy jest odbiorca mający siedzibę na terenie Unii Europejskiej. Warunkiem jest posiadanie przez zagranicznego kontrahenta numeru VAT-UE (w Polsce określanego jako europejski numer NIP) służącego do celów transakcji wewnątrzwspólnotowych.
Zwolnienie z VAT, czyli faktury ze „stawką zw”
Zastosowanie stawki VAT 0% nie oznacza zwolnienia z opodatkowania - zwolnienie opisują odrębne przepisy ustawy o VAT. Sprzedaż zwolnioną z opodatkowania można oznaczyć na fakturze stosując skrót „zw”, czyli „zwolniony z opodatkowania”. Lista towarów i usług, jakie można objąć fakturą zw znajduje się w ustawie o VAT. Obejmuje ona m.in.:
- niektóre usługi edukacyjne (np. szkolenia BHP),
- niektóre usługi związane ze sportem i rekreacją,
- usługi związane ze służbą zdrowia i psychologią,
- usługi finansowe.
Zapraszamy na forum Księgowość
Jak dokonać likwidacji części majątku firmowego?
Przedsiębiorcy prowadzący wyłącznie sprzedaż zwolnioną z opodatkowania nie muszą rejestrować się jako podatnicy VAT. W takim przypadku dokumentują sprzedaż rachunkami, na których żadna informacja o VAT nie figuruje. Jeśli jednak zdecydują się zarejestrować jako podatnicy VAT (bierni lub czynni), mogą wówczas wystawiać faktury. Jeżeli te faktury dokumentują sprzedaż zwolnioną z VAT, w miejscu stawki VAT zamieszcza się określenie „zw”.
Najważniejszą różnicą pomiędzy „stawką zw” a VAT 0% jest możliwość rozliczania podatku VAT od zakupów. Sprzedaż z zerową stawką podatku, opisana powyżej, pozwala przedsiębiorcy na rozliczanie podatku od zakupów, w tym wnioskowanie o zwrot. Natomiast sprzedaż zwolniona z opodatkowania nie daje takiego prawa, nawet wówczas, gdy przedsiębiorca jest zarejestrowany jako VAT-owiec.
Jakie prawa i obowiązki wiążą się ze sprzedażą mieszaną?
Sprzedaż zwolnioną z VAT można połączyć ze sprzedażą opodatkowaną (dowolną stawką, także 0%) i wtedy mówimy o tzw. sprzedaży mieszanej. W takiej sytuacji przedsiębiorca może obniżać należny VAT o kwotę podatku naliczonego (od zakupów), ale do tego celu uwzględnia tylko sprzedaż opodatkowaną. Aby rozliczyć VAT, przedsiębiorca prowadzący sprzedaż mieszaną musi więc dzielić generowane koszty według tego z którą sprzedażą są powiązane. Można wyróżnić 3 sytuacje:
1. Zakupy związane tylko ze sprzedażą zwolnioną nie dają możliwości rozliczania VAT.
2. Zakupy związane tylko ze sprzedażą opodatkowaną dają pełną możliwość rozliczania VAT.
3. Zakupy służące zarówno sprzedaży opodatkowanej, jak i zwolnionej pozwalają na rozliczanie VAT według proporcji (procentowego udziału sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej w obrocie firmy).
Proporcja stosowana w danym roku podatkowym przy sprzedaży mieszanej jest ustalana biorąc pod uwagę obrót firmy w poprzednim roku podatkowym. Następnie, po zakończeniu roku podatkowego, porównuje się zastosowaną proporcję z faktycznym procentowym udziałem sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej w obrocie firmy. Na tej podstawie należy dokonać korekty rozliczenia VAT za poprzedni rok.
Pod jakim adresem można zarejestrować działalność gospodarczą?
Sebastian Bobrowski
Dyrektor Finansowy inFakt