Jak przygotować firmę na zmiany w VAT w 2014 r.
Koszty poniesione przed rejestracją działalności gospodarczej można rozliczać
Osoby planujące założenie firmy często pierwsze wydatki ponoszą przed faktycznym rozpoczęciem działalności. Nabywają usługi doradcze w celu pozyskania środków finansowych lub dotacji, kupują usługi marketingowe, strony www, ulotki, zlecają wykonanie pieczątek. Ponadto, ponoszą wydatki na remont lub przebudowę lokalu, czy też płacą pierwszy czynsz za wynajem wybranego pomieszczenia, które trzeba zająć bez czekania na dopełnienie formalności związanych z założeniem firmy. W związku z tym powstaje pytanie, czy wydatki poniesione przed rozpoczęciem działalności mogą stanowić koszty uzyskania przychodu?
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych definiuje koszty uzyskania przychodu jako te, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, oprócz odgórnie wykluczonych przez ustawę (jest to np. zapłacony podatek dochodowy). Przepisy ustawy nie zabraniają jednak zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakupy związane z przyszłą działalnością gospodarczą. Oczywiście o ile są (a w zasadzie będą) związane z tą działalnością.
Należy też odpowiednio udokumentować poniesione wydatki. Aby je wpisać w koszty podatkowe trzeba posiadać faktury lub rachunki wystawione na imię i nazwisko przyszłego przedsiębiorcy. W przypadku niektórych opłat (np. niektóre pozwolenia, czy opłaty na rzecz państwa) niezbędnych przy prowadzeniu działalności, wystarczy dowód zapłaty tego wydatku (np. potwierdzenie przelewu).
Wydatki poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej podlegają zaliczeniu w koszty podatkowe w miesiącu, w którym wchodzą do użytkowania w firmie. Często jest to po prostu pierwszy okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał) po założeniu firmy.
Od 1 października 2013 r. nieodpłatne przekazywanie żywności bez VAT
Tę kwestię warto także opisać na przykładzie:
Jan Kowalski zdecydował, że 1 września 2013 r. założy firmę świadczącą usługi reklamowe. Jednak stronę internetową postanowił założyć wcześniej, aby na wrzesień być gotowym i mieć już pierwszych klientów. Kupił więc domenę i zlecił stworzenie strony internetowej 1 marca 2013 r. Na usługę utrzymania domeny wydał 50 zł netto, natomiast strona internetowa kosztowała go 2000 zł netto. Na każdy z tych kosztów wziął fakturę wystawioną na swoje prywatne dane. W związku z tym w pierwszym miesiącu prowadzenia firmy (wrzesień) może od razu zapisać w kosztach kwotę 2050 zł.
Środki trwałe kupione przed założeniem firmy także można rozliczać
Nieco inaczej traktowane są te wydatki sprzed rozpoczęcia działalności, którą są warte więcej niż 3500 zł. Chodzi o tzw. środki trwałe, czyli zazwyczaj maszyny, samochody osobowe i ciężarowe, czy drogie oprogramowanie. Jeśli takie zakupy zostały dokonane przed założeniem firmy, to po starcie z biznesem jak najbardziej mogą stanowić koszty. Rozlicza się je na zasadach amortyzacji - stopniowo zapisując w kosztach określoną część wartości danej rzeczy lub jednorazowo, o ile amortyzacja jednorazowa jest możliwa (np. nie jest możliwa w przypadku samochodów osobowych). Aby składnik majątku prywatnego stał się częścią majątku firmowego należy spisać o tym oświadczenie i zachować je w dokumentacji oraz ująć tę część majątku w ewidencji środków trwałych.
Powyższa sytuacja najczęściej dotyczy samochodów osobowych, które zostały zakupione przed założeniem firmy, a następnie służą do prowadzenia działalności. Wydatek na taki pojazd jak najbardziej można rozliczać w ramach firmy, na zasadach amortyzacji, przy czym nie ma możliwości zastosowania amortyzacji jednorazowej (samochody osobowe są z niej wyłączone). A zatem jedyna opcja, to rozliczanie zakupu samochodu niejako „na raty”, czyli stopniowo ujmując w kosztach odpisy amortyzacyjne będące określoną częścią wartości pojazdu. Do tego celu nie trzeba dysponować żadnym dowodem zakupu pojazdu - wystarczy dokonać wyceny na podstawie cen rynkowych.
Co grozi za zarabianie bez założenia działalności gospodarczej?
Usługi finansowe zakupione przed założeniem firmy
Jednym z głównych problemów osób rozpoczynających działalność gospodarczą jest uzyskanie środków pieniężnych na start. Przedsiębiorcy często posiłkują się kredytami, jednak przed rozpoczęciem działalności zwykle nie ma możliwości wzięcia kredytu „na firmę”, więc aby uzyskać finansowanie, przedsiębiorcy biorą je jako osoby prywatne. Czy odsetki od takich kredytów można rozliczyć w kosztach?
Koszty związane z obsługą kredytów, czy pożyczek wziętych przez przyszłego przedsiębiorcę jako osoba prywatna, są kosztami uzyskania przychodów z działalności gospodarczej, pod warunkiem, że służą firmie. Jeżeli kredyt posłużył do zakupu wyposażenia, nabycia usług lub środków trwałych, które zostaną wykorzystane w działalności gospodarczej to wszystkie koszty kredytu, np. odsetki, prowizje, czy inne opłaty z nim związane są kosztem działalności gospodarczej. Oczywiście, odsetki od tego kredytu płacone już po założeniu firmy nadal mogą stanowić koszty.
Odliczenie VAT od zakupów przed rozpoczęciem działalności gospodarczej
Główna zasada dotycząca VAT mówi, że VAT można odliczyć od tych zakupów, które służą wykonywaniu „czynności opodatkowanych”, czyli w praktyce służą prowadzeniu działalności gospodarczej czynnego podatnika VAT. Podatek można odliczyć z faktur w okresie (miesiącu lub kwartale) ich otrzymania lub w dwóch kolejnych okresach. A co, jeżeli zakupy zostały poczynione przed założeniem firmy?
VAT z faktury wystawionej na dane przyszłego przedsiębiorcy można odliczyć w ramach deklaracji VAT po założeniu firmy. Decydują o tym te same zasady, które standardowo pozwalają rozliczać VAT. Ważne jednak, aby faktury te spełniały następujące warunki:
- muszą być wystawione na imię i nazwisko przedsiębiorcy,
- zakupy muszą służyć do działalności gospodarczej (tzn. do wykonywania czynności opodatkowanych VAT-em),
- odliczenie VAT od tych zakupów nie jest wyłączone przez przepisy.
Nie ma tu znaczenia, że przyszły przedsiębiorca posługuje się na fakturze jedynie imieniem i nazwiskiem oraz brakuje numeru NIP. Nie można natomiast odliczać VAT-u z faktur wystawionych na małżonka lub inną osobę. Odliczenie można zastosować jedynie przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej, co oznacza, że np. nie ma możliwości odliczenia VAT-u przez spółkę cywilną, jeżeli zakupy dokonywane są na nazwisko jednego ze wspólników.
Trzeba też pamiętać, że zasada wspomniana na początku, według której VAT odlicza się w okresie otrzymania faktury lub w dwóch kolejnych, również tutaj obowiązuje. VAT z faktur dokumentujących wydatki sprzed założenia firmy można odliczyć, o ile faktury te pochodzą maksymalnie z dwóch miesięcy lub kwartałów poprzedzających złożenie pierwszej deklaracji VAT.
Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach
Jak ustanowić pełnomocnika firmy przez internet
Sebastian Bobrowski
Dyrektor Finansowy inFakt