REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co grozi za zarabianie bez założenia działalności gospodarczej?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sebastian Bobrowski
InFakt.pl
Co grozi za zarabianie bez założenia działalności gospodarczej?
Co grozi za zarabianie bez założenia działalności gospodarczej?

REKLAMA

REKLAMA

Ciągła i zorganizowana działalność zarobkowa jest w Polsce uznawana za działalność gospodarczą. Jednak definicja działalności według przepisów jest nieprecyzyjna, dlatego może się zdarzyć, że ktoś nie zarejestruje firmy, mimo że zdaniem urzędników powinien to zrobić. Co grozi w takiej sytuacji?

REKLAMA

Autopromocja

Podatki 2018

Jak przepisy definiują działalność gospodarczą?

Kluczową kwestią dla niniejszego artykułu jest definicja działalności gospodarczej. Znajduje się ona w kilku aktach prawnych i warto zajrzeć do wszystkich z nich.

REKLAMA

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej mówi, że działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Z kolei ordynacja podatkowa definiuje działalność gospodarczą jako każdą działalność zarobkową, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet wówczas, gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kolejne definicje, podobne w konstrukcji do powyższych, można znaleźć w ustawie o podatku dochodowym oraz w ustawie o VAT. Warto jeszcze zajrzeć do ustawy o ubezpieczeniach społecznych. To w końcu od niej zależy, którzy przedsiębiorcy są zobowiązani do opłacania składek ZUS. Według tej ustawy za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

- osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,

- twórcę i artystę,

- osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu,

- wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

- osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Polecamy:  Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

Te wszystkie definicje można sprowadzić do jednego: każda zorganizowana działalność zarobkowa prowadzona w sposób ciągły może zostać uznana za prowadzenie działalności gospodarczej. Przepisy podatku dochodowego wyłączają tu jedynie następującą działalność zarobkową:

- opartą na umowach o pracę i umowach cywilnoprawnych (np. umowy o dzieło, zlecenia) podpisywanych z przedsiębiorcami,

- najem i dzierżawę, np. lokalu mieszkalnego, budynku na cele reklamowe,

- przychody z praw majątkowych (np. zarabianie na prawach autorskich, otrzymywanie tantiem autorskich, udzielenie licencji na odsprzedaż samodzielnie napisanego programu komputerowego).

REKLAMA

Niestety, nieco inaczej działalność gospodarczą definiuje Ustawa o VAT, co oznacza, że np. osoby najmujące budynki podlegają pod VAT i mogą być zmuszone do zarejestrowania jako VAT-owcy (choć bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej jako takiej).

Przy czym należy tu pamiętać, że nie ma znaczenia wysokość uzyskiwanych przychodów. Nawet małe zyski z działalności, np. polegającej na prowadzeniu bloga, strony internetowej, kanału na YouTube, sprzedaży w Internecie,  uzyskiwane regularnie i wymagające podjęcia szeregu czynności mogą zostać uznane za prowadzenie działalności gospodarczej.

Prowadzenie działalności bez rejestracji i bez opłacania podatków


Z pewnością najgorsza sytuacja pojawia się wówczas, gdy ktoś prowadzi działalność gospodarczą bez jej rejestracji i nie opłaca żadnych podatków. Jakie wówczas czekają  konsekwencje?


1. Brak zapłaty podatku dochodowego

Według ogólnej zasady wszystkie przychody należy opodatkować, nawet jeśli nie prowadzi się działalności gospodarczej. Brak zapłaty podatku dochodowego to w praktyce osiąganie przychodów z nieujawnionych źródeł. Niezapłacony podatek dochodowy z pewnością wymaga natychmiastowego uregulowania wraz z odsetkami. Jeżeli urzędnicy uznają, że ktoś powinien działać w ramach działalności gospodarczej, to jest zobowiązany do opłacania zaliczek na podatek dochodowy - regularnie, w trakcie roku. A zatem terminy zaległości mogą być liczone od pierwotnych terminów zapłaty zaliczek. Oprócz tego, istnieje możliwość uzyskania karnej stawki podatku w wysokości 75%, który fiskus nakłada się na przychody z nieujawnionych źródeł (aczkolwiek ta opcja została niedawno zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny).

2. Brak zapłaty VAT-u

Oprócz niezapłaconego podatku dochodowego, problemem może być także VAT. Prowadzona działalność może mieć charakter wymagający bezwzględnej rejestracji VAT i doliczania podatku do każdej sprzedaży. Tak jest np. w związku ze sprzedażą towarów akcyzowych (alkohol, papierosy, paliwo), sprzedażą i obróbką metali szlachetnych, usługami maklerskimi czy komisowymi. Jeśli działalność nie wpisuje się w wymienione czynności, konieczność rejestracji i opłacania VAT są konieczne po przekroczeniu limitu sprzedaży w wysokości 150 tys. zł rocznie.

Jeśli urzędnicy stwierdzą, że VAT nie był płacony mimo takiego obowiązku, z pewnością nakażą uregulowanie zaległej kwoty wraz z odsetkami. Tutaj warto zauważyć, że można być VAT-owcem nie prowadząc działalności gospodarczej. A zatem osoba, która uważa, że jej  działalność nie jest ciągła i zorganizowana, więc jej nie rejestruje w CEIDG, może być i tak zobowiązana do bycia podatnikiem VAT. Wówczas musi zarejestrować się za pomocą formularza VAT-R, a następnie składać deklaracje VAT-7(K) i opłacać podatek.


Jakie są kary za prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji?

Osoby, które prowadzą działalność bez jej rejestracji, ale opłacają podatki i tak mogą mieć problemy, jeśli urzędnicy uznają, że założenie firmy było w ich wypadku obowiązkowe. Jest to związane z tym, że prowadzenie firmy bez jej rejestracji to po prostu czyn zabroniony. Poza tym, działalność to szereg obowiązków, których niedopełnienie ma dotkliwe konsekwencje.

1. Samo osiąganie przychodów bez rejestracji firmy jest karalne

Zgodnie z kodeksem wykroczeń kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny. Tej samej karze podlega ten, kto nie dopełnia obowiązku zgłaszania do ewidencji działalności gospodarczej (CEIDG) zmian danych objętych wpisem. Zmiany te trzeba zgłaszać w terminie do 7 dni od ich wystąpienia. Dotyczą wszelkich informacji zawartych w CEIDG, np. miejsca zamieszkania, nazwy firmy, numeru konta bankowego, czy firmy prowadzącej księgowość i miejsca przechowywania dokumentacji.

Jak ustanowić pełnomocnika firmy przez internet


2. Konsekwencje nieprowadzenia księgowości i braku kasy fiskalnej

Dodatkowo prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji powoduje, że przedsiębiorca nie prowadzi księgowości. Chodzi np. o wystawianie faktur lub rachunków, uzupełnianie i drukowanie KPiR, prowadzenie rejestrów VAT, ewidencji sprzedaży, czy dokumentacji związaną z kasą fiskalną. Oprócz tego, może się zdarzyć, że taka osoba nie składa deklaracji VAT, mimo że może mieć taki obowiązek. W przypadku ujawnienia takiej sytuacji, przedsiębiorca może zostać ukarany grzywną za każdą  z tych rzeczy z osobna. Np. za brak złożonej deklaracji VAT można spodziewać się mandatu w wysokości 200 zł.

Efekty nieprowadzenia księgowości mogą być jeszcze inne. Otóż nawet jeśli przedsiębiorca odprowadzał zaliczki na podatek dochodowy, to bez prowadzenia księgowości mogą one być nieprawidłowej wysokości. Co ciekawe, powstałe różnice mogą być również nadpłatą podatku, ponieważ prowadzenie działalności i rozliczanie na zasadach ogólnych lub liniowo zezwala na rozliczanie faktycznie poniesionych kosztów uzyskania przychodów (np. według rachunków i faktur), które obniżają zaliczki do zapłaty.

Jeszcze inna kwestia, to prowadzenie sprzedaży bez kasy fiskalnej i wydawania paragonów mimo takiej konieczności. Na ten fakt muszą uważać osoby oferujące usługi lub towary osobom prywatnym. Za brak stosowania kasy fiskalnej mimo takiego obowiązku również grozi grzywna, najczęściej w postaci mandatu.


3. Konsekwencje wynikające z nieopłacania składek ZUS

Podstawowy obowiązek w związku z założeniem firmy to rejestracja w ZUS-ie. W jej konsekwencji trzeba opłacać składki - społeczne i zdrowotne. Będąc przedsiębiorcą tego obowiązku nie można uniknąć, gdyż wynika wprost z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Co za tym idzie, brak założenia firmy mimo takiej konieczności oznacza niespełnienie ustawowego obowiązku rejestracji w ZUS-ie oraz zaległości w opłacaniu składek.

W związku z tym, jeśli wyjdzie na jaw fakt prowadzenia działalności gospodarczej bez jej rejestracji, ZUS może upomnieć się o opłacenie zaległych składek. Okres zaległości może być liczony od momentu faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, co zostanie ustalone np. w trakcie kontroli. W przypadku ujawnienia przez ZUS takiej sytuacji, ZUS może wymierzyć płatnikowi składek opłatę dodatkową do wysokości 100% nieopłaconych składek. Do zaległej kwoty składek ZUS doliczone zostaną także odsetki obliczane tak, jak dla zaległości podatkowych.

W jakim zakresie inwestor jest odpowiedzialny za zobowiązania wobec podwykonawcy?

Zapraszamy na forum Księgowość

Sebastian Bobrowski

Dyrektor Finansowy inFakt

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

REKLAMA

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

REKLAMA

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

REKLAMA