Nie wszystkie z zaproponowanych zmian są jednak dla podatników korzystne. Przede wszystkim zaostrzono warunki korzystania z prawa do odliczania podatku naliczonego z tytułu nabyć wewnątrzwspólnotowych, co może skutkować dla podatnika koniecznością finansowania VAT. Ponadto, znowelizowane przepisy budzą liczne wątpliwości interpretacyjne - nie gwarantują zatem podatnikom pewności w ich stosowaniu.
Opodatkowanie VAT dostawy towarów używanych
Rozliczanie VAT od najmu, dzierżawy, leasingu
Poniżej przedstawiono zmiany w zakresie rozliczania VAT w odniesieniu do poszczególnych transakcji transgranicznych, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.
Eksport towarów
A. Obowiązek podatkowy
Przepisy: Art. 19a Znowelizowanej ustawy o VAT
Nowelizacja Ustawy o VAT wprowadza istotne zmiany w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z zasadą ogólną, podatnik będzie zobligowany do rozliczenia podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym dokona dostawy towarów.[1] Tym samym, moment powstania obowiązku podatkowego przestanie być generalnie powiązany z datą wystawienia faktury.
Powyższą zasadę modyfikują regulacje określające szczególne reguły ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego. Przykładowo, jeżeli przed dokonaniem dostawy towarów podatnik otrzyma całość lub części zapłaty (w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę), będzie on obowiązany naliczyć podatek należny w odniesieniu do otrzymanej kwoty, w rozliczeniu za okres, w którym ja otrzymał.[2]
Przedstawione reguły[3] znajdą odpowiednie zastosowanie do eksportu towarów - przepisy Znowelizowanej ustawy o VAT nie przewidują bowiem szczególnych, odrębnych regulacji dotyczących momentu powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do tego typu transakcji.
Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT w 2014 r.
B. Podstawa opodatkowania
Przepisy: Art. 29a Znowelizowanej ustawy o VAT
W świetle przepisów Znowelizowanej ustawy o VAT, podstawą opodatkowania będzie - co do zasady - wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy.[4] W szczególności, podstawa opodatkowania obejmować będzie podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze (z wyjątkiem kwoty VAT) oraz pobierane przez dostawcę koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia.[5]
Jako że przepisy Znowelizowanej ustawy o VAT nie określają odrębnych reguł ustalania podstawy opodatkowania z tytułu eksportu towarów, zasady te[6] stosować się będzie również przy kalkulacji podstawy opodatkowania u eksportera.
Ponadto, analogicznie jak w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r., w odniesieniu do eksportu towarów nie będzie się stosować wymogu posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towarów - jako warunku obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu tej transakcji.[7]
Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach
[1] Art. 19a ust. 1 Znowelizowanej ustawy o VAT (por. art. 63 Dyrektywy VAT).
[2] Art. 19a ust. 8 Znowelizowanej ustawy o VAT.
[3] Omówione szczegółowo w rozdziale „Moment powstania obowiązku podatkowego”.
[4] Art. 29a ust. 1 Znowelizowanej ustawy o VAT (por. art. 73 Dyrektywy VAT).
[5] Art. 29a ust. 6 Znowelizowanej ustawy o VAT.
[6] Przedstawione kompleksowo w rozdziale „Podstawa opodatkowania”.
[7] Art. 29a ust. 15 Znowelizowanej ustawy o VAT (por. art. 29 ust. 4b pkt 1 Ustawy o VAT).
C. Warunki stosowania stawki podatku 0%
Przepisy: Art. 41 ust. 9a i 9b Znowelizowanej ustawy o VAT[8]
Jak wskazano powyżej, w przypadku otrzymania całości lub części zapłaty (przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty) przed dokonaniem dostawy towarów, eksporter będzie zobligowany do rozliczenia podatku należnego w odniesieniu do otrzymanej kwoty - w rozliczeniu za okres, w którym ją otrzymał.[9]
Dla ustalenia właściwej stawki podatku z tego tytułu kluczowe znaczenie będą miały przyjęte przez kontrahentów warunki dostawy, określające termin wywozu towarów.
Przepisy Znowelizowanej ustawy o VAT przewidują bowiem możliwość „warunkowego” zastosowania stawki podatku 0% w eksporcie w odniesieniu do zapłaty otrzymanej przed dokonaniem dostawy towarów, jeżeli:
- wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zapłatę oraz
- podatnik w tym terminie otrzymał dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE.[10]
W praktyce, warunek wywozu będzie spełniony, jeśli podatnik otrzymał dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE zasadniczo przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin, w jakim miał nastąpić wywóz.[11]
Nieuzyskanie tego dokumentu we wskazanym powyżej terminie będzie skutkować obowiązkiem zastosowania wobec otrzymanej zapłaty stawki właściwej dla dostawy danych towarów na terytorium kraju.[12] W konsekwencji, podatnik będzie zobligowany do skorygowania uprzednio dokonanego rozliczenia.[13]
Po otrzymaniu dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium UE w terminie późniejszym, podatnik będzie uprawniony do dokonania korekty podatku należnego (pomniejszenie dostawy krajowej opodatkowanej oraz odpowiednie powiększenie wartości eksportu według stawki 0%) w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał ten dokument.[14]
Przykład 1
W dniu 15 stycznia 2014 r. Spółka otrzymała zaliczkę na poczet eksportu artykułów spożywczych od kontrahenta z siedzibą w Szwajcarii. Zgodnie z warunkami dostawy, towary zostaną dostarczone na terytorium Szwajcarii do dnia 15 marca 2014 r.
Spółka rozliczy podatek należny z tytułu otrzymanej zaliczki według stawki 0%, wykazując ją w deklaracji podatkowej za styczeń 2014 r., składanej do dnia 25 lutego 2014 r. (przy założeniu miesięcznych okresów rozliczeniowych).
Spółka nie będzie zobligowana do skorygowania powyższego rozliczenia, pod warunkiem, że w terminie do złożenia deklaracji podatkowej za marzec 2014 r. (do dnia 25 kwietnia 2014 r.) otrzyma dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE.
Warto mieć również na uwadze możliwość zastosowania stawki podatku 0% w eksporcie w odniesieniu do zapłaty otrzymanej przed dokonaniem dostawy towarów - w sytuacji, gdy wywóz towarów nastąpi później niż w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zapłatę. Późniejszy termin wywozu towarów musi być jednak uzasadniony specyfiką realizacji tego rodzaju dostaw, potwierdzoną warunkami dostawy, w których określono termin wywozu towarów.[15]
Jest to tylko fragment poradnika o zmianach VAT. Pełna treść do pobrania tutaj: VADEMECUM dla przedsiębiorców. Najważniejsze zmiany w VAT 2014
Poradnik dla Państwa przygotowała kancelaria ACCREO we współpracy z portalem INFOR.pl
[8] Dodanie ust. 9a i 9b w art. 41 Ustawy o VAT wiąże się z uchyleniem z dniem 1 stycznia 2014 r. art. 19 ust. 12 Ustawy o VAT (uzależniającego możliwość stosowania stawki podatku 0% z tytułu zapłaty otrzymanej przed dokonaniem eksportu od warunku, aby wywóz towarów nastąpił w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania tej należności), budzącego liczne wątpliwości interpretacyjne, w tym w zakresie prawidłowej implementacji przepisów Dyrektywy VAT (por. np. wyrok NSA z 26 czerwca 2012 r., sygn. I FSK 1113/10).
[9] Art. 19a ust. 8 Znowelizowanej ustawy o VAT.
[10] Art. 41 ust. 9a Znowelizowanej ustawy o VAT.
[11] Wniosek taki wynika z odpowiedniego zastosowania art. 41 ust. 7 Znowelizowanej ustawy o VAT, a także znajduje potwierdzenie w Uzasadnieniu do nowelizacji, str. 36.
[12] Art. 41 ust. 9a w zw. z ust. 7 Znowelizowanej ustawy o VAT.
[13] Przepisy Znowelizowanej ustawy o VAT nie są w tym zakresie jednoznaczne. W szczególności, nie wskazują, czy w takiej sytuacji należy dokonać korekty „wstecz” (w rozliczeniu za okres, w którym pierwotnie ujęto kwotę otrzymanej zapłaty według stawki 0%), czy też „na bieżąco” (w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ustawowy termin na wywóz towarów). Wskazane wydaje się zatem bieżące monitorowanie praktyki organów podatkowych oraz linii interpretacyjnej w tym zakresie.
[14] Art. 41 ust. 9a w zw. z ust. 9 Znowelizowanej ustawy o VAT.
[15] Art. 41 ust. 9b w zw. z ust. 9a Znowelizowanej ustawy o VAT.