Czy za niestawiennictwo grozi grzywna
Nie stawiłem się na wezwanie organu podatkowego w celu złożenia wyjaśnień w trakcie postępowania podatkowego. Czy mogę zostać ukarany grzywną?
Tak Nieusprawiedliwione niestawiennictwo na wezwanie organu podatkowego może skutkować nałożeniem przez organ podatkowy kary porządkowej w wysokości do 2,5 tys. zł. Jest to uprawnienie fakultatywne, co oznacza, że organ podatkowy może z niego skorzystać, ale nie musi. Nałożenie grzywny następuje w drodze postanowienia, na które osobie ukaranej przysługuje zażalenie do organu wyższego stopnia. Termin na wniesienie zażalenia wynosi siedem dni od dnia otrzymania postanowienia o nałożeniu kary. W tym również terminie należy grzywnę uiścić, pod rygorem jej egzekucji. Przepisy dopuszczają szczególny tryb uchylenia postanowienia o ukaraniu grzywną, jeżeli ukarany złoży w terminie siedem dni od dnia otrzymania postanowienia wniosek o jego uchylenie wraz z usprawiedliwieniem niestawiennictwa. Tego typu uprawnienie organu podatkowego również ma charakter fakultatywny.
Często w praktyce można spotkać się ze stanowiskiem, że ukaranie grzywną nie dotyczy strony postępowania. Zgodnie z przepisami strony nie można ukarać za odmowę składania oświadczeń w związku z jej przesłuchaniem. Oznacza to, że jakakolwiek inna odmowa, np. niestawienie się celem złożenia brakującego podpisu, może pociągać za sobą ukaranie także strony.
Stosowanie kary grzywny na wypadek niestawiennictwa odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy na wezwanie organu podatkowego nie stawiła się osoba prawidłowo wezwana. Jeżeli zatem nie doszło do prawidłowego wezwania, np. brak jest wszystkich elementów wezwania lub nie zostało ono prawidłowo doręczone, brak jest podstaw do nałożenia kary.
Podstawa prawna
• Art. 262 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy od nałożonych kosztów służy odwołanie
Złożyłem wniosek o przeprowadzenie dodatkowych dowodów. Organ podatkowy obciążył mnie wynikającymi z tego kosztami. Czy miał do tego prawo i czy przysługuje mi odwołanie?
Tak Przepisy Ordynacji podatkowej zawierają zamknięty katalog kosztów postępowania, które obciążają stronę postępowania. Jest to odstępstwo od zasady ponoszenia kosztów postępowania przed organami podatkowymi przez podmioty, na rzecz których działają organy podatkowe, czyli Skarb Państwa, województwo, powiat lub gminę.
Stronę obciążają koszty, które zostały poniesione w jej interesie albo na jej żądanie, a nie wynikają one z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie. Z takimi kosztami możemy mieć do czynienia np. w sytuacji mnożenia przez stronę dowodów już zbędnych w ocenie organu podatkowego. Do kosztów ponoszonych przez stronę postępowania należą także koszty sporządzania odpisów lub kopii z akt sprawy.
Strona ponosi również koszty wynikające z odrębnych przepisów. Przykładem mogą tu być koszty opinii biegłych, które podatnik jest zobowiązany ponieść m.in. na podstawie art. 8 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn czy art. 19 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Strona poniesie także koszty, które powstały z jej winy, w szczególności wskutek zatajenia lub nieprzedstawienia w wyznaczonym terminie dowodu, oraz koszty wynikłe wskutek złożenia wyjaśnień lub zeznań niezgodnych z prawdą.
W sprawie kosztów postępowania organ podatkowy wydaje postanowienie, na które służy zażalenie. Postanowienie to może być wydane zarówno przed, po, jak i jednocześnie z wydaniem decyzji.
Podstawa prawna
• Art. 267 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy za błędne wezwanie zapłaci urząd
Składałem wyjaśnienia w toku postępowania podatkowego. Urząd skarbowy jednak wezwał mnie ponownie, jak się okazało na skutek błędu urzędnika. Czy mogę żądać zwrotu kosztów podróży?
Tak Koszty postępowania, o których zwrot można się ubiegać, obejmują koszty podróży i inne należności, które zostały poniesione przez stronę postępowania w związku z jej osobistym stawiennictwem, jeżeli postępowanie zostało wszczęte z urzędu. Dotyczy to także postępowania wszczętego na wniosek, gdy strona została błędnie wezwana do stawienia się.
Jeżeli okazało się, że wezwanie zostało skierowane do podatnika w wyniku błędu urzędnika, podatnik jest uprawniony do żądania zwrotu poniesionych kosztów podróży. Żądanie należy wnieść przed wydaniem decyzji w sprawie, pod rygorem utraty roszczenia.
Podstawa prawna
• Art. 265 par. 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy za brak współpracy z urzędem grozi kara
Czy za odmowę wyjawienia rzeczy i praw mogących być przedmiotem hipoteki przymusowej organ podatkowy może ukarać mnie karą porządkową?
Tak Karą porządkową mogą zostać ukarani: strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności. Karą porządkową zagrożone jest także opuszczenie miejsca przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem bez zezwolenia organu podatkowego. Wysokość kary może wynieść maksymalnie 2,5 tys. zł.
Przepisy dotyczące kary porządkowej mogą być także stosowane odpowiednio do osoby, która wyraziła zgodę na powołanie jej na biegłego, oraz do osoby, która odmówiła wyjawienia rzeczy lub praw majątkowych mogących być przedmiotem hipoteki przymusowej lub zastawu rejestrowego.
Karę porządkową można również nałożyć na osoby trzecie, które bezzasadnie odmawiają okazania przedmiotu oględzin, a począwszy od 1 stycznia 2007 r. także na uczestników rozprawy, którzy przez swoje niewłaściwe zachowanie utrudniają jej przeprowadzenie. Katalog zachowań uczestników postępowania, które mogą skutkować wymierzeniem takiej kary, ma charakter zamknięty, co oznacza, że niedopuszczalne jest karanie innych zachowań.
Podstawa prawna
• Art. 262 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy koszty można umorzyć
Nie stać mnie na poniesienie kosztów postępowania podatkowego, które nałożył na mnie organ podatkowy. Czy mogę starać się o ich umorzenie?
Tak Zarówno strona postępowania, jak i każda inna osoba, na którą nałożono obowiązek poniesienia kosztów postępowania, może wnioskować o ich umorzenie w całości lub w części, w przypadku niemożności ich poniesienia.
Umorzenie ma charakter uznaniowy, tzn. organ może przychylić się do wniosku o umorzenie kosztów, ale nie musi. Kryterium niemożności poniesienia kosztów powinno obejmować zarówno możliwości ekonomiczne zobowiązanego, jak i ewentualne koszty nieskutecznej egzekucji.
Trzeba pamiętać, że koszty postępowania podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Podstawa prawna
• Art. 270 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy urząd pokryje koszty opinii biegłego
Złożyłem deklarację w sprawie podatku od darowizny samochodu. Urząd skarbowy kwestionuje wartość auta i twierdzi, że jeśli jej nie skoryguję, powoła biegłego. Czy organ podatkowy poniesie koszt wydania opinii?
Nie Koszt opinii biegłego, o której mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn, jest przykładem kosztu obciążającego stronę postępowania. Wysokość podatku od darowizny określa urząd skarbowy na podstawie złożonej przez podatnika deklaracji. Organ podatkowy przyjmuje zadeklarowaną przez podatnika podstawę opodatkowania, pod warunkiem że odpowiada ona wartości rynkowej. W przeciwnym wypadku naczelnik urzędu skarbowego wzywa do jej korekty, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.
Dopiero jeśli wezwanie nie odniesie rezultatu, naczelnik urzędu skarbowego dokona określenia wartości przedmiotu darowizny z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez obdarowanego opinii rzeczoznawcy.
Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość darowizny ustalona z uwzględnieniem jego opinii będzie różniła się o więcej niż 33 proc. od wartości podanej przez obdarowanego, to podatnik poniesienie koszty opinii biegłego.
Podstawa prawna
• Art. 267 par. 1 pkt 4 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
• Art. 8 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, 1514 z późn. zm.).
Czy fiskus zwraca koszty z urzędu
Jak uzyskać zwrot kosztów postępowania. Czy powinienem złożyć wniosek o zwrot kosztów. A może organ zwraca koszty z urzędu?
Nie Organ podatkowy zwraca koszty postępowania tylko na żądanie. Chodzi tu o koszty podróży i inne należności świadków, biegłych i tłumaczy oraz koszty związane z osobistym stawiennictwem strony, jeżeli postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo gdy strona została błędnie wezwana do stawienia się.
Warunkiem uzyskania zwrotu jest złożenie wniosku do organu podatkowego, ponieważ przepisy nie przewidują możliwości zwrotu kosztów z urzędu. Roszczenie o zwrot kosztów postępowania jest ograniczone w czasie.
W przypadku poniesionych kosztów podróży żądanie ich zwrotu musi być zgłoszone przed wydaniem decyzji w sprawie. Konsekwencją niedotrzymania tego terminu będzie utrata roszczenia. Uprawniony nie może żądać przywrócenia terminu do złożenia żądania zwrotu kosztów.
Moment wydania decyzji należy oceniać zgodnie z datą wymienioną w decyzji jako data wydania. W praktyce podatnik powinien ubiegać się o zwrot kosztów podróży niezwłocznie po ich poniesieniu, gdyż organ podatkowy nie ma obowiązku informować uczestników postępowania o dacie wydania decyzji. Powinien co najwyżej poinformować o skutkach uchybienia terminu wniesienia żądania zwrotu kosztów postępowania. W przypadku zwrotu kosztów organ podatkowy wydaje postanowienie, na które służy zażalenie.
Podstawa prawna
• Art. 265 par. 1 pkt 1 i 2, art. 266 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
MAGDALENA MAJKOWSKA