Stopa lombardowa NBP - zmiana od 9 marca 2022 r.
Na posiedzeniu w dniu 8 marca 2022 r. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła (ze skutkiem od 9 marca 2022 r.) stopę lombardową Narodowego Banku Polskiego na poziomie 4,00% w skali roku (podwyżka o 0,75 pkt proc.). Wysokość stopy lombardowej określa oprocentowanie kredytu refinansowego udzielanego pod zastaw papierów wartościowych - „kredytu lombardowego”. Stopa lombardowa NBP ma wpływ również na stawkę odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od składek ZUS.
Odsetki od zaległości podatkowych (odsetki podatkowe) - podwyższenie od 9 marca 2022 r.
Wskutek podwyższenia od 9 marca 2022 r. stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP, z tym samym dniem zmieniły się (automatycznie z mocy prawa) odsetki od zaległości podatkowych:
10% w skali roku - stawka podstawowa odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych,
5% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej),
5% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej),
15% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej)
Stawki odsetek podatkowych uległy zmianie wskutek ww. zmiany stopy lombardowej NBP, bowiem zgodnie z art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Aktualnie suma 200% stopy lombardowej i 2% wynosi 10% (200% x 4,00% + 2% = 10,00%) w skali roku.
Natomiast zgodnie z art. 56a § 1 Ordynacji podatkowej, obniżona stawka odsetek za zwłokę wynosi 50% podstawowej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych określonej w art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej.
Zaś na podstawie art. 57 § 2 Ordynacji podatkowej, stawka opłaty prolongacyjnej jest równa obniżonej stawce odsetek za zwłokę.
Wyżej wskazane stawki odsetek od zaległości podatkowych zostały potwierdzone w Obwieszczeniu Ministra Finansów z 10 marca 2022 r., opublikowanym w Monitorze Polskim z 11 marca 2022 r., poz. 339. Bez względu na datę wydania, czy publikacji tego oświadczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązują od 9 marca br, tj. od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej podwyższającej stopę lombardową NBP.
Zaokrąglanie odsetek podatkowych
Na podstawie art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej odsetki za zwłokę i opłatę prolongacyjną zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.
Minimalna wysokość naliczanych odsetek za zwłokę
Zgodnie z art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej.
Opłata pobierana przez Pocztę Polską (tj. aktualnego operatora wyznaczonego do pełnienia powszechnych usług pocztowych - do końca 2025 roku) za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej, wynosi od dłuższego czasu (także i w 2022 roku) - 2,90 zł. Zatem trzykrotność tej opłaty wynosi (3 x 2,90 zł) 8,70 zł.
Jak obliczyć i zaokrąglić odsetki od zaległości podatkowych powstałych od 1 stycznia 2016 r.
Jak obliczyć i zaokrąglić odsetki od zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r.
Kalkulator odsetek od zaległości podatkowych
Odsetki od składek na ubezpieczenia społeczne (odsetki ZUS) - podwyżka od 9 marca 2022 r.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa z wyłączeniem art. 56a.
Stąd również stawka odsetek od zaległości składkowych wzrosła i wynosi od 9 marca 2022 r. 10% w skali roku - tyle samo, co podstawowa stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.
Przy czym (od 18 września 2021 r.) zgodnie z ust. 1a ww. art. 23 odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 1% kwoty minimalnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 1b–1f.
W 2022 roku graniczną kwotą dla naliczania odsetek ZUS jest kwota 30,10 zł (3010 zł × 1%).
Poradnik ZUS: "Zasady naliczania odsetek za nieterminowe opłacenie składek"
Kalkulator odsetkowy dla płatników składek
Paweł Huczko