Nowelizacja ustawy o PIT od 1 lipca 2022 r. – najważniejsze zmiany. Wynagrodzenia brutto-netto

Najważniejsze zmiany w PIT od 1 lipca 2022 r.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw wpłynął do sejmu 22 kwietnia 2022 roku, 27 kwietnia 2022 roku odbyło się jego I czytanie na posiedzeniu Sejmu, a 11 i 12 maja II i III czytanie. Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu, Senat wniósł poprawki. 13 czerwca 2022 roku Prezydent podpisał ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 2022 roku, poz. 1265.

Do najważniejszych zmian tego aktu prawnego według jego twórców należy zaliczyć trzy rozwiązania:

1) po pierwsze obniżenie stawki podatku obowiązującego w pierwszym przedziale skali podatkowej z 17 % do 12 %,

2) po drugie wprowadzenie dla przedsiębiorców nierozliczających podatku wg skali podatkowej możliwości odliczania części zapłaconych składek zdrowotnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną jednolitym 19% podatkiem, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz kartą podatkową – przedsiębiorcy rozliczający podatek według skali podatkowej zapłacą niższy podatek dzięki obniżonej stawce podatku,

3) po trzecie uchylenie ulgi dla klasy średniej.

Według uzasadnienia projektu wprowadzane są zarówno nowe rozwiązania, jak i uchylone mają zostać te, które niekorzystnie odbierane były przez podatników (w ramach zmian pierwotnego Polskiego Ładu). Dzięki powrotowi do sprawdzonych rozwiązań cały system na być lepszy oraz w dłuższej perspektywie wspomagać sukcesywny rozwój gospodarczy.

Inne ważniejsze zmiany:

1. zmiana zasad stosowania kwoty wolnej od podatku (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek),
2. zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek,
3. zmiana wysokości kryterium dochodowego pełnoletniego uczącego się dziecka, od którego zależy prawo rodzica lub opiekuna prawnego do preferencji podatkowych,
4. zmiana katalogu dochodów małoletniego dziecka, które dolicza się do dochodów rodzica,
5. zmiany w zakresie zwolnień przedmiotowych,
6. zmiany o charakterze porządkowym,
7. umożliwienie zdefiniowanej grupie podatników przekazywania kwot w wysokości 1% podatku należnego organizacji pożytku publicznego na podstawie wniosku za poprzedni rok podatkowy,
8. uchylenie mechanizmu przedłużenia poboru i wpłaty zaliczek na podatek dochodowy w trakcie 2022 r.
9. uszczelnienie ulgi na zabytki

Polecamy: „Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia”

Polecamy: Komplet „PIT 2022. Komentarz + suplement z komentarzem do zmian od 1 lipca 2022 r.”

Zmiany podatkowe dla podatnika – kiedy następują i co obejmują

Dla przeciętnego podatnika najważniejsze w zmianach podatkowych jest to w jaki sposób wpłyną one na wysokość jego zarobków – na przykład na pensję podatnika pracującego w ramach stosunku pracy (umowa o pracę) oraz od kiedy takie zmiany nastąpią.  

Ustawa zmieniająca Polski Ład w nowym brzmieniu, stosuje się, zasadniczo, do dochodów (przychodów) uzyskanych już od początku roku – czyli od dnia 1 stycznia 2022 roku. Ustawodawca zdecydował jednak, że niecelowe (i jednocześnie bardzo trudne techniczne) byłoby przeliczanie wszystkiego wstecz. Dlatego uznał, że oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczanie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, złożone podatnikom przed dniem wejścia w życie tej ustawy zachowują moc. Jednocześnie nowe zasady obliczania zaliczek od podatków stosowane będą od wprowadzane  przez płatników od 1 lipca 2022 roku, a wszelkie różnice będą rozliczane dopiero w zeznaniu rocznym.

W związku z powyższym można stwierdzić, że w praktyce podatnicy odczują zmiany w wysokości wynagrodzenia w dwóch momentach:

• od 1 lipca 2022 roku (w wypłacanej pensji w związku ze zmianami zasad obliczania zaliczek na podatek) oraz
• przy rozliczeniu roku podatkowego.

Ustawodawca stara się jednak zminimalizować ewentualne negatywne skutki zmian wprowadzanych w trakcie trwającego roku podatkowego. W tym celu został wprowadzony specjalny przepis – art. 26 – który mówi o tak zwanym podatku hipotetycznym. Zgodnie z nim w przypadku gdy podatek należny za obecny rok (2022) wynikający z zeznania jest wyższy od hipotetycznego podatku należnego za ten rok, właściwy naczelnik urzędu skarbowego zwraca podatnikowi kwotę tej różnicy. Należy jednak zapoznać się z dokładnymi zasadami możliwości skorzystania z tej preferencji, ponieważ ustawodawca wskazał wprost kto może z niej skorzystać, oraz określił tego warunki (np. możliwość skorzystania przez osoby osiągające przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, w wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł).

Kalkulacja różnic Polski Ład, Polski Ład 2.0 - wynagrodzenia brutt-netto

Zmiany dla każdego podatnika mogą być inne w zależności od jego indywidualnej sytuacji życiowej oraz zawodowej. Zależy to od wielu czynników, w tym między innymi złożonych wniosków i oświadczeń. W celu przedstawienia różnic w wysokości wynagrodzeń na uproszczonym przykładzie osoby pracującej w ramach umowy o prace, powyżej 26 roku życia, bez innego zatrudnienia, oraz rozliczającego się indywidualne, bez korzystania z specjalnych ulg i zwolnień można przedstawić następujące porównanie dla różnych grup:

1. brak zmian w ramach kwoty wolnej od podatku 30 000 zł

Projektowana zmiana nie wpłynęła na kwotę wolną od podatku, nadal pozostaje ona na poziomie 30 000 złotych. W tym zakresie więc można wskazać, że osoby zarabiające najmniej, (których dochód nie przekracza kwoty wolnej od podatku) nie odczują zmian w stosunku do pierwotnej wysokości wynagrodzenia (w zakresie nowego ładu). Natomiast ich wynagrodzenie będzie wyższe niż w roku 2021 (w związku z podniesieniem kwoty wolnej od podatku).

Przykład praktyczny:

kwota zarobków 3 000 zł brutto

2. zmiany powyżej kwoty wolnej od podatku

Zmiany będą już jednak odczuwalne dla osób, które przekroczą granicę kwoty wolnej od podatku. Zmiany w ramach pierwszej grupy podatkowej (do progu podatkowego 120 000 zł) powinny być zasadniczo korzystne dla podatników (w związku z obniżeniem podatku o 5 punktów procentowych z 17% stawki na 12 % podatku). Jednocześnie zmiana ta neutralizować powinna usunięcie tak zwanej ulgi dla kasy średniej.

Przykład praktyczny:

kwota zarobków 4000 zł brutto

kwota zarobków 4500 zł brutto

kwota zarobków 5000 zł brutto
kwota zarobków 5500 zł brutto

kwota zarobków 6000 zł brutto

kwota zarobków 6500 zł brutto

Wpływ na inne akty prawne

Zmiana Polskiego Ładu to dość obszerny akt prawny (w tekście oryginalnym składający się z 48 stron), który wprowadza zmiany nie tylko w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na marginesie niniejszego opracowania warto wspomnieć, że ustawa ta wprowadza również zmiany w:

• Ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - patrz art. 2;
• Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa - patrz art. 3;
• Ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń - patrz art. 4;
• Ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne  - patrz art. 5;
• Ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - patrz art. 6;
• Ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - patrz art. 7;
• Ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu - patrz art. 8;
• Ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - patrz art. 9;
• Ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - patrz art. 10;
• Ustawie z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim - patrz art. 11;
• Ustawie z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw  - patrz art. 12;
• Ustawie z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw) - patrz art. 13.

Źródła opracowania:

• Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - Dziennik Ustaw z 2022 roku, poz. 1265;
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.);
• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - uzasadnienie, druk sejmowy nr 2186;