- Zmiany w Kodeksie pracy 2022/2023. Co się zmieni i kiedy?
- Wdrożenie w Polsce dyrektywy work-life balance
- Kluczowe zmiany w prawie pracy
- Nowe uprawnienia dla pracownika
- Dużo nowych wzorów dokumentów
- Zmiany w Kodeksie pracy na dużą skalę
- Kalkulator składki zdrowotnej dla przedsiębiorcy
Zmiany w Kodeksie pracy 2022/2023. Co się zmieni i kiedy?
Nowe przepisy Kodeksu pracy mają być przede wszystkim odpowiedzią na konieczność dostosowania prawa polskiego do unijnego.
Zmiany dotyczyć będą wielu obszarów, m.in. zasad zawierania umów o pracę, zwiększenia elastyczności pracy, możliwości wprowadzenia kontroli trzeźwości, wprowadzenia nowych dni wolnych.
Najszybciej można się spodziewać nowych przepisów o pracy zdalnej. Projekt ten jest już w Sejmie. Pozostałe projekty nowych przepisów są na wcześniejszych etapach legislacyjnych, co oznacza, że mogą nie wejść w życie w 2022 roku.
Wprowadzenie zmian będzie sporym wyzwaniem dla pracodawców. Pracodawcy powinni już dziś oszacować skalę wpływu zmian w prawie na ich organizacje.
Wdrożenie w Polsce dyrektywy work-life balance
Zmiany w Kodeksie pracy wynikają z zobowiązania przez Polskę do wprowadzania przepisów Unii Europejskiej – w tym dyrektywy work-life balance w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów; jak również dyrektywy w sprawie obowiązków informacyjnych wobec pracowników. Dodatkową motywacją do zmian w kp była próba odpowiedzi na potrzeby dzisiejszego biznesu, takie jak praca zdalna, kontrola trzeźwości, czy zatrudnianie cudzoziemców.
W konsekwencji, zmian w Kodeksie pracy będzie bardzo dużo. Planowane wejście w życie przepisów zostało przesunięte na jesień 2022 r., ale przedsiębiorcy już dziś powinni zapoznać się z nowelizacją przepisów, by skutecznie prowadzić swój biznes. Bo np. wobec osób zatrudnionych na czas określony w 2022 będą odnosić się nowe przepisy, w których należy podać przyczynę wypowiedzenia umowy. – Stąd też już teraz warto znać nowe przepisy, aby mieć możliwość odpowiedniego przygotowania się do nowych regulacji i rozważenia ograniczenia długości trwania obecnie zawieranych umów na czas określony – mówi Michał Szypniewski, prawnik, ekspert Altkom Akademii.
Polecamy: Praca zdalna w Kodeksie pracy [quiz]
Kluczowe zmiany w prawie pracy
Największą zmianą jest obowiązek podania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umów na czas określony. Do tej pory nie było takiego obowiązku. Jest to fundamentalna zmiana, bo obejmuje szeroki zakres pracowników ze względu na powszechność zawierania tego typu umów.
Uproszczeniu zostały poddane regulacje dotyczące zatrudniania cudzoziemców. – Obecnie po zmianach, np. zatrudnienie obywateli Ukrainy jest wręcz banalne, bo wystarczy złożyć powiadomienie i to po zatrudnieniu pracownika. Nigdy nie było prościej. Podobnie jest z obywatelami tzw. Wielkiej Szóstki (Białoruś, Armenia, Gruzja, Mołdawia, Rosja, Ukraina), tu też zostały wprowadzone uproszczenia. Co więcej, na horyzoncie kolejne zmiany w postaci zupełnie nowej ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców – komentuje Michał Szypniewski.
Zupełnie nowym przepisem jest długo wyczekiwana kwestia kontroli trzeźwości w pracy. Pracodawcy będą mogli dokonywać tzw. kontroli prewencyjnej przy założeniu, że będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracownika lub innych osób lub też ochrony mienia. Same warunki wprowadzenia kontroli trzeźwości nie będą zbyt wygórowane. Wystarczy, że pracodawca oceni, że kontrola jest niezbędna do ochrony zdrowia i mienia. Trzeba przy tym pamiętać o konieczności wprowadzenia zmian do regulaminu pracy i zapewniania metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.
Nowe uprawnienia dla pracownika
Nowe przepisy zakładają przede wszystkim więcej uprawnień przysługujących pracownikowi. Niektóre z nich okazują się nie tak bardzo atrakcyjne, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Przykładem jest prawo do dodatkowych 5 dni urlopu opiekuńczego. – Prawo do skorzystania z urlopu opiekuńczego najprawdopodobniej nie będzie cieszyło się pierwszorzędnym zainteresowaniem ze względu na to, że urlop jest bezpłatny. Istnieją silniejsze uprawnienia, chociażby możliwość skorzystania z zasiłku opiekuńczego (80% podstawy wymiaru zasiłku) – mówi Michał Szypniewski. Nowe regulacje wprowadzą także wzmocnienie ochrony pracownika rodzica dziecka do lat 8 (do tej pory dotyczyło to rodziców dziecka do lat 4). W praktyce oznacza to, że znacząco wzrośnie liczba pracowników uprawnionych do nie wyrażenia zgody na polecenia, takie jak: pracę w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, czy w przerywanym systemie czasu pracy.
Według nowych przepisów pracownik będzie miał prawo do zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej. Będą to dodatkowe 2 dni lub 16 godzin roku kalendarzowego z powodu siły wyższej (pilna sprawa rodzinna spowodowana chorobą lub wypadkiem i to tylko w sytuacji, gdy niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika). I znów – wynagrodzenie w tym przypadku wynosić będzie 50% - co może zniechęcać do skorzystania z uprawnienia.
Dużo nowych wzorów dokumentów
Takie zmiany jak wprowadzenie kontroli trzeźwości w pracy, obowiązek podania przyczyny rozwiązania umowy na czas określony, ułatwienia w zatrudnianiu cudzoziemców – są istotne z punktu widzenia pracodawcy. Nowe przepisy wprowadzają również sporo nowości, na które przygotować się muszą działy kadr. Przede wszystkim potrzebne będą zmiany w dokumentacji pracowniczej. Pojawią obowiązki nowych wzorów wniosków (np. o elastyczną organizację pracy), zmiany w regulaminie pracy (czy to dotyczące przerw od pracy, czy kontroli trzeźwości). Będą też zmiany w arkuszach informacyjnych (np. o warunkach zatrudnienia). Co ważne – ułatwieniem dla pracodawców przy składaniu wniosków na pewno będzie możliwość składania ich w wersji elektronicznej.
Zmiany w Kodeksie pracy na dużą skalę
Zmiany w Kodeksie pracy są rewolucyjne. – Nie każdego roku wprowadza się nowe, nieznane wcześniej w prawie pracy instytucje, takie jak work-life balance i nie każdego roku wprowadza się tak spore uproszczenia w zatrudnianiu cudzoziemców – mówi Michał Szypniewski.
Liczba istotnych zmian w przepisach prawa pracy jest niebagatelna. Pracodawcy również w ramach employer brandingu starają się, aby przepisy te były przestrzegane, więc muszą one być znane w organizacji. – To już się dzieje – wiele firm zorganizowało szkolenia dla swoich działów HR. Osób zainteresowanych zmianami jest więcej. Nierzadko za prawo pracy w organizacji odpowiadają członkowie zarządu. Szkolenia kierowane są również do HR Business Partnerów, a także do kadry kierowniczej. Są specjalne szkolenia dedykowane menagerom – mówi Michał Szypniewski.
Nowe przepisy, aby były znane muszą zostać pozyskane od sprawdzonego źródła, tak by w organizacji informacje były spójne i jasne. Jest to również okazja dla pracodawcy do zastanowienia się nad dotychczasowymi rozwiązaniami np. w modelu zatrudnienia.
Źródła:
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (m.in. wdrożenie dyrektywy work-life balance) - przebieg rządowej procedury legislacyjnej;
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (praca zdalna i badanie trzeźwości pracowników) - przebieg procedury legislacyjnej w Sejmie.
Kalkulator składki zdrowotnej dla przedsiębiorcy
Polecamy kalkulator składki zdrowotnej dla przedsiębiorcy, który pozwala wyliczyć miesięczną podstawę wymiaru i składkę na ubezpieczenie zdrowotne w zależności od wybranej formy opodatkowania.