Ministerstwo Sprawiedliwości w komunikacie z 16 maja 2016 r. - w związku z doniesieniami medialnymi o zajmowaniu przez komorników na poczet długów pieniędzy pochodzących z programu 500 plus - przypomniało, że świadczenia te nie podlegają egzekucji komorniczej.
Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zwrócił się do komorników, by respektowali mówiące o tym przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. "W przypadku ich naruszenia komornikom grozi odpowiedzialność dyscyplinarna: od kary upomnienia do wydalenia z zawodu" - zaznaczono w komunikacie.
W odpowiedzi rzeczniczka prasowa Krajowej Rady Komorniczej Monika Janus zwróciła uwagę, że środowisko komorników ma pełną świadomość faktu, że środki z programu 500 plus nie podlegają egzekucji i wielokrotnie deklarowało, że komornicy tych pieniędzy nie zajmują i zajmować nie będą.
Jednak - jak wskazała Janus - KRK przewidywała możliwość zagrożenia dla tych środków w sytuacji, gdy zdeponowane są na kontach zajętych przez komorników: Rada od wielu tygodni wnioskowała o podjęcie działań zapobiegawczych, sygnalizowała możliwe zagrożenia w licznych publikacjach oraz w wystąpieniu do premier Beaty Szydło.
Janus wskazała, że przy egzekucji z rachunków bankowych przepisy stanowią, że potrąceniu podlegają środki znajdujące się na rachunku w chwili zajęcia oraz te, które zostały wpłacone po dokonaniu zajęcia. "Nie ma na to wpływu oznaczenie przelewu przez MOPS. Po wpływie na rachunek środki te tracą tożsamość. (...) Pamiętajmy, że komornik nie ma wiedzy, jakie środki zasilają rachunek bankowy i nie ma możliwości badania źródła pochodzenia wpływających na rachunek pieniędzy. Komornik nie ma wglądu do rachunku dłużnika" - przypomniała rzeczniczka KRK.
Zdaniem komorników tylko zmiany ustawowe (np. automatyczne wyłączenie kwot 500 plus z zajętych rachunków bankowych) dadzą gwarancję nienaruszalności tych środków. Janus wskazała, że argumenty podnoszone przez KRK zostały dostrzeżone przez prezydenta Andrzeja Dudę, który przygotował stosowną zmianę przepisów, m.in. kodeksu postępowania cywilnego oraz prawa bankowego. Projekt jednoznacznie wyłącza od egzekucji środki, które wpłynęły na rachunek. W zeszłym tygodniu Sejm skierował projekt prezydenta do dalszych prac w komisji.
"Nie zmieni to faktu, że banki będą miały problem z realizacją tych przepisów. Innym, znacznie bezpieczniejszym rozwiązaniem byłoby utworzenie rachunków socjalnych wolnych od zajęcia, na które wpływałyby określone świadczenia" - wskazała Janus.
Komornicy zadeklarowali gotowość do pracy nad rozwiązaniem tej kwestii.
Podczas czwartkowej dyskusji w Sejmie nad projektem prezydenta wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Bartosz Marczuk wskazywał, że już teraz są co najmniej trzy poziomy zabezpieczenia środków z programu 500 plus przed egzekucją: w ustawie zapisano, że nie podlegają one egzekucji, a osobom zadłużonym gmina na ich życzenie ma obowiązek wypłacić je w gotówce. Dodatkowo w kwietniu MRPiPS wysłało do wszystkich banków numery kont, z jakich wypłacane są świadczenia wychowawcze, a gminom zlecono opatrywanie przelewów specjalnym tytułem, co - jak przekonywał - umożliwia zarówno bankom, jak i organom egzekucyjnym identyfikację świadczeń wychowawczych.
Prezydencki minister Andrzej Dera mówił, że zaproponowane przez prezydenta zapisy mają doprecyzować obowiązujące przepisy. Wskazywał, że istniejące mechanizmy zabezpieczające środki wymagają od obywateli odpowiedniej wiedzy, tymczasem - jak wskazywał - świadomość prawna Polaków jest niestety bardzo niska. Tłumaczył, że przepisy zaproponowane przez prezydenta uwolnią obywateli od obowiązków wysyłania pism etc., a na bank nałożą obowiązek powiadomienia komornika o niemożności przekazania części kwoty znajdującej się na rachunku ze względu na to, że pochodzi ona ze świadczeń niepodlegających zajęciu.
Na mocy programu "Rodzina 500 plus" świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł miesięcznie wypłacane jest na każde drugie i kolejne dziecko. W przypadku dochodu poniżej 800 zł netto na osobę (lub 1200 zł dla rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne), rodzina otrzyma wsparcie także na pierwsze dziecko. Dotychczas złożono już ponad 2,5 mln wniosków (na 2,7 mln uprawnionych rodzin). (PAP)