Podsumowanie zmian w prawie w listopadzie 2016 r.

USŁUGI TURYSTYCZNE

W dniu 26 listopada 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1334), która m.in.:

• ma na celu jest wzmocnienie ochrony klientów przed ewentualnymi negatywnymi konsekwencjami niewypłacalności biur podróży;
• wprowadza tzw. „II filar” zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności biur podróży, poprzez utworzenie Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego – wyodrębnionego rachunku bankowego prowadzonego w ramach Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego;
• rozszerza zakres obowiązków organizatorów turystyki i pośredników turystycznych - należeć do nich będą:

- prowadzenie wykazów umów o świadczenie usług turystycznych oraz pośredniczenia w zawieraniu takich umów;

- składanie do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego deklaracji zawierających wyliczenie należnych składek na rzecz Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, liczbę, rodzaj zawartych umów, liczbę klientów oraz informację o zabezpieczeniach finansowych  i podmiotach ich udzielających;

- terminowe uiszczanie składek na rzecz Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego;

• wskazuje że uchylanie się od obowiązku rzetelnego prowadzenia wykazu zawartych umów o imprezę turystyczną, uchylanie się od obowiązku terminowego składania deklaracji i opłacania należnych składek do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego (mimo wezwania ze strony Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego) są uznane za przesłanki rażącego naruszenia warunków wykonywania działalności regulowanej biur podróży;
• nakłada na przedsiębiorców z zakresu usług turystycznych odpowiedzialność administracyjną, czyli możliwość wydania przez marszałka województwa wobec przedsiębiorcy decyzji o wykreśleniu z rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych oraz o zakazie wykonywania danej działalności przez okres 3 lat,w przypadku stwierdzenia ww. naruszenia.

Zmiany w PIT i CIT od 1 stycznia 2017 r.

OCHRONA ZABYTKÓW

W dniu 25 listopada 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o muzeach (Dz. U. z 2016 r., poz. 1330), na podstawie której m.in.:

• wprowadzono nową formę ochrony zabytków w postaci Listy Skarbów Dziedzictwa (dalej „Lista”) – będzie ona prowadzona przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Na Listę zostaną wpisane zabytki ruchome o szczególnej wartości dla dziedzictwa kulturowego, z urzędu albo na wniosek właściciela;
• wpis na Listę będzie skutkował w powstaniu szeregu obowiązków po stronie dysponenta zabytkiem, m.in. konieczność informowania ministra o zmianie miejsca przechowywania zabytku, o przejściu prawa własności czy o uszkodzeniu lub zniszczeniu go a także udostępnianie go w celu przeprowadzenia nad nim badań i zabezpieczenie na wypadek kradzieży, pożaru i innych zagrożeń. Omawiana ustawa wskazuje możliwość przyznania dotacji celowej na pokrycie kosztów odpowiedniego zabezpieczenia oraz przechowywania zabytku w odpowiednio przygotowanym pomieszczeniu państwowej instytucji kultury;
• ustanowiono zakaz wywozu zabytków wpisanych na Listę za granicę na stałe, jak i zakaz wydania w stosunku do niego wielokrotnego pozwolenia na czasowy wywóz za granicę;
• wskazano, iż przepisy dotyczące zabytków rejestrowych w zakresie prac i badań konserwatorskich oraz restauratorskich a także w zakresie uzyskiwania dotacji na ich przeprowadzanie będą stosowane również wobec zabytków na Liście.

KWOTA WOLNA OD PODATKU –  WYROK TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO

28 października 2015 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok po rozpoznaniu wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych i kwoty zmniejszającej ten podatek. Art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakwestionowanym zakresie, traci moc obowiązującą z dniem 30 listopada 2016 r. (sygn. akt K 21/14) .

Problemem prawnym w przedmiotowej sprawie był brak mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek dochodowy od osób fizycznych, co prowadziło do wieloletniego utrzymywania kwoty wolnej od podatku na stałym poziomie i uniezależnienie jej od sytuacji społeczno-gospodarczej państwa. Ten stan został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z art. 2 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2016 VAT AKCYZA PRAWO CELNE (książka)

Trybunał wskazał że utrzymywanie przez wiele lat stałej kwoty zmniejszającej podatek i oderwanie jej wysokości od czynników, dzięki którym można określić zdolność podatkową podatnika narusza zasadę sprawiedliwości podatkowej – powoduje to bowiem stałość tej kwoty w wysokości niezmienionej przez szereg lat co przy ubytku wartości pieniądza  oznacza jej pomniejszanie lub w istocie odbieranie jej znaczenia w systemie podatkowym.

W konsekwencji, następuje niejako kierowanie osób o niskiej zdolności podatkowej w kierunku uzależniania ich od korzystania z form pomocy społecznej.

Należy wskazać że niniejszy wyrok nie rodzi roszczenia o weryfikowanie zapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych ani też nie daje podstawy dla wznawiania postępowania podatkowego – ma on znaczenie na przyszłość

RAŻĄCO WYSOKIE WYNAGRODZENIE W UMOWIE O PRACĘ – WYROK SĄDU APELACYJNEGO

W dniu 19 lipca 2016 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie wydał wyrok w sprawie nieważności rażąco wysokiego wynagrodzenia w umowie o pracę (sygn. akt III AUa 514/15). W tezie omawianego wyroku Sąd Apelacyjny stwierdził, że ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia może być uznane za nieważne, jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegające na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych jego uczestników.

W przedmiotowej sprawie pracownica spółki z o. o. została zatrudniona na umowę o pracę na nowym stanowisku, przepracowała na nim 33 dni po czym przeszła na zasiłek chorobowy związany z ciążą. W związku z tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla ubezpieczonej z tytułu zatrudnienia w spółce na kwotę 1.680 zł miesięcznie. Powołał się na częściową nieważność umowy o pracę, w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego. Płatnik odwołał się od ww. decyzji i wniósł o ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne na kwotę 8.550 zł, argumentując, że organ rentowy nie może kwestionować umowy o pracę.

Sąd Okręgowy w wyniku odwołania zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że podstawa wymiaru składek ubezpieczonej z tytułu zatrudnienia w spółce wynosi 3.897 zł miesięcznie, czyli tyle co kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w pierwszym kwartale 2014 r. Apelację od ww. wyroku wniosły obie strony.

Polecamy: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r. (książka)

Sąd Apelacyjny podkreślił że umowa o pracę wywołuje skutki nie tylko bezpośrednie, dotyczące wzajemnych relacji między pracownikiem i pracodawcą, lecz także pośrednie, również w zakresie ubezpieczeń społecznych - kształtuje bowiem uprawnienia do uzyskania odpowiednich świadczeń.

W świetle okoliczności Sąd Apelacyjny wskazał brak logicznej korelacji między wynagrodzeniem pobieranym przez pracownicę a zajmowanym stanowiskiem i zakresem powierzonych czynności – okoliczności ciąży i podjęcia nowej pracy były w tym przypadku środkiem do uzyskania wyższych świadczeń zasiłkowych. Z tych względów ocena postanowień umowy o pracę powinna być dokonywana nie tylko z punktu widzenia praw pracownika ale także prawa ubezpieczeń społecznych, gdyż takie ukształtowanie stosunku pracy prowadzi do pokrzywdzenia innych osób uczestniczących w systemie ubezpieczeń obowiązkowych i będzie stosowany wyłącznie wobec przyszłych zobowiązań podatkowych.

Autor: Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna