W dniu 14 listopada 2018 r. TK orzekł, że ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw znosząca ograniczenie podstawy rocznej składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niezgodna z art. 7 Konstytucji i wyrażoną w nim zasadą praworządności.
Stwierdzenie niekonstytucyjności ustawy oznacza, że ustawa nie wejdzie w życie, a w konsekwencji zachowane zostanie ograniczenie maksymalnej rocznej podstawy składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia prognozowanego w 2019 r.
TK nie oceniał merytorycznie rozwiązań prawnych zaproponowanych w zakwestionowanej ustawie.
Postępowanie przed Trybunałem zostało wszczęte na wniosek Prezydenta RP i odbywało się w ramach tzw. prewencyjnej kontroli konstytucyjności ustaw.
Jak wynika z wstępnego uzasadnienia wyroku (sygn. akt Kp 1/18), powodem uznania niekonstytucyjności tej ustawy był przebieg głosowania nad przyjęciem tej ustawy w Senacie. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego w głosowaniu nie wzięła udział wymagana liczba senatorów.
Zaskarżona ustawa została przegłosowana uchwałą na 51. posiedzeniu Senatu 7 grudnia 2017 r., podczas głosowania część obecnych na sali senatorów wyjęła z maszyny do głosowania swoje karty, przez co nie wzięła w nim udziału. Wedle stenogramu i dostarczonego Trybunałowi zapisu wideo z posiedzenia, maszyna do głosowania zarejestrowała obecność jedynie 48 senatorów. Po zakończeniu obrad Senatu i przeprowadzonym głosowaniu Wicemarszałek Senatu zgłosiła brak kworum. Sekretarz Senatu dokonał ponownego policzenia obecnych senatorów. Trybunał, dysponując nagraniem, na podstawie którego przeliczono obecnych na sali obrad senatorów, nie był jednak w stanie stwierdzić, które dokładnie głosowanie było przedmiotem ponownej analizy sekretarza, gdyż – zarówno według stenogramu, jak i według nagrania – wypowiedział się on o głosowaniu nr 36 i ten numer głosowania nie został ani przez niego, ani przez Marszałek Senatu sprostowany. Co istotne, obydwa te głosowania dotyczyły dokładnie tej samej ustawy – głosowanie nr 36 dotyczyło przyjęcia poprawek do zaskarżonej ustawy, z kolei głosowanie nr 37 przyjęcia zaskarżonej ustawy w całości wraz ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek. W głosowaniu nr 36 faktycznie wzięło udział 73 senatorów, jego wyniki nie były przedmiotem sporu, bowiem dokładnie tylu głosujących podała również maszyna do głosowania. Tym samym trudno na pewno stwierdzić, ilu senatorów przebywało na sali w trakcie głosowania nr 37, choć z nagrania wynika bezspornie, że było ich więcej niż 50, ale czy dokładnie 73 - nie ma pewności, gdyż nie wiadomo, które dokładnie głosowanie było przedmiotem analizy sekretarza Senatu.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF
W związku ze stwierdzonymi ww. uchybieniami w trakcie prac nad zaskarżoną ustawą w Senacie Trybunał uznał zaskarżoną ustawę za niezgodną z art. 7 Konstytucji.
TK orzekał w pełnym składzie. Do orzeczenia zgłoszono 3 zdania odrębne.
Autor: A. Jeleńska
Zobacz także: Kadry